Co nowego

Rozpoczął się V Festiwal Filmowy „Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci”

Piąty festiwal filmów dokumentalnych „Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci", poświęcony roli polskiego podziemia i opozycji demokratycznej w walce z komunistycznym reżimem w latach 1944-1989, rozpoczął się 19 września 2013 r. w Teatrze Miejskim w Gdyni (ul. Bema 26). "Gdynia, która zrodziła się z marzeń Polaków o wolności, jest miastem symbolem, miastem którego historia i postacie które związały się z jego losami, odzwierciedlały najtrudniejsze karty współczesnej histori naszego kraju. Chcemy żyć w kraju pięknym, nowoczesnym, budować jego współczesność, ale nie ma współczesności, nie ma przyszłości bez pamięci i rozrachunku z historią" - powiedział, otwierając festiwal, prezydent Gdyni Wojciech Szczurek.

Podczas uroczystości otwarcia festiwalu wręczono nagrodę „Platynowy Opornik" „całokształt twórczości i niezłomną postawę". Otrzymał ją scenarzysta i reżyser Grzegorz Królikiewicz.



Festiwal ten to nie tylko filmy... 
 
Do konkursu głównego o nagrodę „Złotego Opornika" zakwalifikowano 16 filmów związanych z tematyką losów „Żołnierzy Wyklętych", okresu „Solidarności" oraz kobiet w walce i opozycji.
 
Po raz drugi wręczona zostanie nagroda specjalna „Platynowy Opornik" za całokształt twórczości. Otrzyma ją Grzegorz Królikiewicz, wybitny reżyser i scenarzysta filmowy.


W osobnym konkursie „Młodzi dla historii" uczestniczą filmy przygotowane przez uczniów z całej Polski
 
Już po raz drugi pokazane zostaną także filmy zagraniczne z Europy Środkowo-Wschodniej (Rumunia, Niemcy)..
 
Festiwal, to nie tylko projekcje filmowe, ale także koncerty, warsztaty, spotkania i dyskusje ze świadkami historii, naukowcami, twórcami, które pozwolą, zwłaszcza młodym uczestnikom, poznać prawdę o trudnych czasach PRL. Prezentowane są filmy dokumentalne ukazujące najnowszą historię Polski - przede wszystkim dzieje zbrojnego podziemia niepodległościowego i późniejszej opozycji oraz „Solidarności". Wydarzenia festiwalowe odbywać się także będą w Klubie „Ucho" i Klubie Filmowym.

Wstęp jest wolny.  Z uwagi na ograniczoną liczbę miejsc w Teatrze Miejskim w Gdyni oraz w Klubie Muzycznym "Ucho" chętni, którzy chcą uczestniczyć w Gali Otwarcia i Zamknięcia Festiwalu oraz w koncercie "Panny Wyklęte" proszeni są o nadsyłanie swoich zgłoszeń na adres biuro@festiwalnnw.pl z informacją w jakim wydarzeniu chcą wziąć udział.

V Festiwal Filmowy „Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci Gdynia 2013Program Festiwalu

Czwartek, 19 września 2013 r.

Sala kinowa Teatru Miejskiego (ul. Bema 26):

• godz. 9.30 - 12.00 - Konkurs „Złoty Opornik": „Wyrok śmierci", reż. Ewa Szakalicka, 39', „Żołnierze Wyklęci - Jerzy Woźniak" reż. Sławomir R. Górski, 40', „Wygrane życie łączniczki", reż. Marek Widarski, 29', - „Kapelan Wyklęty - Ks. Władysław Gurgacz", realizatorzy TV TRWAM, 40';

Foyer Teatru Miejskiego:

• godz. 12.00 - 12.30 - konferencja prasowa - prowadzenie Krzysztof Ziemiec, Sala kinowa Teatru Miejskiego:

• godz. 12.30 - 14.30 - Konkurs „Złoty Opornik": „Było sobie miasteczko", reż. Tadeusz Arciuch, Maciej Wojciechowski, 49', - „Zagadka kpt. Z-24", reż. Włodzimierz Kuligowski, 35' - PREMIERA, „Koledzy, portrety z pamięci", reż. Gabriela Mruszczak, 27';

