Poznaliśmy nazwiska laureatek tegorocznej Nagrody Literackiej GDYNIA. Finałowa gala odbyła się 29 sierpnia w Teatrze Muzycznym. Tym razem Literackie Kostki otrzymały: eseistka Joanna Wilengowska, poetka Anouk Herman, prozaiczka Elżbieta Łapczyńska i tłumaczka Agnieszka Kowaluk. W tym roku do ogólnopolskiego konkursu o Nagrodę Literacką GDYNIA zgłoszono w sumie 723 książki. Tradycyjnie propozycje były oceniane w czterech kategoriach: proza, poezja, eseistyka i przekład na język polski. Kapituła przyznaje laury najlepszym książkom napisanym przez żyjących polskich autorów i autorki oraz wydanych w roku poprzedzającym rozdanie. Co ciekawe, wśród nadesłanych propozycji najliczniejszą grupą była poezja, choć zaraz za nią znalazła się proza.W piątek, 29 sierpnia podczas gali finałowej w Teatrze Muzycznym poznaliśmy tegorocznych laureatów. Zanim jednak to nastąpiło, publiczność obejrzała specjalnie przygotowany z okazji 20. jubileuszu film. Pojawili się w nim dotychczasowi laureaci i laureatki oraz członkowie kapituły — historyczni i obecni. Nagrody wręczał Mariusz Bzdęga, dyrektor zarzadzający ds. kultury i aktywności mieszkańców. Wśród gości pojawili się również m.in.: konsul honorowy Królestwa Danii w Polsce Julian Skelnik, senator Sławomir Rybicki, przewodniczący Rady Miasta Gdyni Tadeusz Szemiot, radni Agnieszka Tokarska i Dominik Aziewicz oraz dyrektor Instytutu Książki — Grzegorz Jankowicz. Galę poprowadził Szymon Kloska, a o oprawę muzyczną zadbał Rubens z zespołem. Zdjęcia i montaż: Łukasz Czerwiński W tym roku obchodzimy 20. jubileusz tego wspaniałego wydarzenia, które ma tę cechę, że cały czas się rozwija i zmienia. Kiedyś były zapewniane publikacje. W tej chwili mamy dodatkowe rezydencje dla autorów, autorek, pisarzy i tłumaczy, którzy zostaną zaproszeni do naszego miasta i będą mogli w spokoju, wsłuchując się w szum fal, oddać się temu samotniczemu zajęciu, jakim jest pisanie książek — informuje Mariusz Bzdęga, dyrektor zarzadzający ds. kultury i aktywności mieszkańców. Tegoroczni laureaci: Esej: Joanna Wilengowska „Król Warmii i Saturna” (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2024) Joanna Wilengowska, laureatka w kategorii esej i Mariusz Bzdęga, dyrektor zarządzający ds. kultury i aktywności mieszkańców (fot. Paweł Budziński)Ojciec. Król Warmii i Saturna, Strażnik Mitów i Pieczęci, Gbur z Gburów. Warmjok fest, w którym stężenie warmińskości nasila się z wiekiem. Jego królestwo zamieszkują duchy przeszłości, a pamięć jest ciężka od krzywd jak burzowa chmura, jednak przez mgłę zapomnienia przebijają się także pogodne wspomnienia, zadziorne wierszyki, dziecięce piosenki.Córka. Choć jako jedna ze stu czterdziestu ośmiu osób w ostatnim spisie powszechnym zadeklarowała narodowość warmińską, wciąż stara się zrozumieć, czym jest dla niej mała ojczyzna, którą składa z okruchów wspomnień ojca, z własnego węszenia, podsłuchiwania, tropienia śladów.Ta historia rozgrywa się na jedenastym piętrze olsztyńskiego wieżowca z wielkiej płyty, w drodze do sklepu, w kuchni, przy stole. Rozgrywa się dziś, wczoraj, kilkadziesiąt lat temu. Opowiadana jest po polsku, niemiecku, warmińsku. Z żalem, nostalgią, humorem, z