Miasto Gdynia - jako jedyne z Europy Środkowo-Wschodniej - zostało wyróżnione w konkursie „Access City Award", organizowanym przez Komisję Europejską. W konkursie nagradzane są miasta krajów UE w najwyższym stopniu przyjazne i dostępne dla osób niepełnoprawnych. Ceremonia rozdania nagród odbyła się 3 grudnia 2012 r. w Brukseli podczas konferencji z okazji Europejskiego Dnia Osób Niepełnosprawnych. Nagrodę Access City Award 2013 otrzymał Berlin. Tytuł Finalisty przypadł Nantes we Francji oraz szwedzkiemu Sztokholmowi. Nagroda przyznawana jest dla miasta, które w sposób spójny i systematyczny realizuje zasadę dostępności w czterech głównych obszarach: budynki i przestrzeń publiczna, transport i związana z nim infrastruktura, technologie informacyjno-komunikacyjne, obiekty użyteczności publicznej i usługi publiczne. Gdynia otrzymała wyróżnienie w kategorii transport i związana z nim infrastruktura, Tallaght (Irlandia) za obiekty użyteczności publicznej i usługi publiczne, Pampeluna (Hiszpania) za budynki i przestrzeń publiczną, a Bilbao (Hiszpania) za technologie informacyjno-komunikacyjne. O nagrodę mogą ubiegać się wszystkie miasta krajów Unii Europejskiej z liczbą mieszkańców powyżej 50 tysięcy. Do tegorocznej, trzeciej edycji „Access City Award" wpłynęło prawie 100 aplikacji z 20 państw członkowskich. W poprzednich edycjach zwyciężyło hiszpańskie miasto Ávila i austriacki Salzburg. POLITYKA GDYNI WOBEC OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCHGdynia od lat realizuje politykę społeczną włączającą osoby niepełnosprawne we wszystkie sfery aktywności. Chce być miastem równych szans, dostępnym dla każdego. W 1999 r. został powołany Pełnomocnik Prezydenta Miasta Gdyni ds. Osób Niepełnosprawnych, który koordynuje wszystkie działania Miasta związane z uczestnictwem osób niepełnosprawnych w życiu społecznym. Współpracuje z nim Samodzielny Referat ds. Osób Niepełnosprawnych w Urzędzie Miasta Gdyni.Na kształt polityki wpływają przyjęte przez Gdynię istotne dokumenty. W 2000 r. Rada Miasta uchwaliła „Program kompleksowych działań na rzecz osób niepełnosprawnych". W 2002 roku zaś jako pierwsza w kraju przyjęła dokument „Agenda 22" - wytyczne, na podstawie których władze lokalne opracowują plany polityki społecznej wobec osób niepełnosprawnych, w oparciu o standardy ONZ. W 2010 r. Rada Miasta przyjęła „Deklarację barcelońską". Także w tym przypadku Gdynia była pierwszym polskim miastem, które to uczyniło. Dokument wskazuje cele polityki lokalnych władz na rzecz osób niepełnosprawnych.PRZESTRZEŃ MIEJSKAGdynia wychodzi z założenia, że to, co jest dostępne dla osób niepełnosprawnych, jest również dostępne dla innych. W mieście istnieją już odpowiednio dostosowane obiekty sportowe i kulturalne, jak chociażby Hala Sportowo-Widowiskowa „Gdynia". Na widowni jest 20 miejsc dla osób z niepełnosprawnością, a w razie potrzeby skorzystać można z dodatkowych - bezpośrednio na płycie boiska. Podczas imprez sportowych wykorzystywana jest audiodeskrypcja dla osób niewidomych.Także dworzec PKP Gdynia Główna został w pełni przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Obiekt wyposażony jest w sześć wind, kasę z obniżonym blatem, podjazd dla wózków przy wejściu głównym. Na posadzkach znajdują się specjalne ścieżki - wypukłe elementy, które ułatwiają niewidomym orientację w terenie.Udogodnienia dla osób niepełnosprawnych znajdują się w gdyńskiej marinie. Na pobliską plażę Śródmieście osoby poruszające się na wózkach mogą wjechać dzięki drewnianemu podestowi. Znajduje się tam duży plac zabaw. Wiele urządzeń jest dostępnych dla dzieci z niepełnosprawnością. TRANSPORTPrawie wszystkie gdyńskie autobusy i trolejbusy są niskopodłogowe. Do końca 2012 r. po ulicach miasta jeździć będą wyłącznie takie pojazdy. Na przystanku można obniżyć ich podłogę do odpowiedniego poziomu, a