• godz. 15.00 - 15.50 - Panel dyskusyjny
„ Żołnierze Wyklęci - różnorodność formacji zbrojnych i politycznych na ziemiach II Rzeczpospolitej po 1944 r."
Prowadzenie: prof. Jan Żaryn.
Goście: dr hab. Filip Musiał, Edward Klonowski (AK Wilno), Weronika Sebastianowicz (AK Grodno), Jacek Pawłowicz (IPN) prof. Piotr Niwiński, Tadeusz Płużański, Józef Bandzo (żołnierz III I VI Brygady Wileńskiej AK);

• godz. 16.00 - 17.00 Konkurs „Złoty Opornik": „ Cichociemni - Wywalcz wolność lub zgiń" reż. Dariusz Walusiak, Mirosław Krzyszkowski, 60' - PREMIERA;

• godz. 17.00 - 17.50 - Panel dyskusyjny
„ Jak prawdę historyczną przekładać na język filmu?"
Prowadzenie: Maciej Pawlicki.
Goście: Krzysztof Nowak, Wojciech Tomczyk, Grzegorz Pacek, Tomasz Łubieński, prof. Jan Żaryn, Piotr Semka, Michael Schoebel;

• godz. 17.50 - 18.50 - Konkurs „Złoty Opornik": „Klamra", reż. Jędrzej Lipski, Piotr Mielech, 60' - PREMIERA;

• godz. 19.00 - 20.20 - Gala otwarcia Festiwalu - prowadzą Maja Berełkowska i Krzysztof Ziemiec
- wręczenie nagrody „Platynowy Opornik" dla Grzegorza Królikiewicza za całokształt pracy;
- mini recital Pawła Roszkowskiego oraz Lecha Makowieckiego;
- pokaz specjalny filmu „Anna Proletariuszka", reż. Sławomir Grünberg, Marek Ciecierski 34' - pierwszy film o Annie Walentynowicz z 1981/82 roku
• godz. 20.20 - pokaz specjalny - „Kern", reż. Grzegorz Królikiewicz

Piątek, 20 września 2013 r.

Sala kinowa Teatru Miejskiego:

• godz. 9.30 - 11.30 - Konkurs „Złoty Opornik": „Hakerzy Wolności", reż. Marcin Gładych, 20', „Bagaż strachu", reż. Jerzy Bojanowski, 65', „Wyrok", reż. Rafał Mierzejewski, 26'

• godz. 12.00 - 13.00 - Panel dyskusyjny „Od Fordonu do Gołdapi";
Prowadzenie: Grażyna Raszkowska.
Goście: m.in. Lidia Lwow-Eberle „Lala", Ewa Kubasiewicz, Weronika Sebastianowicz (AK Białoruś), Aleksandra Piotrowicz (IPN), Jolanta Wiśniewska, Grażyna Przybylska-Wendt, Bożena Rybicka-Grzywaczewska;

• godz. 13.30 - 15.30 - Konkurs „Złoty Opornik": „Pani Weronika i jej chłopcy", reż. Artur Pilarczyk, 40', „Duśka", reż. Wanda Różycka-Zborowska, 73' - Film o Wandzie Pułtawskiej;

• godz. 16.00 - 17.30 - Panorama Kina Europejskiego: „This Aint Kalifornia", reż. Marten Persiel, 90'

• godz. 18.00 - 19.00 - Panel dyskusyjny - „Subkultury w PRLu".
Goście: m.in. Dariusz Malejonek, Jan Pospieszalski ,Krzysztof Skiba, Krzysztof Dudek, Michael Schoebel, Marco Strahl

• godz. 19.30 - 20.20 - Pokaz specjalny: „Historia pewnego życia", reż. Andrzej Titkow, 46' Film o Alina Pieńkowskiej;

Klub Filmowy, ul. Waszyngtona 1
Dzień Młodych Twórców

• godz. 10.00 - 12.30 - Panorama Kina Europejskiego: „This Aint Kalifornia", reż. Marten Persiel, 90';
- pokaz teledysków muzycznych o najnowszej historii Polski;
- „Jarocin - historia rockiem pisana", reż. Dorota Turska, 30';

• godz. 13.00 - 14.00 - Panel dyskusyjny - „Subkultury w PRL-u",
Goście: m.in. Dariusz Malejonek, Krzysztof Skiba, Jan Pospieszalski; Krzysztof Dudek, Michael Schoebel, Marco Strahl;

