Aktualności

Gdyńskie konserwacje – Ogrodzenia budynków historycznych

Na zdjęciu collage ze zdjęć ogrodzeń metawych i murowanych//fot. Biuro MKZ i Bartłomiej Ponikiewski

Na zdjęciu collage ze zdjęć ogrodzeń metawych i murowanych//fot. Biuro MKZ i Bartłomiej Ponikiewski

W przestrzeni historycznej Gdyni, tam gdzie zabudowa jest mniej intensywna napotkać można zachowane, bardzo różnorodne formy ogrodzeń. Budynki z lat 20. XX w. otaczano często ażurowymi ogrodzeniami z drewnianych lub żelaznych elementów, mocowanych do masywnych słupków. Niektóre miały fantazyjne, powyginane z metalu detale wykonane przez kowali, inne to proste metalowe kraty na masywnych cokołach, zamocowane do konstrukcyjnych słupów. 

W architekturze modernistycznej lat 30. XX w. zauważalna jest tendencja do projektowania ogrodzeń w stylu i w materiałach tak jak sam budynek. Dlatego też np. budynki z ceglanymi elewacjami miały czasem ceglane ogrodzenia. Ogrodzenia stanowiły integralną część budynków i były ważnym uzupełnieniem architektury. W latach 20. i 30. XX w. popularne stało się wykorzystywanie żelbetowych słupków ogrodzeniowych, które były bardzo praktyczne i trwałe, choć może mniej eleganckie. Niekiedy wykorzystywano też kamienie narzutowe, zwłaszcza do budowy cokołów i słupów ogrodzeniowych.
Elementem charakterystycznym dla ogrodzeń z lat 30. XX w., który dobrze się sprawdzał użytkowo były elementy z siatki metalowej o drobnych oczkach, mocowane w metalowych ramach. Ogrodzenia takie zabezpieczały nieruchomość, zapewniając jednocześnie ażurowość. Ramy z siatką można było ustawiać w konstrukcji ze słupków metalowych i murowanych.

Kute ogrodzenie terenu klasztoru z lat 20. XX w. przy ul. Starowiejskiej (przęsła).
Kute ogrodzenie terenu klasztoru z lat 20. XX w. przy ul. Starowiejskiej (przęsła).

Kute ogrodzenie terenu klasztoru z lat 20. XX w. przy ul. Starowiejskiej (detal).
Kute ogrodzenie terenu klasztoru z lat 20. XX w. przy ul. Starowiejskiej (detal).
Metalowe ogrodzenie willi na Działkach Leśnych – detal.

Metalowe ogrodzenie willi na Działkach Leśnych – detal.

Ogrodzenie willi w Orłowie z lat 20. XX w. z drewnianymi elementami i murowanymi słupkami
Ogrodzenie willi w Orłowie z lat 20. XX w. z drewnianymi elementami i murowanymi słupkami

Ogrodzenie willi „Sokola” na Kamiennej Górze z lat 20. XX w. z drewnianymi elementami i murowanymi słupkami na kamiennym cokole, po odrestaurowaniu.
Ogrodzenie willi „Sokola” na Kamiennej Górze z lat 20. XX w. z drewnianymi elementami i murowanymi słupkami na kamiennym cokole, po odrestaurowaniu.

Rytm słupów wspierających metalowe kraty ogrodzenia terenu Monopolu Tytoniowego przy ul. Polskiej
Rytm słupów wspierających metalowe kraty ogrodzenia terenu Monopolu Tytoniowego przy ul. Polskiej

Ogrodzenie z metalowej siatki w ramach mocowanych do murowanych słupków, charakterystyczne dla lat 30. XX w.
Ogrodzenie z metalowej siatki w ramach mocowanych do murowanych słupków, charakterystyczne dla lat 30. XX w.
Ogrodzenie z masywnym cokołem i słupkami wymurowane z kamieni narzutowych i ażurowymi przęsłami z metalowej siatki w ramach
Ogrodzenie z masywnym cokołem i słupkami wymurowane z kamieni narzutowych i ażurowymi przęsłami z metalowej siatki w ramach.

Ceglane, proste ogrodzenie biurowca z lat 30. XX w. na terenie portu
Ceglane, proste ogrodzenie biurowca z lat 30. XX w. na terenie portu.

Ceglane, dekoracyjne ogrodzenie willi na Kamiennej Górze z lat 30. XX w., dostosowane materiałem i połączone z ceglaną częścią elewacji Ceglane, dekoracyjne ogrodzenie willi na Kamiennej Górze z lat 30. XX w., dostosowane materiałem i połączone z ceglaną częścią elewacji.

Ogrodzenie z uskokami willi hr. Łosiowej na Kamiennej Górze z lat 30. XX w., murowane i otynkowane oraz uzupełnione przęsłami z metalowej siatki w ramach, tworzące pasmo podkreślające architekturę budynku.
Ogrodzenie z uskokami willi hr. Łosiowej na Kamiennej Górze z lat 30. XX w., murowane i otynkowane oraz uzupełnione przęsłami z metalowej siatki w ramach, tworzące pasmo podkreślające architekturę budynku.

Opracowanie tekstu: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków. Zdjęcia: Biuro MKZ i Bartłomiej Ponikiewski

ikona