Gdyński ośrodek inspiracją dla innych

Gdynia od lat wspiera dzieci dotknięte tzw. Spektrum Alkoholowych Uszkodzeń Płodu (FASD ang. Fetal Alcohol Spectrum Disorder). Gdyńskie Centrum Diagnozy i Terapii FASD to jedyne takie miejsce w Polsce świadczące kompleksowe, bezpłatne wsparcie dla rodzin, które w całości finansuje samorząd. Gdyńscy specjaliści bardzo chętnie dzielą się doświadczeniem z innymi - w marcu ruszy podobny ośrodek w Łodzi.

- Gdynia od wielu lat zajmuje się tym tematem systemowo w ramach konsekwentnie rozwijanej polityki wsparcia dziecka i rodziny – podkreśla Michał Guć, wiceprezydent Gdyni ds. innowacji. – Już w 2008, roku zrodził się pomysł, aby stworzyć gdyński program, dzięki któremu dzieciom z FASD mogłaby być udzielana skuteczna pomoc. W lipcu 2009 powstał Gminny Program Edukacyjno - Terapeutyczny FAS, a we wrześniu 2010 powstał Punkt Diagnozy i Terapii FAS, który w 2016 roku przekształcił się w Gdyńskie Centrum Diagnozy i Terapii FASD.

W gdyńskim centrum dzieciom i rodzinom pomagają różni specjaliści - psycholog, pedagog, fizjoterapeuta i specjalista terapii integracji sensorycznej, neurolog oraz psychiatra dzieci i młodzieży. Centrum zajmuje się dziećmi i młodzieżą w wieku od 18 miesięcy do prawie 20 lat, około 150 osób jest corocznie konsultowanych i diagnozowanych.

- To jedyne miejsce w Polsce, którego działalność finansowana jest tylko i wyłącznie z pieniędzy samorządowych – podkreśla dr Agata Cichoń-Chojnacka, kierownik centrum.
– To ewenement na skalę kraju, że władze miasta tak mocno dostrzegają ten problem społeczny. – W gdyńskim centrum przeprowadzamy kompleksowe diagnozy uszkodzeń poalkoholowych u dzieci, prowadzimy terapię – psychologiczną, pedagogiczną, neurostymulację oraz wszechstronne odziaływanie psychoedukacyjne i wspierające dla opiekunów dzieci z FASD. Ponadto organizujemy szkolenia dotyczące codziennej pracy z dziećmi dotkniętymi FASD kierowane do różnych grup zawodowych – przede wszystkim pracowników oświaty. To niezwykle istotne, aby np. nauczyciele w szkole, w której uczy się dziecko z FASD mieli świadomość, czym są te uszkodzenia i że odpowiednie podejście do dziecka potrafi zdziałać cuda i nie przekreśla szans na normalną edukację.

Gdyńscy specjaliści chętnie dzielą się swoim doświadczeniem także z innymi, którzy chcą uruchomić podobne wsparcie w swoim regionie. W zeszłym roku do centrum przyjechała m.in. Anna Mroczek, dyrektor Regionalnego Centrum Polityki Społecznej w Łodzi. Niedawno gdyńskie centrum odwiedziła Agnieszka Gaj, koordynator ruszającego w marcu właśnie w Łodzi nowego Punktu Terapii i Diagnozy FASD.

- W Łodzi Punkt Diagnozy i Terapii FASD będzie działał w strukturach Regionalnego Centrum Polityki Społecznej- jednostki organizacyjnej samorządu województwa łódzkiego i obejmie swoim zasięgiem całe województwo – powiedziała Agnieszka Gaj - Nasza działalność będzie finansowana w całości z budżetu samorządu woj. łódzkiego. Czeka nas trudne zadanie, gdyż na naszym terenie znajdują się 24 powiaty i aż 177 gmin. Jesteśmy Gdyni bardzo wdzięczni za pomoc, wsparcie i życzliwość. Gdynia była pierwszym miastem, które już dawno postanowiło wesprzeć kompleksowo dzieci i opiekunów borykających się z FASD. W Łodzi powstanie pierwszy tego typu ośrodek działający na skalę województwa. W punkcie będą pracowali pediatra, psychiatra i psycholog. Wzorując się na Gdyni chcemy także zadbać o terapię sensomotoryczna oraz o wsparcie dla opiekunów i ścisłą współpracę ze szkołami.

Jak ważna jest współpraca ze specjalistami potwierdza mieszkająca w Gdyni Elżbieta Dudaref, mama 9-letniej Marysi.

- Marysię adoptowałam gdy miała 16 miesięcy, była wyciszonym, wycofanym i bojaźliwym dzieckiem. W Gdyni znalazłam specjalistów, którzy dokładnie mi wytłumaczyli jak należy z nią postępować. Mimo, że Marysia była początkowo dzieckiem rozwijającym się dużo wolniej niż rówieśnicy, dziś jest dziewczynką bardzo wysportowaną – trenuje gimnastykę artystyczną – osiąga w szkole najwyższe oceny, ma dobrą opinię o zachowaniu, jest lubiana i ma wielu przyjaciół. Jestem z niej bardzo dumna, chociaż wiem jak dużo pracy, miłości i cierpliwości trzeba było w to włożyć.

- Patrząc z perspektywy lat i całego kraju wiedza o FASD jest coraz większa, jednak ciągle brakuje w Polsce kompleksowej pomocy – dodaje Agnieszka Gaj. – Można jej szukać prywatnie i sporo za nią płacić, dlatego można powiedzieć, że te rodziny i dzieci, które trafiają do gdyńskiego centrum są szczęściarzami bo mieszkają w Gdyni. Powoli, krok po kroku, chcemy tak jak Gdynia podobne warunki zapewnić mieszkańcom województwa łódzkiego, ale mam tez nadzieję, że kiedyś w każdym regionie w kraju będzie działał chociaż jeden taki ośrodek bezpłatnej pomocy dla dzieci.

- Cieszymy się, że Gdynia mogła podzielić się swoimi doświadczeniami i przede wszystkim mogą na tym skorzystać także dzieci w innych regionach kraju – podsumował Michał Guć.

– Nasze centrum stale się rozwija, a udzielana systematycznie fachowa pomoc może sprawić, że dzieci dotknięte FASD maja szansę w miarę samodzielnie żyć w przyszłości, uczyć się w zwykłych szkołach i to niekoniecznie w klasach integracyjnych, kończyć uczelnie, pracować. Osiągnięcie takich postępów wymaga ogromnej pracy, mnóstwa samozaparcia i przekonania, że się uda, ze warto.

Gdyńskie Centrum Diagnozy i Terapii FASD mieści się przy ul. Morskiej 112 B/111. tel.: 58 667-79-10, tel. kom.: 798-073-617.

Wszystkim zainteresowanym tematem FASD, historią powstania i działalnością gdyńskiego centrum polecamy publikację „FASD – w trosce o dziecko”, która ukazała się w 2016 roku, w ramach cyklu „Gdyńskie sposoby skutecznego pomagania” – można ją pobrać w wersji elektronicznej.