Podczas tegorocznej edycji Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych nie może zabraknąć sekcji „Pokazy Specjalne”. Tym razem spotkamy się z takimi artystami i ich dziełami jak Zanussi, Globisz i Waszyński. Ale w Gdyni czeka nas jeszcze inna niespodzianka. „Niebyły FPFF”, czyli perfomatywna zabawa, z prawdziwym jury i nagrodą w postaci… cegły. Otrzyma ją film, który nie miał szansy zawalczyć o Złote Lwy w okresie stanu wojennego. „Niebyły Festiwal Polskich Filmów Fabularnych” 40 lat temu Festiwal Polskich Filmów Fabularnych nie odbył się z powodu stanu wojennego. Ta sama sytuacja miała miejsce rok później. Część przygotowanych filmów wzięła udział w późniejszych konkursach, a nawet sięgnęła po najwyższe laury. Np. w 1984 roku festiwal wygrała „Austeria” Jerzego Kawalerowicza, z kolei w 1987 triumfowała „Matka Królów” Janusza Zaorskiego.W roku 1989 – krótko po upadku komunizmu – na festiwalu pokazano kilku tzw. półkowników, w tym „Przesłuchanie” Ryszarda Bugajskiego. Jednak wiele filmów nigdy nie pojawiło się w konkursie, choć niektóre z pewnością na to zasługiwały. Dlatego w tym roku w Gdyni postanowiono odczynić złe duchy stanu wojennego i w ramach performatywnej zabawy zorganizować ten niebyły festiwal – powołać jury i przyznać nagrodę. Miłosz Stelmach – filmoznawca i kurator sekcji – zaproponował osiem filmów, które powstały w tamtym okresie i nigdy na festiwalu się nie pojawiły. Wśród nich są takie perły jak „Dolina Issy” Tadeusza Konwickiego czy „Nieciekawa historia” Wojciecha Jerzego Hasa. Oprócz tego pojawią się też „Wilczyca” Marka Piestraka czy „Gry i zabawy” Tadeusza Junaka – film, który nigdy nie trafił do dystrybucji stając się ostatnim półkownikiem PRL-u.Dzięki współpracy z Wytwórnią Filmów Dokumentalnych i Fabularnych oraz serwisem streamingowym 35mm.online, widzowie będą mogli obejrzeć aż 17 tytułów na komputerach, telefonach, tabletach i telewizorach (smart TV). W skład jury „Niebyłego FPFF” wejdą trzy osoby urodzone w latach 1982-1983: Dorota Masłowska, Kasper Bajon i Piotr Kurpiewski. Zwycięska produkcja otrzyma cegłę – symboliczną nagrodę od czasów „Człowieka z marmuru” kojarzoną z trójmiejskim festiwalem. W roku 1977 Andrzej Wajda prezentował w Gdańsku „Człowieka z marmuru”, ale ówczesny szef kinematografii Janusz Wilhelmi, chcąc zantagonizować polskie środowisko filmowe, wpłynął na jury, by nie przyznawało nagrody Wajdzie, tylko „Barwom ochronnym” Krzysztofa Zanussiego. Zgromadzeni na festiwalu dziennikarze postanowili więc przyznać nieregulaminową nagrodę – cegłę – najważniejszy rekwizyt filmu, a zarazem symbol niezgody na działania władzy. – Dla mnie najciekawsza w tej filmoznawczej zabawie – inspirowanej książką profesora Tadeusza Lubelskiego „Historia niebyła kina PRL” – jest możliwość wejrzenia poprzez kino w duszę polskiego społeczeństwa tamtych lat. Filmy nigdy nie powstają w próżni, wynikają z tego, co twórcy widzą za oknami, w jakim czasie i miejscu żyją. Oglądając tych 8 filmów (albo nawet 17 – dzięki współpracy z serwisem filmowym WFDiF 35mm.online, gdzie odbędzie się poszerzony przegląd), możemy przenieść się w czasie i zobaczyć, jakie tarcia i emocje towarzyszyły polskim twórcom i – szerzej – polskiemu społeczeństwu w tych najciemniejszych latach końca ubiegłego wieku – podkreśla dyrektor artystyczny festiwalu Tomasz Kolankiewicz. Co więcej, Tadeusz Lubelski zgodził się napisać relację z tego wydarzenia i to w duchu epoki. Zostanie ona opublikowana w grudniowym numerze miesięcznika „Ekrany”. – „Niebyły FPFF” to niepowtarzalna okazja odkrycia filmów, które z rozmaitych powodów zostały pominięte w historii polskiego kina. W symbolicznym geście chcemy przywrócić im należne miejsce w programie FPFF, którego pozbawiły ich okoliczności historyczne, a być może także świadomości kinomanów. Co dla mnie szczególnie ważne, każdy film będzie posiadał merytoryczną obudowę w postaci spotkania z twórcami lub prelekcji, dzięki czemu będzie można lepiej poznać kontekst ich powstania i (nie)funkcjonowania w realiach stanu wojennego – mówi Miłosz Stelmach, kurator Niebyłego Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych. – Znając filmy, które powstały w latach 1982 i 1983, możemy wyobrazić sobie te nieodbyte edycje festiwalu, prawdopodobnie