Aktualności

Gdyńskie konserwacje – nowoczesne urządzenia

Nowoczesne urządzenia w budynkach mieszkalnych. N/z Winda w kamienicy przy ul. Świętojańskiej 53, z lewej: drzwi wejściowe, z prawej: ażurowy szyb w duszy schodów.

Nowoczesne urządzenia w budynkach mieszkalnych. N/z Winda w kamienicy przy ul. Świętojańskiej 53, z lewej: drzwi wejściowe, z prawej: ażurowy szyb w duszy schodów.

W modernistycznych budynkach mieszkalnych Gdyni w latach 30. XX w. zaczęto wprowadzać różne nowoczesne rozwiązania techniczno-użytkowe, które podnosiły znacznie wygodę użytkowania. Były to często kosztowne innowacyjne rozwiązania, które początkowo instalowano lub wręcz testowano wyłącznie w luksusowych budynkach wielorodzinnych Gdyni w latach 30. XX w. Z czasem niektóre z nich rozpowszechniły się także w powszechnym budownictwie mieszkaniowym, szczególnie po II wojnie światowej.

Niektóre wielokondygnacyjne budynki były już przed wojną wyposażone w elektryczne windy, biegnące niekiedy w ażurowym szybie, umieszczonym w tzw. duszy klatki schodowej. Ze względu na bardzo wysokie koszty, w wielu przedwojennych budynkach Gdyni, zaprojektowano miejsce na windę, ale montaż odkładano na później.

Z lewej: skrzynki na listy w budynku na Działkach Leśnych; z prawej: zbiorczy zsyp na śmieci z wlotem na balkonie, w kamienicy przy ul. Abrahama
Z lewej: skrzynki na listy w budynku na Działkach Leśnych; z prawej: zbiorczy zsyp na śmieci z wlotem na balkonie, w kamienicy przy ul. Abrahama.
W budynkach o dużej liczbie mieszkań, zaczęto instalować przy wejściu zunifikowane skrzynki na listy. Ważną nowinką wprowadzaną w wyższych budynkach, były zbiorcze zsypy na śmieci z wrzutniami na poszczególnych kondygnacjach. To rozwiązanie rozpowszechniło się po wojnie w blokach wielorodzinnych.

Od lewej: szafka chłodnicza, pierwotnie wbudowana w specjalną wnękę, na ekspozycji w Minimuzeum przy ul. 3 Maja 27-31; elegancka umywalka na ekspozycji w Minimuzeum przy ul. 3 Maja 27-31; bateria wannowa stojąca, w jednej z łazienek w budynku przy ul. 3 Maja 27-31.
Od lewej: szafka chłodnicza, pierwotnie wbudowana w specjalną wnękę, na ekspozycji w Minimuzeum przy ul. 3 Maja 27-31; elegancka umywalka na ekspozycji w Minimuzeum przy ul. 3 Maja 27-31; bateria wannowa stojąca, w jednej z łazienek w budynku przy ul. 3 Maja 27-31.
W niektórych, nowoczesnych budynkach międzywojennej Gdyni, mieszkania miały specjalne szafki chłodnicze (czyli odpowiedniki współczesnych lodówek), które tym się różniły m.in. od obecnych, że były wykonane z drewna i zasilane były wspólnym agregatem. W eleganckich mieszkaniach z lat 30. XX w. wysoki standard wyposażenia miały łazienki. Były w nich instalacje ciepłej i zimnej wody, doprowadzanej do wanien, umywalek i innych urządzeń.

Żelbetowa, naziemna wiata garażu podziemnego, mieszcząca doświetlenie i wentylację wnętrza, budynek przy ul. 3 Maja 27-31.
Żelbetowa, naziemna wiata garażu podziemnego, mieszcząca doświetlenie i wentylację wnętrza, budynek przy ul. 3 Maja 27-31.
Do nowatorskich rozwiązań związanych z przedwojennym budownictwem mieszkaniowym, które dzisiaj są bardzo popularne, należy zaliczyć garaże podziemne. Przed wojną były to rozwiązania rzadko stosowane, a jeden z najciekawszych w Polsce przykładów z lat 30. mamy w Gdyni przy ul. 3 Maja 27-31. Warto pamiętać, że te wymienione, nowoczesne rozwiązania nie były zbyt powszechne, a warunki mieszkaniowe w międzywojennej Gdyni były bardzo zróżnicowane.

Opracowanie tekstu i zdjęcia: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdyni

ikona