Społeczeństwo

Innowacje dla ludzi. Gdyńskie projekty wśród najlepszych

Gala w siedzibie ministerstwa, scena, czerwone tło z napisami, na scenie dwoje prowadzących, mężczyzna i kobieta oraz kilka osób w formalnych strojach, które odbierają nagrody i wyrożnienia - stoją w szeregu

Wyróżnienia, które przypadły dwóm gdyńskim innowacyjnym projektom, odebrał w Warszawie wiceprezydent Gdyni ds. innowacji, Michał Guć (na scenie, czwarty od lewej strony), fot. samorzad.pap.pl

Gdynia znów znalazła się w gronie „Innowacyjnych Samorządów”! W kolejnej edycji konkursu Serwisu Samorządowego PAP w gronie wyróżnionych pojawiły się dwa miejskie projekty o społecznym wymiarze. Uznanie kapituły zdobyła sieć gdyńskich przystani sąsiedzkich oraz „Ku samodzielności”, czyli kompleksowe działania pomocowe na rzecz uchodźców wojennych z Ukrainy. W gali konkursu uczestniczyli wiceprezydent Gdyni Michał Guć oraz Aneta Mielewczyk z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdyni.


Innowacje napędzają rozwój na wielu płaszczyznach, także w samorządzie – generują nowe rozwiązania i projekty, z których korzystają różne grupy mieszkańców, a co najważniejsze: wypełniają konkretne potrzeby. W Gdyni wiemy, jak sięgać po śmiałe wizje, żeby podnosić jakość życia. Dwa miejskie projekty społeczne – sieć Przystani Sąsiedzkich oraz gdyński model pomocy uchodźcom „Ku samodzielności – otrzymały wyróżnienia w tegorocznej edycji ogólnopolskiego konkursu „Innowacyjny Samorząd”.

Zmieniamy rzeczywistość zgodnie z potrzebami


Konkurs to coroczny przegląd najbardziej innowacyjnych, pionierskich, a przede wszystkim - skutecznych rozwiązań wdrażanych przez polskie samorządy na rzecz ich mieszkańców. To inicjatywa Serwisu Samorządowego Polskiej Agencji Prasowej (PAP). Za to, które ze zgłoszonych przez województwa, powiaty, miasta i gminy z całego kraju projektów sięgną po laury odpowiada ośmioosobowa kapituła złożona m.in. z przedstawicieli organizatora, związków i stowarzyszeń samorządowych, rządu i środowiska naukowego.

Gdyńskie projekty znalazły się w ścisłym gronie zaledwie kilku nagrodzonych oraz wyróżnionych w konkursowej kategorii „Duże miasta (powyżej 200 tys. mieszkańców) obok m.in. Wrocławia, Lublina czy Gdańska. Wyróżnienia odbierali na scenie podczas gali w stołecznym Ministerstwie Rozwoju i Technologii wiceprezydent Gdyni ds. innowacji, Michał Guć oraz Aneta Mielewczyk z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdyni.

- Bardzo cieszymy się z obu wyróżnień, bo zgłoszone przez nas w tej edycji innowacje skupiają się na ważnych kwestiach społecznych, są ukierunkowane na zaspokajanie potrzeb konkretnych grup mieszkańców. Przystanie Sąsiedzkie to silna, przyszłościowa sieć, która już z powodzeniem funkcjonuje w wielu dzielnicach Gdyni, integrując gdynian oraz zachęcając ich do aktywności w swojej najbliższej okolicy. Z kolei drugi z wyróżnionych projektów jest niesłychanie ważny, bo jego realizacja przebiegała w niestandardowych warunkach. Stworzenie godnych i skrojonych na miarę warunków dla uchodźców wojennych z Ukrainy spadło na nas nagle i z perspektywy czasu możemy stwierdzić, że poradziliśmy sobie z przyjęciem nowych mieszkańców wręcz wzorcowo. Obraliśmy jasny cel, jakim było szybkie włączenie osób z Ukrainy do lokalnej społeczności, skorzystaliśmy z doświadczeń naszych specjalistów zajmujących się wsparciem społecznym i dziś z dumą możemy powiedzieć, że podołaliśmy wyzwaniu, a wiele ukraińskich rodzin znalazło w Gdyni swoje nowe miejsce do życia i pracy. Gdnia jest jednym z nielicznych miast w Polsce, gdzie nie ma obozów dla uchodźców, gdyż wszyscy uzyskali już samodzielnosć – podkreśla Michał Guć, wiceprezydent Gdyni ds. innowacji.