• godz. 14.30 - 17.25 - Konkurs „Młodzi dla Historii". Prowadzenie Antoni Pawlicki (Czas Honoru)

Klub Muzyczny „Ucho" (ul. św. Piotra 2):

• godz. 20.10 - koncert
- spektakl muzyczny Maleo Reggae Rockers „PANNY WYKLĘTE" z udziałem m.in. Kasi Kowalskiej;
- ogłoszenie wyników konkursu „Młodzi dla Historii", wręczenie nagrody „Anioła Wolności". Galę poprowadzi Antoni Pawlicki (Czas Honoru).

Sobota, 21 września 2013 r.

Sala Kinowa Teatru Miejskiego (ul. Bema 26)

• godz. 9.30 - 12.15 - Konkurs „Złoty Opornik": - „Wrocław Wacława Havla", reż. Paweł Woldan, 50' - PREMIERA, „Golfista", reż. Andrzej Titkow, 52', „Oni wyglądali tak jak my", reż. Marcin Wołkowicz, 17', „Oberlangen", reż. Małgorzata Brama, 36'

• godz. 12.30 - 13.30 - Panel dyskusyjny - „ Jak opowiadać historię?". Prowadzenie: Adam Hlebowicz, Radio Plus Gdańsk
Goście: m.in. członkowie czołowych grup rekonstrukcyjnych w Polsce, instytucji państwowych oraz innych inicjatyw społecznych mających na celu utrwalanie historii kraju;

• godz. 13.40 - 15.00 - Panorama Kina Europejskiego: „Partizanii Libertăţii", reż. Lucia Hossu Longhin, 47', spotkanie z bohaterką filmu Iona Raluca Voicu i współtwórcą Alexandru Munteanu;
godz. 15.10 - 16.00 - Panel dyskusyjny - „Ofiarni- Zapomniani".
Prowadzenie: Jan Ruman.
Goście: Paweł Nowacki, Mariusz Kobzdej, Andrzej Kołodziej, dr Marcin Szerle (Muzeum Emigracji), ks. Tadeusz Wyskiel (diecezja rzeszowska), prof. Wojciech Polak (UMK i ECS), Agnieszka Łuczak (IPN), Zofia Pawłowska;

• godz. 16.20 - 17.10 - pokaz specjalny: „Kwatera Ł", reż. Arkadiusz Gołębiewski, 46'

• godz. 17.15 - 18.30 Panel dyskusyjny - „Przywracamy Bohaterów".
Prowadzenie: Michał Karnowski.
Goście: m.in. Zofia Optułowicz-Pilecka, Lidia Lwow-Eberle, Witold Mieszkowski, dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, Grzegorz Wąsowski, Andrzej Łukasiuk - syn „Młota", dr Andrzej Ossowski, Piotr Szubarczyk;

• godz. 18.30 - Gala zamknięcia Festiwalu. Prowadzenie Maja Berełkowska i Jan Pospieszalski.
Wręczenie nagród: „Złoty Opornik", nagrody imienia Janusza Krupskiego, nagrody „Źródło".
„Waszej pamięci, „Żołnierze Wyklęci" - Tadek Symfonicznie (koncert Tadka Polkowskiego z orkiestrą symfoniczną)

Klub Filmowy (ul. Waszyngtona 1):

• godz. 10.00 - 16.00 - Warsztaty filmowe „Młodzi dla Historii".

Konkursy

1. Konkurs o nagrodę główną „Złoty Opornik"
Podczas festiwalu zostaną przestawione filmy dokumentalnych o tematyce historycznej, związanych z najnowszymi dziejami Polski.
Filmy te wybierane są z produkcji krajowych zrealizowanych w ostatnich 5 latach. Wyboru dokonuje komisja według obowiązującego regulaminu. Termin zgłaszania filmów upłynął 31 lipca 2013 roku.


Jury:
Paweł Kędzierski - reżyser, przewodniczący, współzałożyciel Studia Filmowego "Kronika". Wieloletni przewodniczący Sekcji Filmu Dokumentalnego Stowarzyszenia Filmowców Polskich.
prof. Piotr Niwiński - historyk
Tomasz Madejski - operator filmowy
Tadeusz Filipkowski - wice prezes ŚZŻAK
Jan Ruman - redaktor, IPN
Andrzej Jaworski - operator filmowy .