miłością. Z dyskretnym pośpiechem, bo czas nieubłaganie dobiega końca i wkrótce może być już zu spät.Joanna Wilengowska – absolwentka filologii polskiej oraz dziennikarstwa. Współtwórczyni pisma literackiego „Portret”. Autorka książek prozatorskich „Japońska wioska”, „Zęby” oraz „Król Warmii i Saturna”, a także programów telewizyjnych i reportaży o tematyce kulturalnej, historycznej i ekumenicznej. Współpracuje z instytucjami kultury Warmii i Mazur oraz organizacjami pozarządowymi, m.in. Wspólnotą Kulturową „Borussia”. Urodziła się i mieszka w Olsztynie. Poezja: Anouk Herman „Silesian Gothic” (Girls and Queers to the Front, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa 2024) Anouk Herman nagrodzona w kategorii poezja (fot. Paweł Budziński)Anouk Herman w „Silesian Gothic” splata surrealistyczne poczucie humoru, mitologię PRL, śląską metafizykę codzienność i miłość do betonowej architektury w spisaną wierszem gotycką opowieść. W „Silesian Gothic” Śląsk ma warkocze, a czas przyozdabia je wstążką. Było –jest – będzie zaplata się na betonowej głowie, bo nie znajdziecie tu miast, które nigdy nie były ciałem. Anouk Herman z przesilenia tworzy decyzje, z demonów prezenty, a z potrzeby cudu — cud. Wręcza budynkom oczy i na nic ich nie zamyka – pisze o książce Karolina Krasny. Anouk Herman – redaguje, pisze, uczy, bada literaturę queer. Za tom „right into pod tramwaj” (2022) otrzymała Nagrodę im. Wiesława Kazaneckiego i nominację do Nagrody Literackiej Gdynia. W 2024 roku opublikowała drugą książkę poetycką „Silesian Gothic”. Szczęśliwa liczba: 27. Proza: Elżbieta Łapczyńska „Mowa chleba” (Wydawnictwo Agora, Warszawa 2024) Elżbieta Łapczyńska nagrodzona w kategorii proza (fot. Paweł Budziński)„Mowę chleba”, swoją najnowszą książkę, autorka głośnego „Bestiariusza nowohuckiego” osadziła w Rumunii lat 80. To świat jak z poetyckiego koszmaru, pełen niechcianych „dzieci Ceaușescu”, czyli sierot zamieszkujących olbrzymie, przepełnione sierocińce. Świat kobiet, które pozbawione dostępu do aborcji czy antykoncepcji, stają się ofiarami społecznego terroru. Piętno, jakie ta rzeczywistość odciska na rozwoju i życiu dzieci, stanowi punkt wyjścia dwóch opowieści. Nie poddających się żadnemu dyktatowi.Elżbieta Łapczyńska – autorka książki „Bestiariusz nowohucki” nagrodzonej Nagrodą Conrada, nominowanej do Nagrody Literackiej Nike, Paszportów „Polityki”, Nagrody Literackiej Gdynia oraz Nagrody Literackiej m.st. Warszawy. Laureatka Międzynarodowego Konkursu na Dramat Współczesny o Tematyce Żydowskiej oraz Nagrody im. Adama Włodka, półfinalistka Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej. Stypendystka Miasta Krakowa w dziedzinie teatru i literatury. Tańczy i obserwuje ptaki. Przekład na język polski: Agnieszka Kowaluk „Dane odosobowe”, autorka oryginału: Elfriede Jelinek (Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2024) Agnieszka Kowaluk, laureatka w kategorii przekład na język polski (fot. Paweł Budziński)Najnowsza książka laureatki Literackiej Nagrody Nobla. Punktem wyjścia tej niezwykle osobistej powieści staje się śledztwo podatkowe, które toczyło się w sprawie Elfriede Jelinek. Naruszające prywatność rewizje, nieprzyjemne