O gdyńskim modelu pomocy uchodźcom – „Ku samodzielności”


Wyróżniony w konkursie „Innowacyjny samorząd” projekt to - w największym skrócie - kompleksowa, miejska oferta wsparcia dla osób, które tuż po wybuchu wojny w Ukrainie ruszyły w drogę, aby poszukiwać swojej bezpiecznej przystani. Potrzeba chwili sprawiła, że samorządy w całym kraju, w tym i Gdynia, niezwłocznie wzięły się do działania. Decydował czas i wizja: rozwiązania musiały być skrojone pod potrzeby uchodźców wojennych, z myślą o ich najważniejszych problemach, wykraczając daleko poza „zwykłe” zapewnienie im bezpiecznego dachu nad głową.

Były to najczęściej rozdzielone rodziny, które straciły cały swój dorobek i dotychczasowe życie. Znalezienie noclegu rozwiązywało tylko doraźny problem, dlatego strategia gdyńskich służb społecznych od początku kryzysu uchodźczego była ukierunkowana na dochodzenie do samodzielności. Wiązała się z tym intensywna praca socjalna. Dziś w Gdyni, spośród tysięcy osób, które mieszkały w miejscach zbiorowego zakwaterowania nie pozostała już ani jedna osoba. Wszyscy funkcjonują samodzielnie – to najlepszy dowód na skuteczność działań, które przeprowadzono w mieście. Niemal wszyscy Ukraińcy, którzy przyjechali po wybuchu wojny do Gdyni mieszkają w wynajmowanych na wolnym rynku mieszkaniach i pokojach, również przy wsparciu finansowym miasta oraz funduszy przekazanych przez UNICEF.

W szczytowym momencie w Gdyni przebywało 17 tysięcy uchodźców. Liczba osób, które przejechały tranzytem jest trudna do oszacowania. Przez łącznie 22 miejskie punkty zakwaterowania przewinęły się w 2022 roku ponad 4 tysiące osób, wydano w nich ponad 30 tysięcy posiłków i ponad 25 tysięcy pakietów żywnościowych.

Ukraińcy, którzy znaleźli swoje miejsce w Gdyni integrują się m.in. w punkcie Spilno Gdynia, który powstał we współpracy z UNICEF. Na zdjęciu: Oleksandr Plodystyi - konsul Ukrainy w Gdańsku, Joanna Zielińska - przewodnicząca Rady Miasta Gdyni, prezydent Gdyni Wojciech Szczurek oraz Rashed Mustafa Sarwar - koordynator UNICEFU-u ds. reagowania kryzysowego w Polsce wraz z ukraińskimi dziećmi podczas warsztatów, które odbyły się pierwszego dnia funkcjonowania Spilno Gdynia, fot. Magdalena Czernek
Ukraińcy, którzy znaleźli swoje miejsce w Gdyni integrują się m.in. w punkcie Spilno Gdynia, który powstał we współpracy z UNICEF. Na zdjęciu: Oleksandr Plodystyi - konsul Ukrainy w Gdańsku, Joanna Zielińska - przewodnicząca Rady Miasta Gdyni, prezydent Gdyni Wojciech Szczurek oraz Rashed Mustafa Sarwar - koordynator UNICEFU-u ds. reagowania kryzysowego w Polsce wraz z ukraińskimi dziećmi podczas warsztatów, które odbyły się pierwszego dnia funkcjonowania Spilno Gdynia, fot. Magdalena Czernek

Na początku gdyński samorząd przygotował miejsca noclegowe typu A - łóżka z dostępem do wspólnego zaplecza sanitarnego w salach gimnastycznych. Natychmiast pracę na miejscu rozpoczęły welcome team’y - pracownicy socjalni oraz wolontariusze. Nawiązywali kontakt, by uzyskać informacje czy nasi goście zamierzają pozostać, czy też Gdynia jest tylko przystankiem w podróży. W drugim przypadku pomoc obejmowała m.in. weryfikację przez urzędników ofert, pozyskiwanych z krajów UE i wsparcie w podejmowaniu decyzji co do kierunku migracji.