jedne z najlepszych w historii, jako święto kina artystycznego, triumf filmów, których realizację umożliwiło kilkanaście miesięcy Solidarności. Najmocniejsze w politycznej wymowie filmy doczekały się uznania dopiero po latach. Niektóre wciąż pozostają na marginesie uwagi, mimo że składają się na tamten świat realiów i wyobraźni, nieprzedstawiony w porę publiczności. Kolekcja online na platformie streamingowej WFDiF stanowi rozszerzenie i dopełnienie „Niebyłego Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych” prezentowanego w tym roku w Gdyni – mówi redaktorka platformy streamingowej 35mm.online Monika Talarczyk. Na liście filmów „Niebyłego FPFF” znalazły się: „Debiutantka”, reżyseria: Barbara Sass. Po seansie spotkanie z Dorotą Stalińską; „Dolina Issy”, reżyseria: Tadeusz Konwicki. Po seansie spotkanie z Anną Dymną; „Fort 13”, reżyseria: Grzegorz Królikiewicz. Przed seansem wprowadzenie Miłosza Stelmacha; „Nieciekawa historia”, reżyseria: Wojciech Jerzy Has. Po seansie spotkanie z Grzegorzem Kędzierskim i Hanną Miku; „Odwet”, reżyseria: Tomasz Zgadło. Przed seansem wprowadzenie Miłosza Stelmacha; „Prognoza pogody”, reżyseria: Antoni Krauze. Przed seansem wprowadzenie Miłosza Stelmacha; „Wilczyca”, reżyseria: Marek Piestrak. Po seansie spotkanie z Markiem Piestrakiem; „Gry i zabawy”, reżyseria: Tadeusz Junak. Po seansie spotkanie z Ryszardem Lenczewskim. Więcej tytułów będzie można obejrzeć na platformie streamingowej WFDiF: https://35mm.online. Autorką identyfikacji graficznej wydarzenia jest Laura Pawela. „Pokazy Specjalne”: Zanussi, Globisz, Waszyński Nie byłoby Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych bez sekcji „Pokazy Specjalne”. W tym roku odbędą się trzy wyjątkowe seanse połączone ze spotkaniami. Co nadaje życiu sens: sukces czy miłość? Z tym dylematem mierzą się Joachim, dobiegający kresu życia spełniony mężczyzna, oraz młody geniusz matematyczny David. W „Liczbie doskonałej” Krzysztof Zanussi powraca do centralnych tematów swojej twórczości, które wcześniej eksplorował w takich klasykach jak „Struktura kryształu” i „Iluminacja”. Odpowiedzi, których tym razem udziela, są przewrotne i nieoczywiste. Czy kiedy aktor traci mowę, przestaje być aktorem? Adam jest u szczytu sławy. Scena to jego życie i często wybiera aktorstwo, zaniedbując relacje z najbliższymi. Kiedyś wcielił się w grzesznego, ale szlachetnego anioła. Teraz potrzebna jest mu jego pomoc.Adam ma poważny udar. Lekarze ratują mu życie, ale nie dają szans na powrót do pełnego zdrowia. Mężczyzna musi nauczyć się wszystkiego od podstaw, ponieważ choroba odbiera mu mowę i sprawność ruchową. Rozpoczyna się walka o spełnienie obietnicy, że znów stanie na scenie.Film „Prawdziwe życie aniołów” jest inspirowany historią Krzysztofa Globisza, który zagrał w nim główną rolę. Na ekranie zobaczymy również ostatnią kreację Jerzego Treli. Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny zaprasza na repremierę odrestaurowanego pierwszego polskiego powojennego filmu fabularnego „Wielka droga” w reżyserii Michała Waszyńskiego (1946).Film przedstawia losy pary narzeczonych rozłączonych wojną: od oblężenia Lwowa w 1939 roku, przez formowanie Armii Andersa w ZSRS i tułaczkę w Iranie, Iraku, Palestynie i Egipcie, aż po kampanię włoską. Ważnym elementem filmu są włączone do fabuły zdjęcia dokumentalne, m.in. z bitwy o Monte Cassino. Filmy, które zobaczymy w ramach sekcji „Pokazy Specjalne”: „Liczba doskonała”, reżyseria i scenariusz: Krzysztof Zanussi. Po seansie spotkanie z Krzysztofem Zanussim; „Prawdziwe życie aniołów”, reżyseria i scenariusz: Artur W. Baron. Po seansie spotkanie z Krzysztofem Globiszem i twórcami filmu oraz wystawa prac malarskich i grafik aktora przy placu Grunwaldzkim; „Wielka droga”, reżyseria: Michał Waszyński, scenariusz: Konrad Tom. Przed seansem debata i wystawa „Wielka Droga. Armia Andersa” przy nabrzeżu Pomorskim obok okrętu „Błyskawica”. Organizator wydarzenia: Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny. 47. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych odbędzie się w dniach 12-17 września. Opublikowano: 23.08.2022 12:10 Autor: Magdalena Śliżewska (magdalena.slizewska@gdynia.pl) Zmodyfikowano: 23.08.2022 13:58 Zmodyfikował: Agnieszka Janowicz