Linie autobusowe 140 i 141 zostały uruchomione dnia 28 listopada 1970 r. – obie w relacji z nowej pętli przy ul. Chwarznieńskiej na Witominie do Śródmieścia. Pętlę wybudowano po północnej stronie ul. Chwarznieńskiej (przy jeździe ze Śródmieścia po prawej stronie), przed domem „Za Falochronem”. Pod koniec lat 70. powstała nowa pętla po przeciwnej stronie ulicy, nieco dalej w lesie. Trasa linii 140 początkowo prowadziła w relacji: Witomino ul. Chwarznieńska – pl. Konstytucji, ulicami: Chwarznieńską, Rolniczą, Kielecką, Śląską, al. Czołgistów (obecnie al. Piłsudskiego), Władysława IV i Migały (obecnie Wójta Radtkego). Z powrotem przejazd do ul. Władysława IV odbywał się ulicami Dworcową i 10 Lutego. Autobusy, jadąc z Chwarzna do Śródmieścia z ul. Czołgistów, za wiaduktem skręcały łącznicą w prawo w ul. Władysława IV i następnie, przejeżdżając przez dwa pasy ruchu do lewoskrętu, zawracały na przeciwległą jezdnię ul. Władysława IV i zatrzymywały się dopiero na przystanku za al. Czołgistów. W dni powszednie w godzinach szczytów przewozowych linię obsługiwało 5 autobusów z częstotliwością co 6 min, między szczytami i po szczycie popołudniowym – 3 autobusy co 10-11 min, natomiast wieczorem już tylko 2 autobusy – co 15 min. W niedziele i święta kursował jeden autobus co 30 min do godz. 9, następnie 2 co 16 min do godz. 18 i co 15 min wieczorem.W 1973 r. linia 140 została przedłużona do Stoczni im. Komuny Paryskiej ulicami Marchlewskiego (obecnie Janka Wiśniewskiego) i Czechosłowacką (obecnie al. Solidarności). Rok później przybliżono trasę linii 140 do przystanku PKP Wzgórze Nowotki (obecnie Wzgórze św. Maksymiliana), lokalizując nowy przystanek po prawej stronie ul. Władysława IV. Dalej trasa linii prowadziła przez Rondo Wzgórze Nowotki do przeciwległej jezdni ul. Władysława IV. Kolejna zmiana trasy linii nastąpiła w 1975 r., kiedy to poprowadzoną ją w kierunku stoczni ul. Jana z Kolna, zamiast ul. Migały, natomiast w kierunku Witomina – ul. Migały, zamiast ulicami Dworcową i 10 Lutego. Wkrótce jednak powrócono do poprzedniej trasy, prowadzącej ulicami Dworcową i 10 Lutego. W 1976 r. zapewniono najwyższą w historii linii częstotliwość kursowania autobusów na linii 140 – co 3-4 min w porannym szczycie przewozowym, kiedy to obsługiwało ją aż 11 autobusów. W szczycie popołudniowym ich liczba zmniejszała się do 9, co pozwalało zaoferować częstotliwość 5-minutową. Między szczytami i po szczycie na linii pozostawały 4 autobusy z częstotliwością co 11-12 min. W 1977 r. trasa linii, z wyjątkiem godzin szczytowych dojazdów do pracy i powrotów z niej we wszystkie dni tygodnia, została skrócona do pl. Konstytucji.W 1980 r. linia 140 została wydłużona do Chwarzna – do pętli na wysokości dzisiejszej ul. Apollina. Linię na nowej trasie obsługiwało w dni powszednie w szczytach przewozowych 8 autobusów z częstotliwością co 6-7 min, między szczytami i po szczycie popołudniowym – 4 autobusy co 12 min i w godzinach wieczornych – 3 co 16 min. W niedziele i święta na linii kursowały 3 autobusy, rano i wczesnym popołudniem na trasie do stoczni co 18 min, a w pozostałych porach dnia – do pl. Konstytucji co 16 min. Nowy rozkład jazdy utrzymał się bez zmian do połowy lat 80.W 1986 r. ze względu na wycofanie z ul. Marchlewskiego linii prowadzących przez wiadukt przy ul. Energetyków – w związku z jego remontem, autobusy linii 140 skierowano we wszystkich kursach do stoczni. Kursy wykonywane poza szczytami przewozowymi skrócono ponownie do pl. Konstytucji dopiero w 1990 r. W szczycie porannym eksploatowano wówczas na linii 7 autobusów co 8 min, a w popołudniowym tę samą liczbę, ale co 9 min. W dni