2. Konkurs „Młodzi dla historii"
W tym roku po raz trzeci odbędzie się konkurs dla młodych twórców. Finalnie do konkursu zakwalifikowano filmy dokumentalne zrealizowane głównie aparatami komórkowymi oraz fotograficznymi.

Cel projektu: priorytetowym celem jest jak najszersze upowszechnianie wiedzy nt. polskiego podziemia niepodległościowego, okresu Opozycji i Solidarności w lokalnych społecznościach. Przywracanie dobrego imienia bohaterom walki o niepodległość. Istotnym elementem jest budowanie lokalnych więzi, opartych na świadomości wspólnego dziedzictwa kulturowego. To również inspirowanie młodych twórców, poszukiwaczy historii, aby do wspólnych działań zapraszali właśnie takich niepokornych z czasów „Solidarności", czy bohaterów - żołnierzy podziemia niepodległościowego.

Jury:
Adam Hlebowicz - dyrektor Radia Plus, przewodniczący
Justyna Skowronek - wydawca, były pracownik IPN (pion edukacyjny)
Anna Ferens - reżyser
Michał Bożek - operator filmowy
Grzegorz Pacek - reżyser
Waldemar Czechowski - reżyser, montażysta, wykładowca na Uniwersytecie Josai w Tokio


3. Warsztaty filmowe dla młodzieży
W tym roku po raz drugi podczas Festiwalu odbędą się warsztaty filmowe dla młodzieży. Uczestnicy warsztatów otrzymają profesjonalny sprzęt filmowy (kamery HD, zestawy montażowe, światło, dźwięk). Odbiorcami warsztatów będą, zarówno goście Festiwalu, którzy przyjadą ze swoimi filmami na konkurs „Młodzi dla historii" jak również młodzież z Trójmiasta.


Warsztaty poprowadzą uznani filmowcy:
Scenariusz: Wojciech Tomczyk, Anna Ferens,
Reżyseria: Grzegorz Pacek, Paweł Kędzierski, Waldemar Czechowski
Operatorzy: Tomasz Madejski, Michał Bożek, Andrzej Wyrozębski
Montaż: Rafał Salata, Maria Wiśnicka, Paweł Pierzchanowski


4. „Nagroda Specjalna im. Janusza Krupskiego"
Przyznawana za odwagę i trud w poszukiwaniu tematów i postaci niepokornych, niezłomnych i wyklętych. Już po raz drugi na Festiwalu.

Kapituła:
Joanna Krupska - wdowa po Januszu Krupskim
dr Jan Stanisław Ciechanowski - kierownik UdsKiOR
dr Łukasz Kamiński - prezes IPN
Paweł Witaszek - Fundacja Rodziny Witaszków
Paweł Nowacki - pomysłodawca nagrody, drukarz lubelskich „Spotkań" lat 70` i 80`.

Wydarzenia specjalne V Festiwalu NNW

- pokaz filmu „Pani Weronika i Jej chłopcy", rok produkcji 2013, reż. reż. Artur Pilarczyk z udziałem bohaterki filmu Weroniki Sebastianowicz (Białoruś) - film o niezwykłej kobiecie, polskiej patriotce, żołnierzu AK, łagierniczce kpt. Weronice Sebastianowicz oraz o żołnierzach grodzieńszczyzny, jej kolegach. Nasza bohaterka pochodzi z Kresów Wschodnich, z terenu Wołkowyska, obecnie mieszka koło Grodna i od wielu lat jest Prezesem Stowarzyszenia Żołnierzy AK na Białorusi. Dokument powstał na bazie współpracy pomiędzy tym stowarzyszeniem a Stowarzyszeniem Odra-Niemen. To także dokument, który zrodził się z wciąż rozwijającej się ogólnopolskiej akcji RODACY-BOHATEROM, w ramach której zbierane są dla polskich kombatantów na Kresach, dary do paczek na Święta Wielkanocne i Bożego Narodzenia.

