Wszystko zaczyna się od słuchania

Czy słyszenie i słuchanie oznacza to samo? Jak pracować z uczniem, by w pełni rozwinął swoje umiejętności językowe i komunikacyjne? Jak usprawnić koncentrację, by efektywniej zapamiętywał słowa, ucząc się języków obcych? Okazuje się, że jest na to skuteczna recepta - diagnoza i terapia metodą francuskiego otolaryngologa prof. Tomatisa, która od niedawna z sukcesem wykorzystywana jest w gdyńskich szkołach podstawowych, w tym w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym nr 1. Tak prowadzone zajęcia okazały się strzałem w dziesiątkę i już ich widać pierwsze efekty. A to dopiero początek.

Metoda prof. Tomatisa jest przeznaczona do pracy terapeutycznej z osobami z ADHD, porażeniem dziecięcym, wadami wymowy, autyzmem czy dysleksją. Dzięki niej uczniowie mogą rozwijać swoje zdolności językowe i komunikacyjne oraz kreatywność. Zyskują umiejętność właściwego odbierania dźwięków i ich przetwarzania. Co ważne poprawia się także ich ogólna postawa ciała i równowaga, a nawet wzrasta wiara w samego siebie i własne możliwości. To wszystko dzięki innowacyjnej metodzie, która do tej pory była wykorzystywana w pięciu gdyńskich szkołach podstawowych. Niedawno do tego grona dołączyło pięć kolejnych placówek.

Na czym dokładnie polega metoda prof. Tomatisa?

- Metoda Tomatisa polega na słuchaniu dźwięków poprzez urządzenie zwane „elektronicznym uchem”, które jest idealnym modelem ludzkiego. Ćwiczy ono ucho w taki sposób, aby mogło pracować bez zakłóceń. W ramach treningu uwagi słuchowej dziecko wykonuje ćwiczenia z pomocą dźwięków o określonej i zróżnicowanej częstotliwości, które stymulują centralny układ nerwowy, a w szczególności korę mózgową – mówi Małgorzata Szurlej, psycholog i audio-psycho-fonolog z warszawskiego Centrum Audio-Psycho-Fonologii „ESPACE” - Możemy dobrze słyszeć, ale nie oznacza to, że potrafimy równie dobrze słuchać. Możemy mieć trudności z prawidłową selekcją i analizą dźwięków. Możemy być nadpobudliwi, zwyczajnie zmęczeni czy nie być odpowiednio skoncentrowani. To są właśnie obszary uwagi słuchowej, nad którą pracujemy metodą Tomatisa – wyjaśnia.

– Mimo, że ucho steruje całym organizmem, jest jednym z bardziej niedocenianych organów - podkreśla Agnieszka Adamczyk, neurologopeda ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 1. - W naszej szkole pracujemy z uczniami, którzy mają zaburzenia słyszenia, a także słuchania, problemy z napięciem mięśniowym, równowagą czy borykają się z trudnościami komunikacyjnymi – dodaje.

Jak przebiega proces terapeutyczny?

Gdyńskie szkoły zostały wyposażone w zestawy specjalistycznego sprzętu, niezbędnego do pracy metodą Tomatisa. Audiometry diagnostyczne i elektroniczne uszy zostały kupione w ramach realizowanych przez Wydział Edukacji UM Gdyni projektów: „Małe skrzydła, wysokie loty – program kompleksowego wsparcia szkół podstawowych w Gdyni” i „Rozwiń skrzydła – program kompleksowego wsparcia gimnazjów w Gdyni”. – Pracę rozpoczynamy od diagnozy z wykorzystaniem audiometru skalibrowanego pod metodę Tomatisa, a także wywiadów z rodzicami i rzetelnej obserwacji ucznia oraz serii dodatkowych badań. Dopiero na tej podstawie tworzymy indywidualny program terapeutyczny, w którym wykorzystujemy elektroniczne ucho – podkreśla Agnieszka Adamczyk.

Do terapii metodą Tomatisa wykorzystuje się tzw. elektroniczne ucho, fot. Jan Ziarnicki

Do terapii metodą Tomatisa wykorzystuje się tzw. elektroniczne ucho, fot. Jan Ziarnicki

Wiele przeprowadzonych badań dowodzi, że stosowanie metody Tomatisa podczas zajęć pozwala uczniom w pełni rozwijać ich potencjał. Nauczyciele Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 1 już widzą u uczniów pierwsze sukcesy „przygody z Tomatisem”, którą jak podkreślają, rozpoczęli całkiem niedawno. – Dopiero stawiamy pierwsze kroki z wykorzystaniem tej metody, ale dostrzegamy już jej potencjał i pierwsze efekty. Uczniowie są bardziej wyciszeni i skoncentrowani – mówi Agnieszka Adamczyk.

Z kolei Alicja Spica, dyrektor Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 1 przekonuje, że dzięki możliwościom, jakie daje Tomatis, udało się poszerzyć ofertę terapeutyczną szkoły. – Tak wysokiej klasy specjalistyczny sprzęt i nowe umiejętności przeszkolonych nauczycieli dają uczniom szansę na przygotowanie do samodzielnego, aktywnego życia w integracji ze społeczeństwem, korzystania z oferty kulturalnej i rekreacyjnej miasta – mówi Alicja Spica.

Projekty „Małe skrzydła, wysokie loty – program kompleksowego wsparcia szkół podstawowych w Gdyni” i „Rozwiń skrzydła – program kompleksowego wsparcia gimnazjów w Gdyni” są finansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020.

W ramach obu projektów do gdyńskich szkól podstawowych trafiło łącznie dziesięć zestawów do pracy metodą Tomatisa: 7 analogowych i 3 cyfrowe, w zależności od potrzeb szkół. Przeprowadzono także serie szkoleń dla nauczycieli, m.in. pod okiem psycholog Małgorzaty Szurlej, która współpracowała z prof. Tomatisem we Francji i Anglii. Te odbyły się w lutym i marcu 2019 r. w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym Gdynia. Z kolei szkolenie z obsługi sprzętu cyfrowego miało miejsce jesienią 2018 r.

Obecnie terapię z wykorzystaniem elektronicznego ucha i metody Tomatisa prowadzi się łącznie w 10 gdyńskich placówkach oświatowych.

Galeria zdjęć

Pobierz galerię

„Pracę rozpoczynamy od diagnozy z wykorzystaniem audiometru" – podkreśla Agnieszka Adamczyk, fot. Jan Ziarnicki

Pobierz zdjęcie

Obecnie terapię z wykorzystaniem elektronicznego ucha i metody Tomatisa prowadzi się łącznie w 10 gdyńskich placówkach oświatowych, fot. Jan Ziarnicki