Co nowego

Kamień węgielny pod pomnik Józefa Piłsudskiego wmurowany

Kamień węgielny pod budowę pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego został wmurowany 24 kwietnia 2013 r. na Al. Marsz. Piłsudskiego nieopodal Urzędu Miasta Gdyni.



O budowę pomnika marszałka Piłsudskiego, od 1928 r. Honorowego Obywatela Gdyni, zabiegał „Związek Piłsudczyków Rzeczypospolitej Polskiej Towarzystwo Pamięci Józefa Piłsudskiego Oddział Pomorski w Gdyni". Starania rozpoczęły się w 2009 r. Dzięki determinacji członków udało się zebrać na ten cel ponad 130 tysięcy złotych. Autorem projektu i wykonawcą pomnika jest artysta rzeźbiarz Stanisław Szwechowicz, autor m.in. pomnika Antoniego Abrahama i popiersia Eugeniusza Kwiatkowskiego. Pomnik zostanie odsłonięty w listopadzie 2013 r. 


Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Józefa Piłsudskiego

Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski 

Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski 

Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski

Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski

Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski

Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski

Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski

Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski

Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski  Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski

Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski  Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski

Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski

Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski

Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski Uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, fot. Michał Kowalski

fot. Michał Kowalski


Pomysł budowy pomnika marszałka narodził się już w latach 30 tych XX wieku. Miejscowe koło Związku Legionistów w grudniu 1930 r. podjęło uchwałę w sprawie budowy pomnika. Odsłonięcie pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego nastąpiło 6 sierpnia 1933 r. na placu Grunwaldzkim. Na pomniku umieszczono następującą treść: „Pierwszemu Marszałkowi Polski Józefowi Piłsudskiemu Straż Przednia”. Pomnik został zniszczony w czasie wojny.

W latach 30 tych członkowie koła Zwiazku Legionistów podjęsli uchwałę w sprawie budowy pomnika Piłsudskiego w Gdyni - Dziennik Gdyński, źródło: Gdynia w Gazetach przez 75 lat, M. Sokołowska
 
Dla Gdyni najważniejszy był rozkaz Marszałka: „Rozkaz do Ministra Spraw Wojskowych: Z dniem 28 listopada 1918 roku rozkazuję utworzyć marynarkę polską, mianując jednocześnie pułkownika marynarki, Bogumiła Nowotnego, szefem Sekcji Marynarki przy Ministerstwie Spraw Wojskowych". W podpisie: „Naczelnik Państwa (J.Piłsudski)".

Marszałek Józef Piłsudski jest Honorowym Obywatelem Gdyni od 1928 r. Na początku marca 1928 r., gdy Gdynia od dwóch lat była miastem, Rada Miejska postanowiła nadać pierwsze honorowe obywatelstwa. 12 marca odbyło się posiedzenie kolegium magistrackiego, które jednomyślnie podjęło uchwałe o nadaniu honorowego obywatelstwa miasta Gdyni "panu Marszałkowi Ministrowi Wojsk Józefowi Piłsudskiemu", a także Prezydentowi Rzeczpospolitej Ignacemu Mościckiemu oraz Ministrowi Przemysłu i Handlu Eugeniuszowi Kwiatkowskiemu.

Dyplom obywatelstwa honorowego zamówiono u artysty Mariana Mokwy. W skład delegacji, która wręczyła 12 września 1928 r. obywatelstwo honorowe Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu byli Stanisław Szponar i Franciszek Grzegorzewski z Rady Miejskiej oraz Ewert-Krzemieniewski z ramienia Magistratu.

Na dyplomie wręczonym Marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu widniała treść: "Pierwszemu Marszałkowi Polski Józefowi Piłsudskiemu, Magistrat Miasta Gdyni ma zaszczyt przyznać za zgodą Rady Miasta Obywatelstwo Honorowe, w dowód wdzięczności za pieczę nad miastem i portem Gdynia, której rozwoju i przyszłości broni Wódz z oddaną jemu Marynarką Wojenną". (źródło: Rocznik Gdyński nr 12).

Marszałek dwukrotnie gościł w Gdyni. Pierwszy raz 1 lipca 1928 r. przyjechał z córkami specjalnym pociągiem na uroczystość poświęcenia trzech nowych statków żeglugi przybrzeżnej. Córki Marszałka: Jadwiga i Wanda były matkami chrzestnymi dwóch statków, trzeciego matką chrzestną była córka ministra Eugeniusza Kwiatkowskiego.

Młode mateczki chrzestne trzech nowych polskich statków pasażerskich Jagódka i Wandzia Piłsudskie oraz Haneczka Kwiatkowska, Gdynia w gazetach przez 75 lat


Drugi raz Józef Piłsudski zawitał do Gdyni 29 marca 1931 r.

Wizyta Piłsudskiego w Gdyni, źródło: Rocznik Gdyński nr 12


Co roku Gdynia uroczyście obchodziła imieniny Marszałka, a gdy Józef Piłsudski zmarł w Gdyni odbyły się uroczystości żałobne. Gdyński Komitet Obywatelski apelował: "Zaleca się aby dla zamanifestowania wyjątkowej żałoby narodowej, Społeczeństwo uczciło ten dzień powstrzymaniem się od pracy i zamknięciem sklepów oraz zakładów przemysłowych". Na Skwerze Kościuszki zainstalowane zostały megafony, by gdynianie mogli słuchać transmisji radowej z Krakowa (źródło: Rocznik Gdyński nr 12).

Odsłonięcie pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego nastąpiło dnia 6 sierpnia 1933 r. na placu Grunwaldzkim - Dziennik Gdyński, źródło: Gdynia w Gazetach przez 75 lat, M. Sokołowska

Uroczystości żałobne w Gdyni - Dziennik Gdyński, źródło "Gdynia w gazetach przez 75 lat", M. Sokołowska


Od roku 1931 r. w Gdyni jest Al. Marszałka Piłsudskiego (wcześniej Aleja Kasyn). W 1939 r. przemianowana została na Hindenburgallee, następnie Steinstrasse, a od 1945 r. była to Al. Czołgistów. Imię Marszałka przywrócili jej radni w 1990 r.

Gdynia, Aleja Marszałka Piłsudskiego w 1935 roku, fot. Henryk Poddębski (ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni)

Aleja Marsz. Piłsudskiego w 1935 roku, fot. Henryk Poddębski (ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni)

Widok na aleję Marszałka Piłsudskiego i Kamienną Górę w 1938 roku, fot. ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni

fot. ze zbiorów Muzeum Miasta Gdyni

  • ikonaOpublikowano: 24.04.2013 00:00
  • ikona

    Autor: Michał Kowalski (2011)

ikona

Najnowsze