- pokaz filmu niemieckiego „This AINT California" („To nie jest Kalifornia") - rok produkcji 2012, reż . Martin Persiel . Na pokazie obecni będą producent filmu oraz Marko jeden z głównych bohaterów filmu . Film dokumentalny opowiadający o tworzącej się w czasie okupacji komunistycznej w NRD subkulturze desko rolkarzy - na popękanym, enerdowskim asfalcie trójka dzieciaków odkrywa miłość do deskorolki. Przywieziona z USA deska jest nie tylko pretekstem do zabawy, ale staje się dla nich symbolem wolności i niezależności. Są podekscytowani do tego stopnia, że zaczynają swoją pasję uwieczniać na taśmie 8mm. Film śledzi losy trójki głównych bohaterów od dzieciństwa w latach siedemdziesiątych, poprzez burzliwe dorastanie w latach osiemdziesiątych, aż do jesieni 1989 roku, kiedy to kończą dwadzieścia lat i nagle świat, który znali ma się zmienić na zawsze. Film pokazuje wyjątkowe, nigdy nie pokazywane na ekranie, pokolenie lat osiemdziesiątych w NRD. Jest pozbawiony typowych enerdowskich banałów, często powielanych przez zachodni punkt widzenia. Subkultura deskorolkarzy udowadnia, że nie wszystko było tam szarą rzeczywistością, zasnutą spalinami trabantów. Dokument łączy oryginalne sceny z życia deskorolkarzy z lat osiemdziesiątych ze współczesnymi animacjami i dzisiejszymi losami bohaterów.

- pokaz filmu rumuńskiego „Partizani Liberatrii" w reż. Lucia Hossu Longhin. Na pokazie obecna będzie Ioana Voicu, córka głównych bohaterów filmu. Film opowiada o rumuńskiej partyzantce antykomunistycznej w pierwszych latach po II wojnie światowej. W inscenizowanym dokumencie widzimy min. córkę dowódcy 18 osobowego oddziału, która jako niemowlę wraz z rodzicami trafiła do więzienia. Ojciec została rozstrzelany a matka skazana na wiele lat więzienia. Córka pary partyzantów Ioana Voicu została zaadoptowana przez rumuńską rodzinę. W wieku 35 lat Ioana poznała prawdziwą historię rodziców. Ioana Voicu jest światowej sławy skrzypaczką.

- film „Anna Proletariuszka" reż. Sławomir Grunberg, Marek Ciecierski. Archiwalny, pierwszy film o Annie Walentynowicz z 1981 roku (40 min), wyprodukowany przez PWSFTViT w Łodzi.

- film „Duśka" reż. Wanda Różycka-Zborowska. Bohaterką filmu pt. "Duśka" jest Wanda Półtawska: doktor medycyny, specjalista w dziedzinie psychiatrii. Więzień obozu koncentracyjnego w Ravensbrűck, gdzie poddano ją okrutnym eksperymentom medycznym. Matka czterech córek. Uzdrowiona cudownie przez wstawiennictwo świętego Ojca Pio. Całe swoje życie poświęciła walce w obronie życia dzieci nienarodzonych i świętości rodziny. Pracowała w poradniach młodzieżowych i małżeńskich. Bliska przyjaciółka Jana Pawła II. Przyczyniła się do powstania Instytutu Teologii Rodziny przy Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie i była jej długoletnim dyrektorem. Członek Papieskiej Rady ds. Rodziny, Papieskiej Akademii "Pro vita" oraz Stowarzyszenia Dziennikarzy Katolickich. Uczestniczyła w pracach Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce.


Premiery filmowe

- „Wrocław Vaclava Havla" reż. Paweł Woldan, film opowiada o związkach Vaclava Havla z Wrocławiem-miastem, o którym mówił, że odegrało wielką rolę w kształtowaniu demokracji. Film pokazuje historię spotkań Vaclava Havla z Wrocławiem i Ziemią Dolnośląską, począwszy od końca lat 70-tych, aż do ostatniego listu, który wysłał do organizatorów promocji swojej książki na dzień przed śmiercią. O Havlu i spotkaniach z nim opowiadają włodarze miasta, znani politycy wywodzący się z opozycji demokratycznej i wrocławscy przyjaciele Vaclava Havla, którzy w latach 80-tych założyli Solidarność Polsko - Czechosłowacką, a w 1989 roku zorganizowali we Wrocławiu Festiwal Niezależnej Kultury Czechosłowackiej, o którym Vaclav Havel powiedział, że był "uwerturą Aksamitnej Rewolucji w Czechosłowacji". Opowieść o związkach Prezydenta Havla z Wrocławiem i Ziemią Dolnośląską ilustrują zdjęcia kręcone współcześnie, w tym dzienne i nocne zdjęcia Wrocławia oraz bardzo efektowne ujęcia miasta zrealizowane przy użyciu drona (helikoptera bezzałogowego). Zobaczymy także uroczystość nadania imienia Vaclava Havla rondu położonemu u stóp wieżowca Sky Tower, w której uczestniczyli: Ambasador Republiki Czeskiej Jan Sechter, Prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz i Wojewoda Marek Skorupa.

