Co nowego

Sztuka i wolność w kowieńskiej architekturze

Nowa ekspozycja czeka na gości/fot. Norbert Tukaj

Nowa ekspozycja czeka na gości/fot. Norbert Tukaj

16 lutego 1919 roku Litwa proklamowała niepodległość. Nieoczekiwanie tymczasową stolicą Republiki Litewskiej zostało Kowno. Z tego niezwykłego splotu wydarzeń zrodził się nastrój optymizmu i zapału, który odzwierciedliła międzywojenna architektura miasta nad Niemnem. Właśnie temu fenomenowi poświęcono kolejną nietuzinkową wystawę w Muzeum Miasta Gdyni. Wernisaż wystawy „Architektura optymizmu. Fenomen Kowna 1918 – 1940” odbędzie się dziś o godzinie 18.00.
 
Modernistyczna architektura Kowna stanowi odzwierciedlenie politycznego, społecznego, ekonomicznego i kulturalnego optymizmu, charakterystycznego dla stolic nowych państw europejskich. Transformacja miasta po roku 1919, kiedy Kowno nieoczekiwanie zostało tymczasową stolicą Republiki Litewskiej, graniczyła z cudem. W ciągu niespełna 20 lat dokonała się radykalna zmiana jego tożsamości, a mieszkańcy wznieśli ponad 12 tysięcy nowych budynków, przekształcając miasto w nowoczesną, elegancką stolicę europejską.
Wystawa „Architektura Optymizmu. Fenomen Kowna 1914-1940”, której głównym organizatorem jest Litewska Narodowa Komisja UNESCO, jest niezwykłym portretem miasta, pod wieloma względami bardzo bliskiego Gdyni. Modernizm, tak charakterystyczny dla naszego miasta jest jednym z głównych elementów architektury Kowna. Pełnienie przez miasto funkcji tymczasowej Stolicy Republiki Litewskiej równało się z olbrzymimi wyzwaniami logistycznymi oraz zmianą charakteru wielu części miasta – można pokusić się o stwierdzenie, iż Kowno budowało się na nowo. W czasie dwudziestolecia międzywojennego wzniesiono ponad 12 tysięcy budynków i obiektów użyteczności publicznej. – mówi rzecznik Muzeum Miasta Gdyni, Michał Miegoń.
Po II wojnie światowej, podczas sowieckiej okupacji, dziedzictwo modernistycznej architektury międzywojennego Kowna odegrało ważną rolę stając się świadectwem utraconej państwowości, symbolicznym oknem na Zachód i wzorem dla litewskich architektów. Dla dzisiejszego Kowna ta spuścizna jest istotnym wyznacznikiem tożsamości i wyrazem genius loci miasta.

Wystawa opowiada nie tylko o mieście. Porusza także tematy wciąż rodzących się i traconych nadziei, twórczych wysiłków i fascynującego, owocnego optymizmu, migracji idei i form, lokalności i wspólnoty, sztuki i wolności, wojny i ucisku. Jest opowieścią o przemianach dawnych form i idei oraz o ich związku z teraźniejszością.
Tak samo, jak budowana od podstaw portowa Gdynia, tak i Kowno, dzięki wysiłkowi mobilizacyjnemu ludności stało się nowoczesnym, eleganckim i ze wszech miar funkcjonalnym miastem. Dla ówczesnej stolicy Litwy właśnie modernistyczna architektura jest jej swoistym wyrazem Genius loci i wyznacznikiem tożsamości. Na wystawie poznamy zarówno kulisy rozbudowy miasta, ale i również historie związane z mieszkańcami i twórcami miasta, detale architektoniczne, zawieruchę wojenną, która również dotknęła Kowno. Odbiorca będzie mógł poznać proces ewolucji międzywojennego Kowna w sposób kompleksowy i przystępny. – kontynuuje Michał Miegoń.
 
Dzień po wernisażu ekspozycji odbędzie się bogaty program wydarzeń towarzyszących: paneli dyskusyjnych, oprowadzań kuratorskich. Nie bez powodu ekspozycja rozpoczyna się 16 lutego. Tego dnia bowiem Litwa obchodzi 100. rocznicę odzyskania niepodległości.  

Program towarzyszący wystawie „Architektura optymizmu. Fenomen Kowna 1918 – 1940” z okazji Święta Niepodległości Litwy:
16 lutego
– godz. 10.00 – Oprowadzanie w języku angielskim po mieście szlakiem gdyńskiego modernizmu,
– godz. 12.00 – Prezentacja modernistycznej architektury Kowna połączona z panelem dyskusyjnym „Miasto, architektura, nowoczesność: modernizm w Gdyni i w Kownie”,
– godz. 12.00 – Dostępna sobota – oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Architektura Optymizmu” tłumaczone na język migowy (PJM) i z audiodeskrypcją,
– godz. 13.30 – Promocja publikacji towarzyszących wystawie „Architektura optymizmu. Fenomen Kowna 1918 – 1940” i przewodnika architektonicznego „Kowno. XX–XXI wiek”,
– godz. 14.30 – Oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Architektura optymizmu. Fenomen Kowna 1918 – 1940”.
3 i 17 marca
– godz. 14.00 – Oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Architektura optymizmu. Fenomen Kowna 1918 – 1940”.

Wystawę w Muzeum Miasta Gdyni (ul. Zawiszy Czarnego 1) można oglądać do 17 marca.

Kuratorami wystawy są: Marija Drėmaitė, Giedrė Jankevičiūtė, Vaidas Petrulis, a za jej projekt odpowiedzialni są: Matas Šiupšinskas, Ieva Cicėnaitė, Linas Gliaudelis.
Organizatorem jest Litewska Narodowa Komisja UNESCO przy współpracy Muzeum Miasta Gdyni
Wystawę sfinansowało Ministerstwo Kultury Republiki Litewskiej
Partnerem strategicznym jest Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Litewskiej.
Partnerzy: Kaunas 2022 – European Capital of Culture i Litewski Instytut Kultury.
Patronatem honorowym wydarzenie objął Honorowy Konsulat Litwy w Gdańsku.

Więcej na www.muzeumgdynia.pl.

  • ikonaOpublikowano: 15.02.2019 13:30
  • ikona

    Autor: Karolina Szypelt (k.szypelt@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 15.02.2019 14:19
  • ikonaZmodyfikował: Karolina Szypelt
ikona

Najnowsze