Z deklarującymi pozostanie w Gdyni podjęto intensywne działania w celu przeniesienia ich w bardziej kameralne warunki – do domów sąsiedzkich, określanych jako miejsca typu B. Były to miejsca zbiorowego zamieszkania, ale zapewniające bardziej komfortowe warunki. Wyjątkiem były rodziny z niepełnosprawnymi dziećmi, które trafiły do Domu Marzeń – mieszkań wspieranych prowadzonych przez gdyńską fundację.

Marta Hrytsaniuk, która przyjechała do Gdyni z Żytomierza i jej prace - młoda Ukrainka przygotowała w Gdyni własną wystawę „Wszyscy Ukraińcy to superbohaterowie!”, fot. Mirosław Pieślak
Marta Hrytsaniuk, która po wybuchu wojny przyjechała do Gdyni z Żytomierza i jej prace - młoda Ukrainka przygotowała w Gdyni własną wystawę „Wszyscy Ukraińcy to superbohaterowie!”, fot. mat. prasowe / archiwalne

Kontynuowana była praca socjalna, nawiązywane były też sąsiedzkie kontakty z gdynianami skupionymi wokół poszczególnych domów sąsiedzkich. Kolejne osoby podejmowały zatrudnienie, niektóre trafiały do Centrum Integracji Społecznej, uczyły się języka na kursach oferowanych przez samorząd. Osobom takim, oferowano miejsca typu C – np. w Schronisku Młodzieżowym czy w użyczonym przez lokalnego dewelopera byłym domu zakonnym (firma Invest Komfort).

Jedno ze spotkań uchodźców z Ukrainy w Powiatowym Urzędzie Pracy w Gdyni - specjaliści pomagali nowym mieszkańcom poruszać się po rynku pracy i znaleźć stabilne zatrudnienie, fot. PUP Gdynia
Jedno ze spotkań uchodźców z Ukrainy w Powiatowym Urzędzie Pracy w Gdyni - specjaliści pomagali nowym mieszkańcom poruszać się po rynku pracy i znaleźć stabilne zatrudnienie, fot. PUP Gdynia

W Gdyni od 2015 roku realizowany jest program wychodzenia z bezdomności „Utrecht”. Jego założenie to intensywna praca pracownika socjalnego z osobami w kryzysie bezdomności - tak, by zrozumieli oni swoje położenie, znaleźli pracę i zaczęli funkcjonować tak jak ci, którzy nie mają własnych mieszkań, wynajmując pokoje lub mieszkania na wolnym rynku, przy wsparciu z budżetu miasta. Praca z uchodźcami toczyła się według tej samej zasady, a osoby i rodziny mające potencjał do samodzielnego funkcjonowania wspierano w poszukiwaniu mieszkań do wynajęcia. Otrzymywały też (z pozyskanych przez Gdynię środków UNICEF) wsparcie finansowe w opłaceniu kaucji i opłatach czynszowych.

Dodatkowymi elementami wsparcia była oferta edukacyjna - systematyczne lekcje języka polskiego, możliwość skorzystania z instrumentów aktywności integracyjnej, domowego poradnictwa wychowawczego. Ponad 2,3 tysiąca dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym udało się włączyć w lokalny system edukacji, a ponad 2,6 tysiąca dorosłych osób znalazło zatrudnienie w gdyńskich przedsiębiorstwach.

W gdyńskich placówkach edukacyjnych podjęto starania, aby nowi uczniowie z Ukrainy szybko włączyli się w szkolną społeczność. Na zdjęciu dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 18 w Gdyni uczestniczące w programie „Wgraj się!”, fot. Filip Śmigielski / archiwalne

W gdyńskich placówkach edukacyjnych podjęto starania, aby nowi uczniowie z Ukrainy szybko włączyli się w szkolną społeczność. Na zdjęciu dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 18 w Gdyni uczestniczące w programie „Wgraj się!”, fot. Filip Śmigielski / archiwalne

Efekty są jednoznaczne: dziś możemy z pełną odpowiedzialnością stwierdzić, że nowi mieszkańcy Gdyni, którzy pojawili się w mieście w wyniku kryzysu uchodźczego są już w pełni samodzielni. To od nich samych zależy, czy będą chcieli powrócić w przyszłości do Ukrainy, czy pozostać w nowym miejscu, prowadząc tutaj ustabilizowane życie i integrując się z lokalną społecznością.