przesłuchania, wertowanie wszelakich, również osobistych dokumentów zawierających dużą część życia – to wszystko staje się dla pisarki pretekstem do opowiedzenia o swoich rodzicach i dziadkach, o żydowskiej części rodziny, o wypędzonych i zamordowanych krewnych, o ucieczce i prześladowaniach, o dawnych i nowych nazistach.Mówi o sobie i o kraju oraz o opętanym materializmem społeczeństwie poniżającym ofiary, a nagradzającym katów.Pisze jako oskarżona, jako ofiara i jako obrończyni – czasem ze złością i wzburzeniem, czasem ze smutkiem, czasem z typowym dla siebie sarkazmem.Agnieszka Kowaluk – studiowała germanistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Mieszka w Monachium. Tłumaczka literatury niemieckojęzycznej (m.in. Elfriede Jelinek, Wolfgang Herrndorf, Hans-Ulrich Treichel, Marlene Streeruwitz, Ilse Aichinger, Clemens J. Setz), autorka (m.in. kolumna „Mein Deutschland” w Süddeutsche Zeitung i inspirowana nią książka „Du bist so deutsch!”). Inicjatorka i moderatorka serii spotkań autorskich z polskimi pisarzami „Gut gepolt” w Monachium. Uczy języka niemieckiego migrantów z całego świata, w tym uchodźców. Nowość: cztery gdyńskie rezydencje Symbolizujące rezydencje przybory do pisania z rąk dyrektora zarządzającego Mariusza Bzdęgi odebrały: Barbara Jaroszuk, Agnieszka Jelonek, Weronika Kostyrko i Agata Puwalska (fot. Paweł Budziński)Na wniosek kapituły oraz z okazji jubileuszu konkursu, Gdynia po raz pierwszy przyznała cztery rezydencje literackie dla autorów, autorek, pisarzy i tłumaczy, którzy zostaną zaproszeni do naszego miasta, aby to właśnie tu w spokoju oddać się pisaniu książek. Osoby te zostały wybrane ze wszystkich tegorocznych 20 nominowanych.Premierowo rezydencje, które symbolizowały eleganckie przybory do pisania, otrzymali: Barbara Jaroszuk, Agnieszka Jelonek, Weronika Kostyrko, Agata Puwalska. Więcej informacji o trwającym wciąż w Gdyni Festiwalu Miasto Słowa, znajdziemy na stronie: www.nagrodaliterackagdynia.pl. Galeria zdjęć Pobierz galerię Na widowni zasiedli m.in.: przewodniczący Rady Miasta Gdyni Tadeusz Szemiot, dyrektor zarządzający Mariusz Bzdęga, radna Gdyni Agnieszka Tokarska i kapituła konkursu (fot. Paweł Budziński) Pobierz zdjęcie Pamiątkowe zdjęcie m.in. laureatów wszystkich edycji, nowej i poprzedniej kapituły, dyrektora Mariusza Bzdęgi i prowadzącego galę Szymona Kloski (fot. Paweł Budziński) Pobierz zdjęcie Warunki pobierania Wszelkie prawa do zdjęć lub grafik prezentowanych w ramach portalu, należą do Prowadzącego portal lub do podmiotów z nim współpracujących i podlegają ochronie prawnej. Prowadzący portal zezwala na kopiowanie i przedstawianie utworów jedynie w celach niekomercyjnych oraz pod warunkiem zachowania go w oryginalnej postaci i zachowaniem kontekstu tematu, do którego zostało wykorzystaneprzez redakcję gdynia.pl. Opublikowane materiały powinny zawsze zawierać źródło, czyli adres strony www.gdynia.pl. Na publikowanie utworów w innych celach wymagana jest zgoda właściciela strony czyli Prowadzącego portal. Opublikowano: 29.08.2025 23:00 Autor: Magdalena Śliżewska (magdalena.slizewska@gdynia.pl) Zmodyfikowano: 29.08.2025 23:35 Zmodyfikował: Magdalena Śliżewska