Co nowego

Gdynia na liście UNESCO? Szansa na to dopiero w 2026 roku

Przykład gdyńskiego modernizmu: kamienica Stanisława Pręczkowskiego na skwerze Kościuszki (fot. Dawid Linkowski)

Przykład gdyńskiego modernizmu: kamienica Stanisława Pręczkowskiego na skwerze Kościuszki (fot. Dawid Linkowski)

Czy wczesnomodernistyczne centrum Gdyni zostanie wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO? Jest taka możliwość, ale na decyzję w tej sprawie trzeba będzie poczekać dłużej. W raporcie oceniającym i rekomendacji ICOMOS-u Gdynia została oceniona pozytywnie w wielu aspektach, jednak są także kwestie, które wymagają wyjaśnienia i uzupełnienia. Dlatego kandydatura naszego miasta nie zostanie poddana pod głosowanie podczas sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa w lipcu br. Jednak jest na to szansa w 2026 roku.


Wniosek o wpisanie wczesnomodernistycznego centrum Gdyni na listę światowego dziedzictwa UNESCO został oficjalnie złożony w 2023 roku. Po wstępnej ocenie wniosku przez ekspertów dwukrotnie były formułowane pytania szczegółowe do wnioskodawcy, na które zostały udzielone odpowiedzi. Druga odpowiedź została wysłana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego do Paryża 28 lutego br. Wtedy też zakończył się etap merytorycznego działania związanego ze złożonym wnioskiem.

Od tamtej pory kandydaturę Gdyni rozpatrywali specjaliści z ICOMOS-u (Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych). 22 maja raport oceniający i rekomendację przedstawiono przedstawicielom rządu RP. Następnie Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekazało dokumenty gdyńskim samorządowcom.

Rekomendacja końcowa ICOMOS-u to tzw. referral, czyli stwierdzenie, że obiekt wykazuje wyjątkową wartość uniwersalną (OVU), ale są też pewne kwestie, które wymagają wyjaśnienia. W wielu aspektach Gdynię oceniono pozytywnie, co stawia nasze miasto na dobrej pozycji wyjściowej do wpisania na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jednak ICOMOS sformułował również uwagi, które trzeba uzupełnić.

Władze miasta i specjaliści przekonują, że byłaby możliwość przygotowania komentarzy i odpowiedzi w ciągu kliku dni, tak aby była szansa na procedowanie wniosku jeszcze na sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa zaplanowanej w lipcu. Decyzja w tej sprawie należała do generalnej konserwator zabytków i sekretarz stanu Bożeny Żelazowskiej. Rozmowy w tej sprawie toczyły się w Warszawie. Gdyńscy samorządowcy zostali w nie włączeni dopiero po wystosowaniu pisma przez prezydent Gdyni z prośbą o możliwość spotkania i przedstawienia stanowiska merytorycznego reprezentantów naszego miasta.

Spotkanie z Bożeną Żelazowską – wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, a także przedstawicielami Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych odbyło się 10 czerwca. Uczestniczyła w nim wiceprezydentka Gdyni Oktawia Gorzeńska.
W imieniu gdyńskiego samorządu zadeklarowałam, że po analizie rekomendacji ICOMOS i końcowych uwag miasto we współpracy ze specjalistami jest w stanie przygotować w trybie pilnym merytoryczne odpowiedzi na uwagi rady, o ile zapadnie decyzja o głosowaniu nad kandydaturą Gdyni jeszcze w tym roku. Wiadomo już, że tak się nie stanie. Jednak wciąż mamy szansę na wpis w 2026 roku. Byłoby to bardzo symboliczne, bo przypomnijmy, że w przyszłym roku Gdynia będzie świętować swoje stulecie – podkreśla Oktawia Gorzeńska, wiceprezydentka Gdyni.

12 czerwca wiceminister Żelazowska zarekomendowała poddanie kandydatury Gdyni pod głosowanie na sesji komitetu w 2026 roku – po uzupełnieniu informacji dla ICOMOS-u przez miasto.  Teraz Gdynia ma czas do 1 lutego, by przekazać wyjaśnienia.

Przypomnijmy, że listę światowego dziedzictwa UNESCO (WHL) utworzono na podstawie Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego z 1972 roku. Znajdują się na niej najbardziej wartościowe na świecie dobra kultury i natury, które uznano za cenne z punktu widzenia całej ludzkości. Na liście jest obecnie tylko 17 miejsc z Polski, a więc ma ona wyjątkowo prestiżowe znaczenie. Głosowania w sprawie kandydatur odbywają się na sesjach KŚD, na których głosują przedstawiciele 21 państw członków komitetu.

  • ikonaOpublikowano: 16.06.2025 15:35
  • ikona

    Autor: Magdalena Czernek (magdalena.czernek@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 17.06.2025 15:50
  • ikonaZmodyfikował: Jakub Winiewski
ikona

Zobacz także

Najnowsze