Co nowego

Mija 86 lat od utworzenia Polskiego Państwa Podziemnego

Władze miasta podczas uroczystości reprezentował wiceprezydent Tomasz Augustyniak, który wygłosił okolicznościowe przemówienie (fot. Michał Puszczewicz)

Władze miasta podczas uroczystości reprezentował wiceprezydent Tomasz Augustyniak, który wygłosił okolicznościowe przemówienie (fot. Michał Puszczewicz)

Dokładnie w sobotę, 27 września mija 86 lat od momentu, w którym utworzono Polskie Państwo Podziemne. Ku pamięci bohaterów, którzy w czasie okupacji zbudowali tajne struktury państwowe, w Gdyni zorganizowano miejskie uroczystości pod Pomnikiem Armii Krajowej. Wspólnie z samorządem i lokalnymi organizacjami patriotycznymi mieszkańcy uczcili pamięć walczących o polską wolność.


Dzień Polskiego Państwa Podziemnego to okazja do symbolicznego uczczenia pamięci o unikalnym fenomenie w okupowanej Europie. Tajne struktury państwowe RP to do dziś symbol niezłomności, odwagi i patriotyzmu w czasie II wojny światowej.

W sobotę, 27 września podczas miejskich uroczystości z tej okazji apelu pod Pomnikiem Armii Krajowej w Gdyni wysłuchali m.in. mieszkańcy, przedstawiciele Marynarki Wojennej, samorządowcy i radni, lokalni parlamentarzyści, a także harcerze i przedstawiciele środowisk kombatanckich (Światowy Związek Żołnierzy AK) oraz organizacji upamiętniających działalność Armii Krajowej.


Żołnierz z wieńcem kwiatów, delegacja pod pomnikiem
Delegacje składały kwiaty pod Pomnikiem Armii Krajowej. Na zdjęciu m.in. wiceprezydent Tomasz Augustyniak i radna Rady Miasta Gdyni Joanna Zielińska (fot. Michał Puszczewicz)

Delegacje złożyły symbolicznie kwiaty i znicze pod pomnikiem na znak hołdu dla bohaterów Polskiego Państwa Podziemnego. Częścią obchodów były też okolicznościowe wystąpienia – głos zabierał m.in. reprezentujący gdyński samorząd wiceprezydent miasta Tomasz Augustyniak.

– Gdynia zawdzięcza patriotom w konspiracji bardzo wiele. To właśnie dzięki nim, dzięki ich odwadze, determinacji i niezłomności, nasze miasto nie zostało wymazane z mapy Polski i kart historii, ale pozostało symbolem oporu i walki o wolną Polskę. Dzisiejsze święto to jednak nie tylko Armia Krajowa, przed której pomnikiem właśnie stoimy. Nie sposób bowiem pominąć kluczowej roli harcerzy z tajnego Hufca Gdynia.  Ci młodzi ludzie, często jeszcze w wieku nastoletnim, z narażeniem życia wykonywali zadania wywiadowcze, sabotażowe, informacyjne. Działali w strukturach Szarych Szeregów, stanowiąc niezwykle ważną część wielkiej armii cieni – Armii Krajowej. Szczególnie poruszające są historie akcji, które dziś dla wielu mogłyby brzmieć jak scenariusze filmów sensacyjnych. Były one jednak jak najbardziej realne i śmiertelnie niebezpieczne. To właśnie dzielni harcerze prowadzili działania wywiadowcze, a następnie zaznaczali na nich aktualne pozycje niemieckich wojsk i okrętów. Te informacje trafiały do aliantów i pozwalały na precyzyjne ataki na strategiczne cele militarne, bez niszczenia miasta, bez niepotrzebnych ofiar wśród cywilów. To był przykład nie tylko odwagi, ale i ogromnej odpowiedzialności za los Gdyni i jej mieszkańców. Niech dzisiejszy dzień będzie nie tylko wspomnieniem bohaterów, ale i przypomnieniem, jak wielką siłę może mieć wspólnota, odwaga i solidarność – mówił w okolicznościowym przemówieniu Tomasz Augustyniak, wiceprezydent Gdyni.

Uroczystości dopełniło – już tradycyjnie – pasowanie na pierwszoklasistów uczniów Szkoły Podstawowej nr 26 w Gdyni, której patronują od 1993 roku właśnie Żołnierze Armii Krajowej.

 

Polskie Państwo Podziemne


Tajne struktury państwa polskiego, które funkcjonowały w okresie okupacji na terytorium państwa polskiego, powstały oficjalnie 27 września 1939 roku. Początkowo funkcjonowały one pod nazwą Służba Zwycięstwu Polski. Podlegały one Rządowi RP na uchodźstwie i stanowiły system władz państwowych, który mógł działać w imieniu Rzeczypospolitej.

Z czasem rozbudowane struktury tej tajnej organizacji objęły swoim zasięgiem całe terytorium II Rzeczpospolitej. Nie ograniczała się ona do bieżącej walki zbrojnej z okupantami, ale także m.in. prowadzono tajne nauczanie na wszystkich szczeblach oświaty, organizowano sądownictwo wojskowe i cywilne, działalność propagandową oraz wywiadowczą.

Polskie Państwo Podziemne odegrało znaczącą rolę w tworzeniu planów powstania powszechnego oraz organizacji życia w okresie powojennym, w tym odbudowy kraju oraz rozwiązań prawnych w różnych dziedzinach.

Konspirację, decyzją generała Władysława Sikorskiego, rozdzielono na dwa piony. Pion cywilny składał się z podziemnej administracji, podległej Delegatowi Rządu na Kraj, oraz namiastki parlamentu, który od 1944 roku działał jako Rada Jedności Narodowej. Pion wojskowy stanowił natomiast Związek Walki Zbrojnej – od 1942 roku funkcjonujący jako Armia Krajowa.

Galeria zdjęć

ikona Pobierz galerię
  • ikonaOpublikowano: 27.09.2025 15:15
  • ikona

    Autor: Kamil Złoch (kamil.zloch@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 27.09.2025 18:25
  • ikonaZmodyfikował: Aleksandra Dylejko
ikona

Najnowsze