Co słychać w gdyńskiej edukacji? Rozmowa z wiceprezydentką Oktawią Gorzeńską

W maju 2024 w Gdyni rozpoczęliśmy wdrażanie koniecznych zmian w polityce oświatowej – niezbędnych ze względu na zmieniającą się rzeczywistość i nowe wyzwania. Jak każda zmiana systemowa, wymaga on szczególnej uważności na emocje, potrzeby i obawy różnorodnych środowisk. Jak sukcesywnie wprowadzane działania wpłynęły na funkcjonowanie gdyńskich placówek oświatowych oraz na współpracę ze środowiskiem edukacyjnym? O to zapytaliśmy wiceprezydentkę Gdyni Oktawię Gorzeńską.

Fragmenty rozmowy z wiceprezydentką Oktawią Gorzeńską

Proces realizacji nowej polityki oświatowej rozpoczęliśmy w maju ubiegłego roku od wyznaczenia kierunków rozwoju gdyńskiej edukacji. Co to oznacza w praktyce? Przede wszystkim dbamy o wysoką jakość edukacji – rozumianą nie tylko jako wyniki egzaminów zewnętrznych, ale przede wszystkim jako skuteczność w uczeniu się, dobrostan uczniów i uczennic oraz równość w dostępie do zasobów i wsparcia. To podejście rekomendowane przez OECD (Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju), która od lat prowadzi międzynarodowe badania edukacyjne, takie jak PISA, i promuje rozumienie jakości edukacji poprzez równość szans, efektywność nauczania oraz warunki sprzyjające uczeniu się i rozwojowi.

Istotnym aspektem jest także wzmacnianie prestiżu zawodu nauczyciela, w tym wsparcie kadry pedagogicznej, zarządzającej i całego środowiska oświatowego.

Kolejny kluczowy element to partycypacja – realizowana poprzez spotkania, definiowanie potrzeb, wysłuchiwanie głosu środowiska oraz włączanie wielu osób w procesy decyzyjne.

Bardzo ważnym etapem był rekonesans badawczy, który zrealizowaliśmy we współpracy z prof. M. Federowiczem. Jego celem było mapowanie środowiska edukacyjnego, rozpoznanie potrzeb, zasobów oraz identyfikacja liderek i liderów zmian, którzy mogą wspierać transformację gdyńskiej edukacji – mówi wiceprezydentka Gdyni Oktawia Gorzeńska.

Jedną z kluczowych zmian było zapewnienie realizacji orzeczeń poradni psychologiczno-pedagogicznych. Wcześniej ten obszar nie był w Gdyni odpowiednio zaopiekowany. W zaledwie kilka miesięcy przyznałam 200 dodatkowych etatów na realizację orzeczeń. To zmiana, która bezpośrednio wpływa na jakość wsparcia dla uczennic i uczniów.

Kolejnym ważnym krokiem było pozostawienie 100% dochodów w placówkach oświatowych. Choć temat wywołał wiele napięć, dziś placówki mogą samodzielnie dysponować swoimi środkami – przeznaczając je na bieżącą działalność, drobne remonty czy niezbędne zakupy. Szczególną uwagę poświęcamy przedszkolom, które bardzo rzadko wynajmują przestrzeń.

W centrum naszych działań znalazła się także edukacja specjalna i włączająca. Obejmuje to m.in. modernizację placówek specjalnych, rozbudowę infrastruktury (np. przy ul. Witomińskiej), doposażenie szkół  oraz projekt zagospodarowania przestrzeni sportowo-rekreacyjnej przy ul. Energetyków. Równolegle prowadzimy otwarte spotkania z rodzicami dzieci z niepełnosprawnościami, przy wsparciu wizytatorów Pomorskiego Kuratorium Oświaty i rozbudowujemy ofertę np. w placówkach ogólnodostępnych.

Szczególną wagę przykładamy do rozwoju edukacji włączającej w szkołach publicznych, w tym do realizacji orzeczeń i wdrażania dostosowań. Nasza gdyńska społeczność uczniowska liczy ponad 40 tys. dzieci, z czego co czwarte uczęszcza do szkół niepublicznych. To istotny sygnał, by analizować przyczyny tych wyborów.

Pierwszy rok był czasem budowania relacji ze środowiskiem, szczególnie z kadrą zarządzającą oraz liderkami i liderami oświaty, a także okresem diagnozy i porządkowania: mapowania zasobów, identyfikacji liderek i liderów, porządkowania procedur, aktualizacji dokumentów, organizacji otwartych konkursów na stanowiska dyrektorskie, podwyżek dla pracowników obsługi i administracji, wzmocnienia autonomii szkół w definiowaniu potrzeb szkoleniowych oraz zwiększenia kwot dofinansowania na doskonalenie zawodowe. Realizujemy również zaległe decyzje i dostosowania przestrzeni do przepisów przeciwpożarowych. Rozpoczęliśmy proces budowania systemowego wsparcia środowiska, w tym również uczniowskiej samorządności. To tylko część z długiej listy podejmowanych działań.

Obecnie trwają przygotowania do kolejnego roku szkolnego, który przyniesie bardziej systemowe wsparcie i rozwój – o których poinformujemy pod koniec sierpnia.

Gdyńska oświata to przede wszystkim ludzie. Nauczyciele, dyrektorzy, rodzice, pracownicy administracji i obsługi – wszyscy, którzy z oddaniem pracują na rzecz dzieci i młodzieży. Doceniam ich zaangażowanie, otwartość i gotowość do zmiany.

Początki współpracy ze środowiskiem nie były łatwe, głównie ze względu na funkcjonujący wcześniej inny model zarządzania. Zmiany zapoczątkowane w maju 2024 r. wywołały naturalne napięcia, czasem opór. Z drugiej strony pojawiła się także ogromna nadzieja wielu osób: nauczycieli, rodziców, dyrektorów, partnerów społecznych, że uda się zbudować zaufanie, zadbać o nowe obszary i wdrożyć potrzebne zmiany.

Wyzwania pojawiły się również we współpracy z jednym ze związków zawodowych. W dużej mierze wynikają one z porządkowania procesów i weryfikacji kompetencji oraz uprawnień wynikających z przepisów prawa. Dążymy do tego, by konsultacje związkowe dotyczyły przede wszystkim spraw pracowniczych, a politykę oświatową kształtujemy w dialogu z szerokim gronem interesariuszy, zgodnie z przepisami i zasadami dobrej współpracy. To niestety napędza generowanie niepokojów przez partnera społecznego, czyli związek zawodowy.

Pierwszy rok był wymagający, ale wszystkie podejmowane działania realizujemy z myślą o dobru gdyńskiej oświaty, mieszkanek i mieszkańców naszego miasta.

Największe wyzwania, które od miesięcy analizujemy i przygotowujemy się do ich realizacji, to m.in. niż demograficzny (dotykający całej Polski), niedobory kadrowe, nadchodząca reforma edukacji oraz zmiany legislacyjne, w tym w obszarze finansowania oświaty. Te czynniki będą kształtowały nasze działania w kolejnych latach.

• Opublikowano: 31.07.2025 09:30
• 

  Autor: Magdalena Śliżewska (magdalena.slizewska@gdynia.pl)

• Zmodyfikowano: 31.07.2025 16:10
• Zmodyfikował: Jakub Winiewski