powszednie między szczytami i bezpośrednio po szczytach kursowały 3 autobusy co 18 min, podobnie jak przez większość dnia w niedziele i święta. Wieczorem we wszystkie dni tygodnia zapewniano częstotliwość co 30 min. W 1991 r. w rozkładach jazdy linii 140 nazwę pętli „Stocznia im. Komuny Paryskiej (SKP)” zastąpiono nazwą „Stocznia Gdynia”.Zasadnicze zmiany w funkcjonowaniu linii 140 zostały wprowadzone w 1993 r. – wraz z kompleksową restrukturyzacją rozkładów jazdy komunikacji miejskiej w Gdyni. Nadano jej bowiem status linii szczytowej, co oznaczało ograniczenie okresu kursowania autobusów do godzin szczytów przewozowych w dni powszednie. Ze względu na koncentrację wzmożonych dojazdów do pracy i powrotów z pracy w stoczni w wąskim okresie czasu, linia funkcjonowała rano przez 2 godziny i po południu przez jedną godzinę z częstotliwością kursowania autobusów co 12 min. Wszystkie kursy na trasie pl. Konstytucji – Chwarzno zaczęły być wykonywane pod numerem 160. Z czasem wydłużono nieznacznie godziny funkcjonowania linii 140, nie zmieniając jej charakteru. W rozkładzie jazdy obowiązującym od końca 1998 r. dla kursów nierozpoczynających się przy stoczni zmieniono nazwę przystanku początkowego z pl. Konstytucji na Dworzec Główny PKP.W 1999 r., w związku z wyodrębnieniem z linii 140 nowej linii 240 prowadzącej ze stoczni przez Chwarzno do Wiczlina Niemotowa, zmniejszono liczbę kursów na linii 140, ograniczając częstotliwość kursowania autobusów do 24 min. Rok później zawieszono funkcjonowanie linii w porannym szczycie przewozowym, co nadało jej marginalny charakter. Dopełnieniem działań ograniczających ofertę przewozową na linii 140 było zaplanowanie w jej rozkładzie jazdy wprowadzonym w 2003 r. tylko 3 kursów ze stoczni w szczycie popołudniowym.W 2009 r. sytuacja linii 140 w gdyńskiej sieci komunikacyjnej zaczęła się stopniowo zmieniać na lepsze. Wchłonęła ona bowiem linię 240, co oznacza, że jej trasa została wydłużona ulicami Chwarznieńską i Wiczlińską do Wiczlina Niemotowa. Linię w szczycie porannym obsługiwały 3 autobusy co 30 min, a w szczycie popołudniowym 4 – także co 30 min. Ponadto, w rozkładzie jazdy linii 140 zaplanowano kursy bezpośrednio po porannym i popołudniowym szczycie przewozowym do i z Dworca Głównego PKP, co w pewnym stopniu zmieniło charakter linii, funkcjonującej poprzednio tylko jako szczytowa. Dopełnieniem zmian było całkowite wycofanie jej z obsługi stoczni, wyznaczające trasę wyłącznie w relacji: Dworzec Główny PKP – Wiczlino Niemotowo. Kolejne zmiany na linii 140, zwiększające jej rolę w gdyńskiej komunikacji miejskiej, nastąpiły w 2015 r. Do rozkładu jazdy zostały dodane nowe kursy w okresie między szczytami. W 2017 r. wprowadzono pierwszy kurs wczesnowieczorny. W 2019 r. wszedł w życie rozkład jazdy przywracający po wielu latach jej funkcjonowanie w soboty oraz wydłużający kursowanie autobusów w dni powszednie do godz. 21. Można założyć, że to nie koniec korzystnych zmian na linii 140, która wyraźnie nabrała rozwojowego charakteru.Trasa linii 141 początkowo była bardzo krótka – prowadziła z Witomina, z pętli przy ul. Chwarznieńskiej, ulicami: Chwarznieńską, Rolniczą, Kielecką, Śląską, al. Czołgistów i Władysława IV – do przystanku PKP Wzgórze Nowotki, który był zlokalizowany przy ul. Władysława IV, w zatoce przed al. Czołgistów – w miejscu obecnego usytuowania przystanków Wzgórze Świętego Maksymiliana SKM. Z przystanku tego, pełniącego rolę końcowo-początkowego, autobusy linii 141 skręcały w lewo w al. Czołgistów w kierunku Witomina. Linia funkcjonowała w dni powszednie wyłącznie w szczytach przewozowych oraz w dni świąteczne od południa