Rodzina z Ukrainy podczas odsłonięcia placu Wolnej Ukrainy w Gdyni, fot. Przemysław Kozłowski / archiwalne
Rodzina z Ukrainy, która znalazła bezpieczną przystań w Gdyni podczas odsłonięcia placu Wolnej Ukrainy, fot. Przemysław Kozłowski / archiwalne

O sieci Przystani Sąsiedzkich


Sieć centrów sąsiedzkich w Gdyni – zwanych nieprzypadkowo „Przystaniami”, nawiązując wprost do morskiej tożsamości miasta i jego mieszkańców – to rozległy projekt, który zakłada stworzenie na terenie całego miasta punktów pozwalających na sąsiedzką integrację i wspólne działanie. Niezależnie, czy mówimy o sprawach ważnych, czy aktywnościach wypełniających wolny czas – w ofertach Przystani każdy znajdzie coś dla siebie.

Jedna z najnowszych siedzib Przystani sąsiedzkich w Gdyni - Przystań Łowicka na Małym Kacku, fot. Kamil Złoch (archiwalne)
Jedna z najnowszych siedzib Przystani sąsiedzkich w Gdyni - Przystań Łowicka na Małym Kacku, fot. Kamil Złoch (archiwalne)

To innowacyjne przestrzenie, które służą z założenia rozwojowi zainteresowań i realizacji pomysłów mieszkańców. Poza wydarzeniami, warsztatami i zajęciami adresowanymi bezpośrednio do różnych grup mieszkańców działają w nich też m.in. lokalne Rady Dzielnic, Kluby Seniora, filie Biblioteki Gdynia czy instytucje pomocowe z ramienia Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej.

Otoczenie Przystani Chylońska, fot. Laboratorium Innowacji Społecznych

Otoczenie Przystani Chylońska, fot. Laboratorium Innowacji Społecznych

W tej chwili w różnych dzielnicach Gdyni funkcjonuje już siedem Przystani (w fazie przygotowywania, planowania lub realizacji są także kolejne):

  • Przystań Chylońska 237 (Cisowa);
  • Przystań Opata Hackiego 33 (Chylonia);
  • Przystań Śmidowicza 49 (Oksywie);
  • Przystań Widna 2A (Witomino);
  • Przystań Chabrowa 43 (Pustki Cisowskie-Demptowo);
  • Przystań Łowicka 51 (Mały Kack);
  • Przystań Lipowa 15 (Wielki Kack).

Więcej informacji o gdyńskiej sieci Przystani sąsiedzkich na stronie internetowej przystan.gdynia.pl.

O konkursie „Innowacyjny Samorząd”


Głównym celem konkursu „Innowacyjny Samorząd” jest promocja kreatywnych i innowacyjnych jednostek samorządu terytorialnego z całego kraju oraz inspirowanie samorządowców do poszukiwania nowatorskich rozwiązań, które odpowiadają bezpośrednio na potrzeby mieszkańców. Kilkudziesięciu laureatów i wyróżnionych na podstawie nadesłanych zgłoszeń wyłoniła kapituła konkursowa, opierając się przy tym na opisach projektów, a jako główne kryteria oceny przyjmując ich nowatorstwo w skali kraju i rezultaty zastosowanych rozwiązań.

Organizatorem konkursu jest Serwis Samorządowy PAP, partnerami strategicznymi: Polski Fundusz Rozwoju, Agencja Rozwoju Przemysłu i Play. Konkurs odbywa się pod patronatem honorowym premiera RP, a także m.in. Ministerstwa Rozwoju i Technologii, Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

  • ikonaOpublikowano: 29.05.2023 09:20
  • ikona

    Autor: Kamil Złoch (kamil.zloch@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 29.05.2023 16:22
  • ikonaZmodyfikował: Redakcja portalu Gdynia.pl
ikona

Zobacz także