Społeczeństwo

80 lat od wyzwolenia obozu koncentracyjnego Stutthof

Posterunek honorowy, Orkiestra i Kompania Reprezentacyjna Marynarki Wojennej oraz Akademicki Chór Uniwersytetu Gdańskiego pod pomnikiem Walki i Męczeństwa w Muzeum Stutthof w Sztutowie podczas uroczystości z okazji 80. rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego Stutthof (fot. Muzeum Stutthof w Sztutowie)

Posterunek honorowy, Orkiestra i Kompania Reprezentacyjna Marynarki Wojennej oraz Akademicki Chór Uniwersytetu Gdańskiego pod pomnikiem Walki i Męczeństwa w Muzeum Stutthof w Sztutowie podczas uroczystości z okazji 80. rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego Stutthof (fot. Muzeum Stutthof w Sztutowie)

Powstał już 2 września 1939 roku. Był pierwszym obozem założonym poza granicami Trzeciej Rzeszy. Wśród 110 tys. więźniów znajdowały się osoby pochodzące z 28 krajów, m.in. Polacy, Żydzi, Norwegowie, Czesi czy Węgrzy. Mowa o niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym Stutthof. Został on wyzwolony 9 maja 1945 roku. Minęło zatem 80 lat od tego wydarzenia. W rocznicę wyzwolenia pamięć ofiar obozu uczczono podczas oficjalnych uroczystości, które odbyły się pod pomnikiem Walki i Męczeństwa w Muzeum Stutthof w Sztutowie. Wzięła w nich udział prezydent Gdyni Aleksandra Kosiorek.


9 maja 1945 roku na teren opuszczonego przez Niemców obozu koncentracyjnego weszli żołnierze 48. Armii 3. Frontu Białoruskiego. Wyzwolili oni grupę około 150 więźniów, którzy jeszcze się tam znajdowali. Tak zakończył się trwający 2 077 dni i nocy koszmar niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof. W tym miejscu 110 tys. więźniów przeszło przez cierpienia w wyniku brutalnej polityki nazistowskiej eksterminacji. Byli wśród nich mężczyźni, kobiety i dzieci, w tym m.in. Polacy, Żydzi, Czesi, Norwegowie, Węgrzy, przedstawiciele inteligencji czy duchowieństwa.

W piątek, 9 maja w 80. rocznicę wyzwolenia obozu koncentracyjnego Stutthof pamięć ofiar uczczono pod pomnikiem Walki i Męczeństwa w Muzeum Stutthof w Sztutowie. W uroczystościach wzięli udział m.in. parlamentarzyści, samorządowcy, dyplomaci, przedstawiciele Marynarki Wojennej i służby mundurowych, a także byli więźniowie obozu i ich rodziny. Gdynię reprezentowała prezydent Aleksandra Kosiorek.

Prezydent Gdyni Aleksandra Kosiorek i Małgorzata Krzempek-Nieśpiałowski – córka byłego więźnia KL Stutthof Tadeusza Nieśpiałowskiego podczas uroczystości z okazji 80. rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego Stutthof (fot. Muzeum Stutthof w Sztutowie)
Prezydent Gdyni Aleksandra Kosiorek i Małgorzata Krzempek-Nieśpiałowski – córka byłego więźnia KL Stutthof Tadeusza Nieśpiałowskiego podczas uroczystości z okazji 80. rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego Stutthof (fot. Muzeum Stutthof w Sztutowie)

Oficjalne uroczystości rozpoczęły się od odśpiewania hymnu narodowego. Następnie okolicznościowe przemówienia wygłosili m.in.: marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska, wojewoda pomorska Beata Rutkiewicz, Piotr Tarnowski – dyrektor Muzeum Stutthof w Sztutowie czy Małgorzata Krzempek-Nieśpiałowski – córka byłego więźnia KL Stutthof Tadeusza Nieśpiałowskiego. Kolejnym punktem była modlitwa ekumeniczna. A na koniec uczestnicy obchodów złożyli wieńce i wiązanki kwiatów oraz znicze pod pomnikiem. Była też chwila ciszy ku czci ofiar obozu.

Uroczystości uświetnił występ Akademickiego Chóru Uniwersytetu Gdańskiego, a także udział Orkiestry i Kompanii Reprezentacyjnej Marynarki Wojennej.

O obozie


Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny Stutthof powstał 2 września 1939 roku na Żuławach Wiślanych, nieopodal miejscowości Sztutowo, która przed II wojną światową wchodziła w skład Wolnego Miasta Gdańska. Był pierwszym obozem założonym poza granicami Niemiec i jednym z ostatnich wyzwolonych w maju 1945 roku przez wojska sowieckie. Początkowo obóz był przeznaczony dla Polaków z Pomorza. Od 1942 roku zaczęli do niego trafiać Polacy z innych regionów, a także Żydzi i osoby innych narodowości, m.in. Czesi, Rosjanie, Norwegowie i Węgrzy.

W styczniu 1945 roku Niemcy rozpoczęli pieszą ewakuację około połowy z 24 tys. przebywających wówczas w KL Stutthof więźniów. Wiele tysięcy z nich zmarło w drodze z powodu mrozu, głodu i wycieńczenia. Marsz ten nazwany został marszem śmierci.
 
Wśród 110 tys. więźniów Stutthofu były osoby pochodzące z 28 krajów. Liczbę ofiar obozu szacuje się na około 65 tys., spośród których około 28 tys. stanowiły osoby pochodzenia żydowskiego.

Galeria zdjęć

ikona Pobierz galerię
  • ikonaOpublikowano: 12.05.2025 13:26
  • ikona

    Autor: Magdalena Czernek (magdalena.czernek@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 12.05.2025 15:06
  • ikonaZmodyfikował: Małgorzata Omachel - Kwidzińska
ikona