do ok. godz. 20. W dni powszednie obsługiwały ją 2 autobusy z częstotliwością co 10 min, a w niedziele i święta jeden – co 20 min.Jeszcze w tym samym roku linię przedłużono do Chwarzna – do pętli na wysokości dzisiejszej ul. Apollina. W szczytach włączono do obsługi linii piąty autobus, uzyskując rano częstotliwość co 13 min, a po południu – co 14 min. W pozostałych godzinach zaoferowano częstotliwość co 23 min.W 1972 r. linia 141 została przedłużona do Obłuża, ulicami: Władysława IV, 10 Lutego, pl. Konstytucji, Marchlewskiego, Nasypową, Tkacką, Gruny (obecnie Unruga) i Robotniczą do ul. Cechowej, przy której znajdował się przystanek końcowo-początkowy. Z przystanku tego trasa prowadziła do ul. Gruny. Na nowej trasie linii 141 kursowały 3 autobusy – tylko w szczytach przewozowych – z częstotliwością co 20 min. W następnym roku trasę linii w śródmieściu poprowadzono ul. Migały, zamiast 10 Lutego. W 1975 r. linia zaczęła funkcjonować także w okresie między szczytami i po szczycie popołudniowym, z częstotliwością kursowania autobusów co 22 min oraz w godzinach wieczornych – co 30 min. W tym samym roku trasę w Śródmieściu przeniesiono w kierunku Obłuża na ul. Jana z Kolna, natomiast w kierunku Witomina – na ulice Dworcową i 10 Lutego. Ponadto, w 1975 r. nastąpiła bardziej zasadnicza zmiana trasy linii, a mianowicie poprowadzono ją ulicami: Witomińską, Śląską, Podjazd, 10 Lutego, Władysława IV i Jana z Kolna – do ul. Marchlewskiego (z powrotem: pl. Konstytucji i Dworcową). Uproszczenie trasy pozwoliło na zwiększenie częstotliwości w szczycie porannym do 14 min i popołudniowym do 15 min. W pozostałych godzinach, w tym wieczornych, zapewniono częstotliwość co 20 min. W 1977 r,. po oddaniu do eksploatacji łącznic Estakady Kwiatkowskiego na Obłużu i włączeniu części ul. Marchlewskiego do zamkniętego obszaru portu handlowego, trasę linii 141, podobnie jak innych obsługujących ten rejon Gdyni, poprowadzono przez te łącznice. W kierunku Obłuża autobusy linii 141 skierowano z łącznicy w prawo w ul. Gruny i dalej do pętli ulicznej obejmującej ulice Robotniczą i Cechową. Obowiązywała już wówczas na tej linii, funkcjonującej tylko w dni powszednie, częstotliwość ograniczona w godzinach szczytu porannego do 16 min, szczytu popołudniowego – do 17 min i między szczytami – do 23 min. Wieczorem zapewniono częstotliwość co 23 min. Kolejna istotna zmiana trasy linii 141 nastąpiła z początkiem 1985 r., kiedy to skrócono ją do Witomina Sosnowej, a na Obłużu skierowano na nową pętlę uliczną obejmującą ulice: Gruny, Kwiatkowskiego, płk. Dąbka, Benisławskiego, Stolarską, Cechową i Gruny. Przystanek krańcowy znajdował się na ul. Benisławskiego, za ul. płk. Dąbka. Linię obsługiwały tylko w dni powszednie 4 autobusy w szczytach przewozowych – co 17-18 min i 3 autobusy poza szczytami – co 23 min. W następnym roku wycofano autobus szczytowy, zapewniając całodziennie częstotliwość co 24 min. Jednocześnie, przeniesiono trasę linii z ul. Śląskiej na ul. Warszawską.W 1993 r. w ramach kompleksowej restrukturyzacji oferty przewozowej gdyńskiej komunikacji miejskiej, na linii 141 zachowano poprzednio obowiązujące standardy częstotliwości. W tym samym roku linię 141 zaczęła wspomagać nowa linia 241 na trasie: Witomino Sosnowa (od 1995 r. Witomino Leśniczówka) – Leszczynki Hutnicza PKS. Ważne znaczenie dla pasażerów miał powrót do funkcjonowania linii 141 w soboty, które zostało przerwane w tzw. wolne soboty. W nowym sobotnim rozkładzie jazdy wprowadzonym w 1994 r., z dniem 26 lutego, zaplanowano obsługę linii 3 autobusami w godz. 8-16 z częstotliwością co 30 min, co stanowiło dobry początek funkcjonowania