w szczególnych przypadkach wysunąć rampę ułatwiającą wjazd wózka. Dla osób niepełnosprawnych, które nie mogą samodzielnie korzystać z komunikacji miejskiej, już w 1994 r. uruchomiono specjalny transport funkcjonujący w systemie usług na zamówienie.KAMPANIE SPOŁECZNEPodnoszenie świadomości i wrażliwości społecznej jest tak samo istotne jak tworzenie infrastruktury. Pozwala uświadomić bariery psychiczne, zarówno wśród osób pełnosprawnych, jak i niepełnosprawnych. Jednym ze skutecznych instrumentów są kampanie społeczne.Przełamywaniu stereotypów myślenia o niepełnosprawności służy konkurs „Gdynia bez barier", w którym wyróżniani są autorzy ciekawych pomysłów i już zrealizowanych rozwiązań na rzecz osób niepełnosprawnych: osoby indywidualne, organizacje, instytucje. Nagradzane są inicjatywy przyczyniające się do likwidacji barier architektonicznych, komunikacyjnych i społecznych.Dotychczas w trzynastu edycjach konkursu kapituła przyznała 42 nagrody i 38 wyróżnień. Medale „Gdynia bez barier" otrzymały m.in.: Gdyńskie Stowarzyszenie Osób Niesłyszących, Ich Rodzin i Przyjaciół „EFETHA" - za przystosowanie do życia osób głuchych w środowisku osób słyszących; Centrum Integracja w Gdyni (jedno z pięciu w Polsce) - za niekonwencjonalne metody aktywizacji społecznej i zawodowej osób z niepełnosprawnością; Teatr Muzyczny w Gdyni - za kompleksowe dostosowanie dla potrzeb osób z różnego rodzaju niepełnosprawnością, tak aby mogły w pełni uczestniczyć w życiu kulturalnym miasta i korzystać z bogatej oferty teatru.W ramach akcji „Gdynia bez barier" wydawane są także od kilku lat przez Miasto kalendarze, których przesłaniem jest uwrażliwienie na problematykę niepełnosprawności, pobudzanie wyobraźni i łamanie stereotypów dotyczących osób niepełnosprawnych. Są wzruszające i dowcipne, zawsze piękne. Dotychczas wydano m.in.: kalendarz ilustrowany przez artystów malujących ustami i nogami, kalendarz zapisany alfabetem Braille'a, a już możemy zdradzić, że przyszłoroczny inspirowany jest muralami, które powstały w ramach akcji „Zamalowujemy stereotypy". Inicjatywa realizowana od października 2012 r. wraz z Fundacją Aktywnej Rehabilitacji poświęcona jest „Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych". Murale przedstawiające osoby niewidzące, głuchonieme, niepełnosprawne ruchowo oraz osoby z niepełnosprawnością intelektualną w normalnych sytuacjach życiowych pojawią się w różnych miejscach Gdyni. Można je już zobaczyć na falochronie Mariny i przy ul. Podjazd.Do młodzieży ze szkół średnich skierowana jest kampania „Oswajanie z niepełnosprawnością". Uczniowie spotykają się z osobami niepełnosprawnymi: niewidomymi, głuchoniemymi, poruszającymi się na wózkach oraz psychologami. Każdy gość opowiada swoją historię, mówi o problemach, z którymi spotyka się na co dzień, ale też o swoich radościach. Potem młodzież próbuje wykonać jakąś czynność z zawiązanymi oczami, nauczyć się kilku wyrażeń w języku migowym czy pokonać na wózku bariery architektoniczne.Kolejnym elementem jest konkurs „Jak żyć w przyjaźni?". Nauczyciele klas II szkół podstawowych przygotowują scenariusze lekcji, podczas której dzieci będą mogły nauczyć się tolerancji i szacunku dla wszelkiej odmienności, w tym niepełnosprawności.Warto również wspomnieć o kampanii „Każdemu wolno kochać", która porusza trudny temat uczuć, emocji i relacji, gdy jednym z partnerów jest osoba niepełnosprawna. Jej częścią było m.in. spotkanie „Miłość - niepełnosprawna?".W Gdyni organizowane są także konferencje i warsztaty, np. dla właścicieli psów asystujących. Dwukrotnie odbyły się warsztaty architektoniczne dla studentów Politechniki Gdańskiej, którzy poruszali się na wózkach inwalidzkich lub z zawiązanymi oczami poruszali się po mieście przygotowując mapy dostępu. Wnioski prezentowane były na konferencji prasowej, wystawach miejskich, a