Nowe życie historycznej stolarki drzwiowej z lat 30. XX w.

Detale architektoniczne są bardzo ważnym nośnikiem wartości historycznych budynków. Szczególną rolę odgrywa m.in. zewnętrzna stolarka drzwiowa. Te elementy architektury często miały istotny wpływ na wyraz plastyczny budynku, a w wielu przypadkach były zaprojektowane indywidualnie, przybierając niejednokrotnie stylistykę zgodną z formą obiektu.

Stolarka drzwiowa z lat 30. XX w. miała często duże przeszklenia i proste profile dekoracyjne o geometrycznym układzie. Do jej produkcji używano głównie drewna, na ogół wysokiej jakości. Ozdobą drzwi modernistycznych były też starannie zaprojektowane elementy użytkowe takie jak uchwyty, klamki, okucia, zawiasy. Z dużej liczby budynków modernistycznych Gdyni, oryginalne drzwi głównych wejść przetrwały w niewielu z nich.

^{Oryginalny mosiężny detal drzwi do budynku przy ul. Bema 4 po pracach konserwatorskich, fot. Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdyni}

Niektóre z zachowanych historycznych drzwi mają dziś ponad 100 lat. Wbrew pozorom ich stan techniczny wciąż jest dobry lub zadowalający a drewno w wielu przypadkach pozostaje w dobrej jakości, pomimo że ukryte jest nierzadko pod wieloma warstwami farby. Pozornie zniszczone historyczne drzwi, mogą i powinny być poddane renowacji i modernizacji. Na takie prace zdecydowali się w ubiegłym roku właściciele kilku modernistycznych domów w Śródmieściu, na Kamiennej Górze i Działkach Leśnych, korzystając z dofinansowania z budżetu Gminy Gdynia.


^{Fragment drzwi do budynku przy ul. Bema 4 w trakcie i po pracach konserwatorskich, widoczne wtórne uzupełnienia ubytków za pomocą wstawek z tego samego materiału, fot. Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdyni}

W kamienicy przy ul. Bema 4 poddano renowacji ozdobne drzwi z nadświetlem. Drzwi sosnowe, obłożone dębiną osadzono symetrycznie między dwoma skrzydłami z centralnym przeszkleniem zabezpieczonym czterema parami ozdobnych mosiężnych prętów. Od strony zewnętrznej ozdobiono je dodatkowo profilowanymi listwami tworzącymi rozchodzące się ku framudze fale. Przed pracami konserwatorskimi całość pokryta była warstwą kryjącej farby olejnej i nosiła ślady wcześniejszych miejscowych napraw, zmian i ingerencji. 


^{Drzwi do budynku przy ul. Bema 4 przed i po pracach konserwatorskich, fot. Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdyni}

Z kolei w budynku przy ul. Sienkiewicza 6 właściciele zdecydowali się na konserwację jednoskrzydłowych drewnianych drzwi o zachowanych detalach z czasów powstania. Poddano renowacji oryginalne elementy użytkowe takie jak np. skrzyneczka na listy, czy sprawny mechanizm samozamykający działającej do dziś popularnej niemieckiej firmy BKS.


<sup>Po lewej drzwi do budynku przy ul. Sienkiewicza 6 przed pracami, po prawej fragment drzwi po pracach konserwatorskich, fot. Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdyni

Oryginalny samozamykacz do drzwi budynku przy ul. Sienkiewicza 6 po pracach konserwatorskich i przed zamontowaniem, fot. Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdyni</sup>

Na Działkach Leśnych przeprowadzono renowację drzwi do willi przy ul. Olsztyńskiej 28. Ten element zaprojektowano jako stylowe dwuskrzydłowe drzwi dębowe, które pierwotnie nie były malowane. Pod oryginalną plakietką z numerem domu odnaleziono fragment zachowanej w niezmienionym stanie powierzchni drewna, przez lata chronionego przed działalnością czynników atmosferycznych. Zdecydowano w związku z tym o ostatecznym wyeksponowaniu usłojenia dębiny i pokryciu oczyszczonej powierzchni drewna jedynie warstwami transparentnego syntetycznego oleju ochronnego.


^{Drzwi do budynku przy ul. Olsztyńskiej 28 przed i po pracach konserwatorskich, fot. Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdyni}

Na renowację historycznych drzwi w budynkach zabytkowych Gdyni można ubiegać się o dofinansowanie z budżetu gminy, z czego niektórzy właściciele domów już skorzystali. Więcej informacji na temat zasad przyznawania dotacji: www.gdynia.pl/zabytki/dotacje

• Opublikowano: 04.07.2022 14:00
• 

  Autor: Celina Łozowska (c.lozowska@gdynia.pl)

• Zmodyfikowano: 04.07.2022 15:51
• Zmodyfikował: Magdalena Czernek