tej linii w weekendy.Kolejna istotna zmiana trasy linii 141 na Obłużu została wprowadzona w 1995 r. Rezygnując z pętli ulicznej, linię 141 z Estakady Kwiatkowskiego poprowadzono do pętli Obłuże Maciejewicza – ulicami Unruga, Cechową, Stolarską, Benisławskiego i płk. Dąbka. Funkcjonowanie linii na nowej trasie nie wymagało zmiany standardów częstotliwości.Kontynuując wydłużanie linii 141, w 1996 r. skierowano ją do pętli na Pogórzu Górnym – ul. płk. Dąbka. Na nowej trasie zaoferowano następujące standardy częstotliwości: w szczycie porannym co 24 min, w szczycie popołudniowym co 15 min, a poza szczytami co 20 min. W godzinach szczytu porannego linię wspomagała na trasie od Witomina Leśniczówki do Pogórza Górnego przedłużona od ul. Hutniczej linia 241, co pozwoliło na uzyskanie wspólnej częstotliwości co 12 min. W 1997 r. na linii 141 zwiększono częstotliwość kursowania autobusów w szczycie porannym po godz. 6:30 do 12 min, rozpoczynając co drugi kurs z Witomina Leśniczówki. Pozwoliło to na zawieszenie kursowania linii 241, która jednak wkrótce została reaktywowana w celu dalszego wspomagania linii 141, tym razem w szczycie popołudniowym na trasie: Grabówek SKM – Obłuże ul. Stolarska.Ważnym wydarzeniem w rozwoju linii 141 było jej uruchomienie w 1999 r. po raz pierwszy w niedziele i święta, z dniem 19 grudnia. W godzinach 12-20 obowiązywała częstotliwość co 60 min. W 2000 r., z dniem 4 grudnia, reaktywowana została linia 241, na trasie zbliżonej do pierwotnej. Uruchomiono ją w relacji: Witomino Leśniczówka – Grabówek SKM i zaoferowano na niej tylko jeden kurs w szczycie porannym.W 2003 r., identycznie jak na linii 140 i innych, obniżono na linii 141 częstotliwość kursowania autobusów w obu szczytach przewozowych z 12 do 15 min. Między szczytami i bezpośrednio po szczycie popołudniowym na linii zapewniono częstotliwość co 20 min, a późnym wieczorem – co 30 min.Pod wpływem wzrostu popytu na początku 2005 r. rozpoczął się okres stopniowego zwiększania liczby kursów na linii 141 w godzinach szczytów przewozowych. Doprowadziło to do wprowadzenia w 2009 r. rozkładu jazdy, w którym zaplanowano – w szczycie porannym po godz. 6:30 i w całym popołudniowym szczycie przewozowym – częstotliwość co 10 min. Przestała funkcjonować linia 241. Wkrótce jednak częstotliwość w szczycie porannym co 10 min okazała się niewystarczająca. W rezultacie zaczęto uruchamiać w rozkładzie szkolnym dodatkowe kursy, uzyskując w określonych przedziałach czasu odjazdy co 5-10 min. Kolejnym krokiem było zastąpienie nierównomiernego rytmu częstotliwości odstępami między odjazdami co 7,5 min. W końcu linia 141 w pełni zasłużyła na zaliczenie jej do bardzo wąskiej kategorii linii priorytetowych obejmujących także linię R i 194 oraz w coraz większym zakresie także linię 147.Obie jubileuszowe linie na początku były obsługiwane przez autobusy marki Jelcz, popularnie zwane ogórkami, eksploatowane przez gdyński oddział WPKGG. Przez minione lata na linie te kierowano niemal wszystkie marki autobusów eksploatowane w gdyńskiej komunikacji miejskiej. Z czasem na linię 140 zaczęły być ekspediowane autobusy przegubowe. Pojazdy tego typu nie obsługiwały natomiast linii 141 – ze względu na specyfikę ulic, stanowiących jej trasę. Obecnie na linię 140 kierowane są głównie autobusy marki MAN z Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej, a na linię 141 – autobusy MAN i Solaris z Przedsiębiorstwa Komunikacji Autobusowej.Opracowanie: prof. dr hab. Olgierd Wyszomirski Opublikowano: 10.12.2020 13:52 Autor: Karolina Szypelt (k.szypelt@gdynia.pl) Zmodyfikowano: 10.12.2020 13:56 Zmodyfikował: Karolina Szypelt