przede wszystkim stały się inspiracją dla władz miasta.Podobny charakter ma projekt „Gdynia dla wszystkich" realizowany od połowy listopada 2012 r. przez Centrum Współpracy Młodzieży. Grupy składające się zarówno z osób niepełnosprawnych, jak i pełnosprawnych wędrują ulicami Grabówka, sprawdzając, czy dzielnica dostępna jest dla osób niepełnosprawnych, starszych i rodziców z wózkami. Odwiedzają szkoły, sklepy, stacje benzynowe. Wspólnie opracowują propozycje rozwiązań, które ich zdaniem przyczynią się do poprawy sytuacji w gdyńskiej przestrzeni publicznej. Wnioski zaprezentowane zostaną w połowie grudnia.Co roku w mieście odbywają się Targi Aktywnej Rehabilitacji, podczas których można zobaczyć najlepszy sprzęt rehabilitacyjny, poznać ofertę spędzania wolnego czasu, dyscypliny sportowe uprawiane przez osoby niepełnosprawne. Od czterech lat w Gdyni odbywają się zawody pływackie osób niepełnosprawnych, a od dwóch - Ogólnopolski Turniej Siatkówki Plażowej Niesłyszących. Biegaczy, skoczków w dal czy zawodników nordic walking dopingować można podczas Olimpiad Sportowych Osób Niepełnosprawnych w Gdyni. USŁUGI PUBLICZNEOsoby niepełnosprawne, które chciałyby dowiedzieć się o przysługujących ich prawach i przywilejach, mogą zgłosić się do Punktu Obsługi Osób Niepełnosprawnych w gdyńskim magistracie. Osobom głuchoniemym i mającym problemy ze słuchem pomoże tłumacz języka migowego. Informacje dostępne są również: w miejskim portalu internetowym, który został udźwiękowiony w 2004 r., jako pierwszy portal instytucji publicznej w Polsce, i mogą z niego korzystać osoby niewidome i niedowidzące, w biuletynie informacyjnym „Ratusz" oraz w „Gdyńskim Informatorze dla Osób Niepełnosprawnych".W Gdyńskim Centrum Wspierania Przedsiębiorczości działa Referat Aktywizacji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych. Referat przydziela środki finansowe na rozpoczęcie działalności gospodarczej, służy radą i pomocą osobom, które chcą podjąć taką aktywność oraz wspiera tworzenie stanowisk pracy. Ponadto organizuje szkolenia i konferencje dla pracodawców, aby zachęcić ich do zatrudniania osób niepełnosprawnych.Bardzo ważną częścią działań samorządu jest współpraca z organizacjami pozarządowymi. W Gdyni zarejestrowanych jest 119 organizacji działających na rzecz niepełnosprawnych mieszkańców. W samym 2012 r. Samodzielny Referat ds. Osób Niepełnosprawnych wsparł je kwotą ponad 1 160 000 zł. Ponadto zawarto umowy na zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej zlecane fundacjom i organizacjom pozarządowym na łączną kwotę ponad 400 000 zł. NAGRODY DLA GDYNIW 2000 r. prezydent Gdyni Wojciech Szczurek otrzymał medal „Przyjaciel Integracji" za szczególne zainteresowanie problemami i potrzebami osób niepełnosprawnych. Do tej pory jest jedynym spośród prezydentów polskich miast, który otrzymał to wyróżnienie.W 2002 r. Rada Europy przyznała Gdyni swoje najwyższe wyróżnienie - „Nagrodę Europy", m.in. za zaangażowanie Miasta w sprawy społeczne.Gdynia została nagrodzona za działania na rzecz zapewnienia powszechnej dostępności przestrzeni architektonicznej miasta dla osób z niepełnosprawnością, a Hala Sportowo-Widowiskowa „Gdynia" otrzymała główną nagrodę w konkursie „ Polska bez barier 2009" za najlepiej dostosowany do możliwości osób niepełnosprawnych obiekt sportowy w kraju.Beata Wachowiak-Zwara, która od 1999 r. jest Pełnomocnikiem Prezydenta Miasta Gdyni ds. Osób Niepełnosprawnych, została „Człowiekiem bez barier 2011". W konkursie organizowanym przez Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji biorą udział osoby z niepełnosprawnością, których społeczna aktywność, zaangażowanie i postawa są przykładem dla innych i motywacją do przełamywania barier w życiu codziennym.fot.: Materiały Prasowe UM Gdyni Opublikowano: 03.12.2012 00:00 Autor: Dorota Nelke (11@gdynia.pl)