1432 (1132) 2020-11-27 - 2020-12-03

Gdyńskie konserwacje – praktyczny informator – cz. 23 – Wejścia do budynków historycznych

Wejścia do ważnych budynków historycznych miały w większości przypadków bardzo okazałą formę. Niezależnie od epoki główne drzwi bardzo często wyraźnie eksponowano, wykorzystując różne rozwiązania plastyczne. Decydujące znaczenie miało przeznaczenie, ranga i styl budynku.

W zabytkach Gdyni mamy wiele interesujących przykładów podkreślenia części wejściowej, ukazujących różne rozwiązania. Do ich wyeksponowania w latach 20. XX w. wykorzystywano chętnie klasyczne, ozdobne elementy np. kolumny lub filary.
Najprostszym jednak podkreśleniem wejścia było wykonanie portali, czyli ozdobnych obramień, stosowanych od stuleci (o których będzie mowa w kolejnym odcinku).
Interesujące rozwiązania eksponujące wejścia zaczęto stosować w architekturze modernistycznej, kiedy unikano dekoracji na elewacjach. Wejścia umieszczano w uskokach bryły, w specjalnych wnękach lub podcieniach, dodawano też osłaniające przed deszczem daszki.
W niektórych budynkach gromadzących więcej osób, wejścia były podwojone a nawet potrojone. Potrójne wejścia budowano w ważnych budynkach publicznych, w tym w dużych świątyniach. Potrójne wejścia w prostych żelbetowych ramach, nawiązujące do portali historycznych katedr mamy np. w kilku gdyńskich kościołach modernistycznych.

Część wejściowa do gmachu dawnego Dowództwa Floty z lat 20. XX w. na Oksywiu
Część wejściowa do gmachu dawnego Dowództwa Floty z lat 20. XX w. na Oksywiu

Część wejściowa do willi „Sokola” na Kamiennej Górze z lat 20. XX w. z wnęką i dwiema kolumnami
Część wejściowa do willi „Sokola” na Kamiennej Górze z lat 20. XX w. z wnęką i dwiema kolumnami

Część wejściowa do głównego budynku Uniwersytetu Morskiego z lat 20. XX w. na Grabówku, podkreślona trzema arkadami z balkonem na konsolach przed pracami restauratorskimi
Część wejściowa do głównego budynku Uniwersytetu Morskiego z lat 20. XX w. na Grabówku, podkreślona trzema arkadami z balkonem na konsolach przed pracami restauratorskimi

Część wejściowa do głównego budynku Uniwersytetu Morskiego z lat 20. XX w. na Grabówku, podkreślona trzema arkadami z balkonem na konsolach po konserwacji w 2015 r. i odsłonięciu historycznego wykończenia
Część wejściowa do głównego budynku Uniwersytetu Morskiego z lat 20. XX w. na Grabówku, podkreślona trzema arkadami z balkonem na konsolach po konserwacji w 2015 r. i odsłonięciu historycznego wykończenia


Wejście do klasztoru franciszkanów z lat 30. XX w. na Wzgórzu św. Maksymiliana z drzwiami w podcieniu
Wejście do klasztoru franciszkanów z lat 30. XX w. na Wzgórzu św. Maksymiliana z drzwiami w podcieniu


Wejście do kamienicy przy ul. Świętojańskiej 89 - charakterystyczne rozwiązanie modernistyczne z umieszczeniem drzwi we wnęce pomiędzy witrynami
Wejście do kamienicy przy ul. Świętojańskiej 89 - charakterystyczne rozwiązanie modernistyczne z umieszczeniem drzwi we wnęce pomiędzy witrynami


Wejście w podcieniu do dawnego Domu Marynarza Szwedzkiego z lat 30. XX w.
Wejście w podcieniu do dawnego Domu Marynarza Szwedzkiego z lat 30. XX w.

Wejście główne do Sądu Rejonowego z lat 30. XX w. przy placu Konstytucji, ozdobione dekoracją plastyczną z godłem, wykonaną z mosiężnych i aluminiowych płaskowników
Wejście główne do Sądu Rejonowego z lat 30. XX w. przy placu Konstytucji, ozdobione dekoracją plastyczną z godłem, wykonaną z mosiężnych i aluminiowych płaskowników

wejście do kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa z lat 50. i 60. XX w.
Potrójne wejście do kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa z lat 50. i 60. XX w.

Potrójne wejście do kościoła franciszkanów z lat 50. i 60. XX w. Potrójne wejście do kościoła franciszkanów z lat 50. i 60. XX w.

Wejście do willi modernistycznej na Kamiennej Górze z ceglanym wykończeniem i żelbetowym daszkiem osłaniającym podest.

Wejście do willi modernistycznej na Kamiennej Górze z ceglanym wykończeniem i żelbetowym daszkiem osłaniającym podest.

Opracowanie tekstu: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków. Zdjęcia: Biuro MKZ i Bartłomiej Ponikiewski

ikona