- "Klamra" - film laureata IV edycji Festiwalu Filmów „Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci" - Jędrzeja Lipskiego

- „Cichociemni - wywalcz wolność lub zgiń" reż. Dariusz Walusiak, Mirosław Krzyszkowski. Twórcy filmu towarzysząc w pracy znanemu autorowi książek historycznych, Kacprowi Śledzińskiemu zgłębiają tajemnice życiorysów kilku z nich. O ich losach opowiadają liczni naoczni świadkowie tamtych wydarzeń, sami żyjący jeszcze cichociemni, liczne archiwalia oraz fabularyzowane sekwencje ukazujące najbardziej dramatyczne sytuacje i brawurowe akcje bohaterów filmu. WARTO PODKREŚLIĆ, IŻ TO WŁAŚNIE TWÓRCY TEGO FILMU NAKRĘCĄ FILM O WITOLDZIE PILECKIM, NA KTÓRY W TEJ CHWILI TRWA OGÓLNOPOLSKA AKCJA W RAMACH INICJATYWY www.projektpilecki. W filmie występują także żołnierze GROM-u. Elitarnej jednostki wojskowej, w której w szczególny sposób kultywuje się tradycję cichociemnych. Uczestnicząc w szkoleniu gromowców, widz może z bliska zobaczyć, jak wyglądało szkolenie w tego typu jednostkach kiedyś, a jak wygląda teraz. Te niezwykłe zdjęcia mogą wywrzeć na niewtajemniczonych szczególne wrażenie. Jedne z ostatnich kadrów zbliżają widza do niewyjaśnionych dzisiaj tajemnic, związanych z losem cichociemnych, którzy zostali zamordowani w katowniach UB. Miano o nich całkowicie zapomnieć, jednak właśnie teraz na jaw wychodzą tak długo skrywane fakty, które być może przywrócą pamięć i honor tym niezwykłym bohaterom, których życiorysy mogą być wzorem dla wielu Polaków.

• Pokazy pozakonkursowe (Filmy polskie)

- film „Wyrok" reż. Rafał Mierzejewski - film o Ewie Kubasiewicz, opozycjonistce skazanym wyrokiem w latach osiemdziesiątych na więzienie. Do dnia dzisiejszego Ewa Kubasiewicz żyje na emigracji we Francji.
- film „Jarocin - historia rockiem pisana",( 30 min), reż. Dorota Turska


Goście specjalni V Festiwalu Filmowego NNW

Na zaproszenie organizatorów V Festiwalu Filmowego NNW przyjadą goście specjalni z kraju i z zagranicy min:
- z Białorusi - Kpt. Weronika Sebastianowicz - bohaterka filmu „Weronika i jej Chłopcy"
- z Litwy - Pan Edward Klonowski - Żołnierza AK
- z Francji - Ewa Kubasiewicz - bohaterka filmu „Wyrok"
- z Niemiec - Michael Schoebel producent filmu "This Aint California" oraz jeden z głównych bohaterów filmu deskorolkarz Marko- Niemcy
- z Rumuni - Ioana Voicu, córka bohaterów filmu „Partizanii Libertatii"

