Co nowego

75. rocznica Powstania Warszawskiego. Pamiętamy!

W Gdyni odbyły się uroczystości upamiętniajce 75. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego // fot. Magdalena Czernek

W Gdyni odbyły się uroczystości upamiętniajce 75. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego // fot. Magdalena Czernek

Co roku 1 sierpnia w całym kraju wspominamy heroiczny czyn powstańców warszawskich i ich bojowy zryw. Walczyli nie tylko o wyrwanie stolicy z rąk okupanta, ale i o wolną Polskę. Wśród nich byli żołnierze, kobiety, dzieci i harcerze. Dziś mija 75 lat od wybuchu Powstania Warszawskiego. Z tej okazji w Gdyni, pod pomnikiem Armii Krajowej, odbyła się uroczystość upamiętniająca tamte wydarzenia.
 
W godzinę „W” do boju stanęło około 30 tysięcy żołnierzy Okręgu Warszawskiego AK. Wyszli na ulice i barykady i walczyli mimo ograniczonego uzbrojenia. Tylko około 10 procent powstańców miało broń. I tak mierzyli się oko w oko z w pełni uzbrojonymi żołnierzami niemieckimi. W toku Powstania Warszawskiego w walce uczestniczyły także oddziały innych formacji tj.: Armia Ludowa, Polska Armia Ludowa, Korpus Bezpieczeństwa i Narodowe Siły Zbrojne. Masowo zgłaszali się również ochotnicy i siły powstańcze liczyły w sumie około 50 tysięcy ludzi. Gdynia, jak co roku, pamięta o tamtych wydarzeniach i solidaryzuje się z warszawiakami. Dlatego w 75. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego w naszym mieście nie mogło zabraknąć uroczystości upamiętniających ten bohaterski zryw. Zorganizowano je w samo południe pod pomnikiem Armii Krajowej na skwerze Kościuszki.
 
Kiedy w 1944 roku do Warszawy zbliżała się Armia Czerwona wydawało się, że zryw powstańczy, oswobodzenie Warszawy, spotka się ze wsparciem nadchodzących wojsk. Decyzja o rozpoczęciu powstania spowodowała, że za broń chwycili zarówno żołnierze przygotowywani przez lata w formacjach Armii Krajowej, w Szarych Szeregach, ale też młodzież i cywile, którzy nie byli przygotowani do takiej walki. Zdecydowali się podjąć ten bój z nadzieją na wolność. Stało się inaczej. Zbrodniczym rozkazem Stalina wojska radzieckie zostały zatrzymane przyglądając się, przez kolejne dni powstania, jak krwawi Warszawa. 63 dni walk, tysiące zabitych, zranionych, zniszczone miasto. Pewnie będą toczyć się spory, czy ten bój należało rozpocząć, ale każdy żołnierz bez wątpienia jest wielkim bohaterem, zasługuje na pamięć. Dzisiaj, po 75 latach, przychodzimy tu, by oddać im hołd i oddać honor postawie patrioty, który, gdy trzeba, chwyta za broń, by walczyć o wolność nawet w nierównym boju. Jestem bardzo wdzięczny, że także Gdynia należy do tych miejsc, które o tych bohaterach i tamtych dniach pamiętają – powiedział podczas uroczystości Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni.


 
W gdyńskich obchodach wzięli udział m.in. parlamentarzyści, władze miasta, przedstawiciele Marynarki Wojennej, kombatanci oraz licznie zgromadzeni mieszkańcy. Uczestnicy wysłuchali okolicznościowych przemówień i złożyli wieńce oraz wiązanki kwiatów pod pomnikiem. Podczas uroczystości głos zabrali również przedstawiciele młodego pokolenia.
 
Mija 75. rocznica wielkiego zrywu takich chłopaków i dziewcząt jak ja. Chcieli sprzeciwić się niemieckiemu okupantowi. Znamy ich czyny choćby z lektury Aleksandra Kamińskiego – „Kamienie na szaniec”. Dzięki ich determinacji i heroizmowi oraz walce żołnierzy Armii Krajowej z hitlerowskim najeźdźcą, wiemy, co to patriotyzm i mieszkamy w wolnej, pięknej Gdyni. Z tego miejsca kłaniam im się, jednocześnie myśląc o tych, którzy zginęli. Dziękuję też tym, którzy są jeszcze pośród nas za to, że dzielą się z nami swoimi wspomnieniami. Wielka dla was chwała i podziękowanie za to, że my nie musimy tego doświadczać – mówił 16-letni Marcin.

Na miejscu obecni byli także ci, którzy pamiętają tamte wydarzenia. Jedną z osób, które ruszyły na pomoc powstańcom był żołnierz Armii Krajowej Eugeniusz Wrochna ps. „Jaskółka”. Los sprawił jednak, że nie było mu dane walczyć w Warszawie.
 
Uczestnikiem powstania nie zdążyłem być. Szliśmy na pomoc, ale to, co się stało po wybuchu walk sprawiło, że nie doszliśmy. W powstaniu walczyli byli żołnierze I i II wojny światowej, żołnierze zahartowanej w bojach Armii Krajowej i warszawskie dzieci. To były dziewczyny idące z butelką benzyny pod czołg, by się z nim rozprawić i chłopcy przemykający pod ostrzałem karabinów maszynowych oraz ci z Mokotowa, którzy szli przeciw „Panterom” i „Tygrysom” ze śpiewem na ustach. Ci sami władcy, którzy nawoływali do powstania, podjęli decyzję, by wszelkie akcje zaczepne ku walczącej Warszawie zatrzymać. I stało się to, co się stało – powstanie upadło, ale pamięć o jego bohaterach pozostanie w pamięci narodu na zawsze. Oby pamiętało o tym każde następne pokolenie Polaków – mówi Eugeniusz Wrochna ps. „Jaskółka”.
 
Dalsza część uroczystości odbędzie się po południu. W godzinę „W”, czyli punktualnie o godz. 17.00, w hołdzie powstańcom w mieście zawyją syreny. W tym momencie zaplanowano także odsłonięcie wystawy plenerowej 75 zdjęć „Joachima” na 75. rocznicę Powstania Warszawskiego. Gdynianin Joachim Joachimczyk ps. „Joachim” był prasowym sprawozdawcą wojennym, autorem ikonicznych zdjęć z Powstania Warszawskiego.
 
Powstanie Warszawskie wybuchło dokładnie 1 sierpnia 1944 roku. Było największą akcją zbrojną polskiego podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. Przystępując do zrywu powstańcy mieli jedynie tysiąc karabinów, 300 pistoletów maszynowych, 60 ręcznych karabinów maszynowych, 7 ciężkich karabinów maszynowych, 35 karabinów i granatników przeciwpancernych, 1700 pistoletów oraz 25 tysięcy granatów. Walki o wyzwolenie stolicy miały trwać kilka dób, a zakończyły się po 63 dniach. Zawieszenie broni ogłoszono 2 października, a 3 października nastąpiła kapitulacja. W boju życie straciło około 18 tysięcy powstańców i 180 tysięcy cywilów. Kolejne 25 tysięcy powstańców zostało rannych, w tym 6,5 tysiąca ciężko. Do niewoli dostało się około 16 tysięcy polskich żołnierzy. Po stronie niemieckiej straty były o wiele mniejsze. Zginęło około 10 tysięcy żołnierzy, kolejnych 9 tysięcy raniono, a około 7 tysięcy zostało uznanych za zaginionych. Podczas walk Warszawa była burzona, a po powstaniu regularnie równana z ziemią przez Niemców.

Galeria zdjęć

ikona Pobierz galerię
ikona

Zobacz także

Najnowsze