1420 (1120) 2020-08-28 - 2020-09-03

Gdyńskie konserwacje – praktyczny informator – cz. 11 – kuchenki, piece i grzejniki

Stałym elementem wnętrz budynków mieszkalnych międzywojennej Gdyni były urządzenia zapewniające ogrzewanie pomieszczeń oraz służące do gotowania posiłków. W kamienicach i mniejszych domach w latach 20. XX w. budowano wysokie piece opalane węglem. Konstrukcja z ceramicznych kafli i specjalnej glinki zapewniała długie utrzymywanie ciepła, nawet po wygaśnięciu ognia.

W latach 30. XX w., dzięki kotłowniom i specjalnym instalacjom gorącej wody, rozpowszechniły się nowoczesne grzejniki żeliwne.
Grzejniki żeberkowe dzięki modułowym elementom można było zestawiać w dowolnej długości, a żeliwo dość długo utrzymywało ciepło. Szczytem nowoczesności były grzejniki rurkowe o różnych kształtach. W eleganckich pokojach modernistycznych domów dla dodatkowej ozdoby budowano kominki.

Zanim natomiast rozpowszechniły się w kuchniach kuchenki gazowe, powszechnie gotowano na kuchniach opalanych węglem. Były to najczęściej murowane piece z metalową płytą z otworami na garnki. W latach 30. coraz więcej domów Gdyni podłączono do gazu i wówczas zaczęły się rozpowszechniać wygodniejsze kuchenki gazowe.

Dzisiaj nikt już nie gotuje na kuchniach węglowych, coraz mnie jest pieców kaflowych, ale w wielu historycznych budynkach zachowały się stare grzejniki. Te żeliwne nadają się znakomicie do renowacji, a po oczyszczeniu mogą służyć dalej przez długie lata, co zrobiło już wielu właścicieli budynków w Gdyni. Niektóre historyczne piece mogą być elementem aranżacji wnętrza.

Kominek w Domu Marynarza Szwedzkiego, ob. Konsulat Kultury przy ul. Jana z Kolna 25
Kominek w Domu Marynarza Szwedzkiego, ob. Konsulat Kultury przy ul. Jana z Kolna 25

Przestawna kuchenka węglowa firmy Herzfeld i Victorius z Grudziądza na ekspozycji w Minimuzeum w budynku przy ul. 3 Maja 27-31
Przestawna kuchenka węglowa firmy Herzfeld i Victorius z Grudziądza na ekspozycji w Minimuzeum w budynku przy ul. 3 Maja 27-31

Przykład żeliwnego grzejnika żeberkowego
Przykład żeliwnego grzejnika żeberkowego

Piec kaflowy z dekoracyjnym zwieńczeniem w kamienicy Scheibego przy ul. Jana z Kolna 2
Piec kaflowy z dekoracyjnym zwieńczeniem w kamienicy Scheibego przy ul. Jana z Kolna 2

Typowy piec kaflowy w kamienicy Scheibego przy ul. Jana z Kolna 2
Typowy piec kaflowy w kamienicy Scheibego przy ul. Jana z Kolna 2

Grzejnik w formie balustrady na klatce schodowej budynku przy ul. 3 Maja 27-31
Grzejnik w formie balustrady na klatce schodowej budynku przy ul. 3 Maja 27-31

Zawór grzejnikowy z budynku przy ul. Waszyngtona 38 po renowacji
Zawór grzejnikowy z budynku przy ul. Waszyngtona 38 po renowacji

Kuchnia węglowa w jednym z domów na Wzg. Św. Maksymiliana wykorzystana jako element aranżacji współczesnej kuchni
Kuchnia węglowa w jednym z domów na Wzg. Św. Maksymiliana wykorzystana jako element aranżacji współczesnej kuchni

Detal pieca z nazwą producenta w jednym z domów przy ul. Słupeckiej na Działkach Leśnych
Detal pieca z nazwą producenta w jednym z domów przy ul. Słupeckiej na Działkach Leśnych

Kuchnia węglowa w budynku przy ul. 3 Maja 27-31
Kuchnia węglowa w budynku przy ul. 3 Maja 27-31

Opracowanie tekstu: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków Zdjęcia: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków i B. Ponikiewski.

  • ikonaOpublikowano: 27.08.2020 11:02
  • ikona

    Autor: Weronika Rozbicka (w.rozbicka@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 27.08.2020 11:03
  • ikonaZmodyfikował: Weronika Rozbicka
ikona