- WERONIKA SEBASTIANOWICZ ps. Różyczka, BIAŁORUŚ (ur. 1931) - kapitan Wojska Polskiego, żołnierz Armii Krajowej i Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, działaczka polska na Białorusi. Urodziła się w 1931 roku we wsi Pacewicze koło Mostów jako córka Józefa Oleszkiewicza, inżyniera dróg i mostów. W młodości pracowała w kołchozie imienia Mołotowa. W czasie okupacji sowieckiej i niemieckiej była żołnierzem Armii Krajowej, została oficjalnie zaprzysiężona w wieku trzynastu lat. Wtedy też otrzymała pseudonim Różyczka. W 1945 roku została zaprzysiężona jako członek WiN i kontynuowała walkę w Obwodzie AK Wołkowysk należącym do Inspektoratu Grodzieńskiego AK do czasu swojego aresztowania w dniu 7 kwietnia 1951 roku. Ostatnie tygodnie przed zatrzymaniem ukrywała się. Krótko po wojnie został aresztowany jej ojciec, a kilka tygodni po niej samej także jej matka - również członkowie podziemia. Po uwięzieniu była torturowana. Wyrokiem z 22 sierpnia 1952 roku została skazana na karę 25 lat pozbawienia wolności, pozbawienie praw publicznych na 5 lat i konfiskatę mienia, ale wyrokiem z 13 lipca 1955 roku karę skrócono do 10 lat pozbawienia wolności. Ostatecznie wróciła z zesłania do Workuty w 1955 roku. Gdy przebywała w łagrze poległ jej brat Antonii, który wciąż walczył w podziemiu WiN, a otoczony przez sowiecką obławę popełnił samobójstwo. Po powrocie z łagru Weronika wraz z całą rodziną pracowali fizycznie jako robotnicy niewykwalifikowani. Podjęła próbę repatriacji do Polski, ale odmówiono jej prawa wyjazdu. Od początku lat 90. działa w organizacjach polskich, m.in. jest prezesem nieuznawanego przez białoruskie władze Stowarzyszenia Żołnierzy AK na Białorusi, działającym przy Związku Polaków na Białorusi. Postanowieniem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z dnia 12 czerwca 2012 roku została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność społeczną i kombatancką". Odznaczenie wręczył jej pełniący obowiązki kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Stanisław Ciechanowski w dniu 23 stycznia 2013 roku w mateczniku Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze" w podwarszawskim Karolinie, w trakcie uroczystego spotkania świąteczno-noworocznego weteranów walk o niepodległość oraz ofiar represji z całej Polski.

- EWA KUBASIEWICZ - HOUÉE, FRANCJA (ur. 21 lipca 1940 w Poznaniu) - polska polonistka, bibliotekarz, działaczka opozycji w PRL. Pochodzi z rodziny o tradycjach patriotycznych i niepodległościowych. Jej ojciec był więziony przez NKWD. Bracia: Ryszard i Andrzej byli zaangażowani w działalność antykomunistyczną. Ryszard zmarł na zawał serca we wrześniu 1980, Andrzej został zamordowany w czerwcu w 1988 roku przez Służbę Bezpieczeństwa. Syn Ewy Kubasiewicz Marek Czachor był działaczem Solidarności Walczącej. W 1969 ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Gdańskim, a w 1976 - także studia podyplomowe z zakresu bibliotekoznawstwa na tej samej uczelni. Od 1969 do 1982 pracowała jako kierownik Działu Gromadzenia i Opracowania Zbiorów w Bibliotece Głównej Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni. Od 1976 zajmowała w tej bibliotece także stanowisko dyplomowanego kustosza. Współpracowała z Wolnymi Związkami Zawodowymi. W 1980 została wiceprzewodniczącą Komisji Zakładowej NSZZ "Solidarność" w WSM, członek Międzyzakładowej Komisji Założycielskiej w Gdańsku i gdańskiego Zarządu Regionu, z którego odeszła po konflikcie z Lechem Wałęsą w listopadzie 1981. W czasie stanu wojennego, w dniach 14-16 grudnia 1981 uczestniczyła w strajku okupacyjnym w WSM. Aresztowana 20 grudnia 1981. W lutym 1982 została skazana przez Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni na karę 10 lat pozbawienia wolności za rozpowszechnianie ulotki nawołującej do czynnego oporu przeciwko stanowi wojennemu. Została zwolniona na mocy amnestii w maju 1983. Od 1983 była współpracownikiem Solidarności Walczącej założonej przez Kornela Morawieckiego. Współorganizowała oddział trójmiejski tej organizacji. Od 1988 przebywa na emigracji we Francji. Emisariuszka Solidarności Walczącej na Zachodzie. Od 1988 do 1992 pracowała w Bibliotece Polskiej w Paryżu. W 1992 została zatrudniona w Wydziale Spraw Międzynarodowych Rady Generalnej departamentu Cotes d'Armor w Bretanii. Jest autorką wspomnień autobiograficznych. W 2007, za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej, została odznaczona przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

- EDWARD KLONOWSKI, LITWA - (ur. 15 września 1927 we wsi Szaterniki w gminie Mickuny (12 km od Wilna), jako syn Stanisława i Józefy. Jego dziadek i ojciec byli cieślami, ojciec słynął w okolicy z gospodarności i pomysłowości, założył spółdzielnię rolniczą, organizował mleczarnię, hodował pszczoły, pracował we własnej kuźni. Do 1939 roku Edward Klonowski ukończył pięć klas szkoły powszechnej w Szaternikach (szkoła miała siedzibę w części dużego domu, którego właścicielem był jego dziadek). Naukę skończył na przełomie lat 1939/1940, wówczas pod okupacją litewską nauczycielem w szkole był Litwin. Po 1939 roku rodzina radziła sobie nieźle, ojciec nadal pracował na polu i w kuźni. Edward Klonowski pomagał ojcu w gospodarstwie, pracował przy rozbudowie pobliskiej kolei i na plantacjach tytoniu. Związał się z oddziałami Armii Krajowej, które miały placówkę w nieodległym folwarku. Po wejściu Sowietów w 1944 roku zaciągnął się do straży ogniowej. Po opuszczeniu straży pracował jako mechanik, ślusarz, mechanik samochodowy, tokarz. Przez 10 lat był zatrudniony w zakładzie remontującym samochody. Następnie pracował w narzędziowni w zakładzie mas plastycznych. Później pracował przez 24 lata w fabryce zabawek, również w narzędziowni. Był autorem różnych wynalazków, z których co najmniej jeden został opatentowany w ZSRR. Ożenił się w 1954 roku. W latach 80. na fali pierestrojki jako jeden z pierwszych ludzi w Wilnie założył własny interes. Prowadził ze zmiennym szczęściem różnorodną działalność wytwórczą i handlową, m. in. bazując na własnych wynalazkach. Mieszka w Wilnie.

- IOANA VOICU, RUMUNIA - córka głównych bohaterów rumuńskiego filmu "Partizanii Libertatii", światowej sławy skrzypaczka.

- MICHAEL SHOEBEL, NIEMCY - współrealizator filmu „This Aint California";

- MARKO - DESKOROLKARZ, NIEMCY - jeden z głównych bohaterów filmu „This Aint California", opowiadającego o powstającej w czasie komunizmu subkulturze młodzież wiej, będącej wyrazem buntu wobec otaczającej komunistycznej rzeczywistości.

- PROF. KRZYSZTOF SZWAGRZYK (IPN) wraz z ekipą naukowców zajmujących się ekshumacjami ofiar zbrodni komunistycznych

- LIDIA LWOW - EBERLE „LALA" - współtowarzyszka broni i towarzyszka życia majora Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki"

- ZOFIA PILECKA-OPTUŁOWICZ, córka rtm. Witolda Pileckiego

- WANDA PÓŁTAWSKA - doktor medycyny, specjalista w dziedzinie psychiatrii. Więzień obozu koncentracyjnego w Ravensbrűck, gdzie poddano ją okrutnym eksperymentom medycznym. Matka czterech córek. Uzdrowiona cudownie przez wstawiennictwo świętego Ojca Pio. Całe swoje życie poświęciła walce w obronie życia dzieci nienarodzonych i świętości rodziny. Pracowała w poradniach młodzieżowych i małżeńskich. Bliska przyjaciółka Jana Pawła II. Przyczyniła się do powstania Instytutu Teologii Rodziny przy Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie i była jej długoletnim dyrektorem. Członek Papieskiej Rady ds. Rodziny, Papieskiej Akademii "Pro vita" oraz Stowarzyszenia Dziennikarzy Katolickich. Uczestniczyła w pracach Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce.

  • ikonaOpublikowano: 20.09.2013 00:00
  • ikona

    Autor: Michał Kowalski (2011)

ikona

Najnowsze