Co nowego

Z Seattle do Gdyni

Joanna Bogusławska, fot. archiwum prywatne; strony z książki „Wszyscy kochają nasze miasto. Historia grunge'u z pierwszej ręki”, fot. www.rockmetalshop.pl

Joanna Bogusławska, fot. archiwum prywatne; strony z książki „Wszyscy kochają nasze miasto. Historia grunge'u z pierwszej ręki”, fot. www.rockmetalshop.pl

Na to, aby ta książka ukazała się w Polsce, musieliśmy czekać aż 8 lat. Dotarła do nas dzięki gdyniance Joannie Bogusławskiej, która ją przetłumaczyła. Mowa o książce o Seattle ery grunge'u. „Wszyscy kochają nasze miasto. Historia grunge'u z pierwszej ręki” Marka Yarma ukazała się 20 lat po wydaniu płyt „Nevermind” Nirvany, „Ten” Pearl Jamu i „Badmotorfinger” zespołu Soundgarden. Te grupy zmieniły oblicze rocka alternatywnego na świecie, a Seattle, miasto siostrzane Gdyni, stało się jego stolicą.


Choć książka ukazała się w Polsce pod koniec 2019 roku, warto o niej przypomnieć, gdyż w tym roku muzyczny świat świętuje 30-lecie narodzin, a właściwie eksplozji grunge'u, którą wywołały płyty Nirvany, Pearl Jamu i zespołu Soundgarden. Ten nowy nurt powstał 5 lat wcześniej, kiedy pojawiła się składanka Deep Six. Zawierała ona utwory lokalnych zespołów, jak Soundgarden, The Melvins, czy Green River, które wtedy przeszły bez echa. Dopiero piosenki takie jak „Smells Like Teen Spirit” Nirvany odbiły się dudniącym echem na całym globie.

Książka Yarma, którą świetnie przełożona Joanna Bogusławska, przybliża ten okres. Są tam wypowiedzi artystów, producentów, managerów, reżyserów, dziennikarzy, fotografów, właścicieli klubów muzycznych i wielu innych świadków narodzin i dojrzewania grunge'u – dziecka heavy metalu i punk rocka. Książka wyjaśnia, jak to się stało, że dość prowincjonalne kulturalnie, leżące na uboczu głównych tras koncertowych miasto drwali i rybaków zrodziło najgłośniejszy nurt muzyczny lat 90. To ponad 250 wywiadów na ponad 500 stronach. A wszystko zilustrowano niepublikowanymi wcześniej fotografiami.

Co ciekawe, gdyńska tłumaczka jest odpowiedzialna nie tylko za przekład książki, ale i za to, że „biblia grunge'u” w ogóle ukazała się w Polsce. Joanna Bogusławska, anglistka, a z zamiłowania tłumaczka i pisarka, to także fanka rocka z Seattle. Jest również autorką powieści i opowiadań, które pisała pod pseudonimem Agatha Rae, wydawanych na rynku anglojęzycznym i w Szwecji. Po polsku ukazała się jej powieść „Psychopomp” (Wydawnictwo Marpress). Jej fabuła z grungem w tle dzieje się w Gdyni, w latach 90.

– Pisząc powieść „Psychopomp”, chciałam dowiedzieć się, jak to się stało, że Seattle zostało kolebką grunge'u. Podczas researchu natrafiłam na książkę Yarma. Tak się nią zachwyciłam, że przetłumaczyłam na polski wstęp i pierwszy rozdział i zaczęłam szukać wydawnictwa chętnego, by wydać książkę w Polsce. Tematem zainteresowało się wydawnictwo Kagra, ale by przyspieszyć bieg zdarzeń, sama skontaktowałam się z Markiem Yarmem. I tak przetłumaczona przeze mnie książka ukazała się na naszym rynku. Mark Yarm, z którym jestem w kontakcie od czasu naszej wspólnej pracy, był pod wrażeniem, że po kilku latach od wydania książki w Stanach Zjednoczonych zainteresował się nią polski wydawca, bo choć to fenomenalna lektura, nie została przetłumaczona na wiele języków, a Polska jest jednym z niewielu krajów z własnym przekładem – mówi Joanna Bogusławska.

O książce oraz muzycznych związkach łączących Gdynię i jej siostrzane miasto Joanna rozmawiała z gdyńskim muzykiem Michałem Miegoniem podczas ubiegłorocznej edycji Gdynia Open House.

– Kiedy na zachodzie globu rozkwitała surowa, oryginalna odmiana rocka, w Gdyni rodziła się scena alternatywna reprezentowana przez takie formacje, jak Pancerne Rowery, Bóm Wakacje w Rzymie, Rocka's Delight czy Apteka. W obydwu przypadkach słuchacze mieli do czynienia z absolutnie nowatorskim łączeniem muzycznych stylistyk – klasyki rocka z bezkompromisowością punku oraz otwartością na wpływy innych, często odległych gatunków. Tak jak grunge czerpał z klasyki amerykańskiego rocka, tak gdyńscy muzycy inspirowali się naszym nadmorskim mocnym uderzeniem rozpropagowanym przez nestora polskiego rock'n'rolla Franciszka Walickiego. W latach 80. XX wieku utwór „Nikt nam nie weźmie młodości” Czerwonych Gitar stał się manifestem Pancernych Rowerów, jednej z czołowych formacji Sceny Alternatywnej Gdańsk-Sopot-Gdynia. Analogie to również animatorzy kultury – z jednej strony Jonathan Poneman z wytwórni Sub Pop, który odkrył m.in. Soundgarden, z drugiej strony zasłużony animator kultury Waldemar Rudziecki, który po przybyciu do Gdyni odkrył, iż miasto oraz jego sąsiedztwo to kolebka muzyki wymykającej się wszelkim obowiązującym kanonom popularnego wówczas rocka oraz Muzyki Młodej Generacji – mówi Michał Miegoń, lider grupy Kiev Office.

Muzyk dodaje, że Gdynia jest jednym z niewielu miast na świecie, w którym odbywały się regularne imprezy Tribute To Seattle, gromadzące tłumy w klubach, takich jak Reggae Club czy Ucho. W naszym mieście istniała również bardzo liczna scena muzyki neo-grunge'owej, uwieczniona na składance „Gdynia w Stereo” Kwartalnika Artystycznego Bliza.

– Wspólne działania, przenikanie się składów i symbioza to od lat charakterystyczna cecha gdyńskiej sceny muzycznej, jak i sceny ze Seattle. Tak jak wielu muzyków ze Stanów Zjednoczonych – również w książce „Wszyscy kochają nasze miasto” –kwituje Seattle jako fenomen, tak krajowi muzycy określają Gdynię, Gdańsk i Sopot jako swoisty fenomen kulturowy, który rozbił celnymi dźwiękowymi uderzeniami przewidywalność muzyki lat 80. XX wieku. Ta scena inspiruje do dziś, czego przykładem są płyty Muzeum Miasta Gdyni, takie jak „Druga Fala” czy „Gdynia 1988-2018”, zrzeszające młodych twórców zainspirowanych gdyńską sceną alternatywną i grungem – mówi Michał Miegoń, który jest nie tylko muzykiem, ale i przewodnikiem oraz pracownikiem Muzeum Miasta Gdyni.

Książkę Marka Yarma „Wszyscy kochają nasze miasto. Historia grunge'u z pierwszej ręki” można kupić w wielu księgarniach internetowych, jak również w księgarni Muzeum Emigracji w Gdyni.

Strony z książki „Wszyscy kochają nasze miasto. Historia grunge'u z pierwszej ręki”, fot. www.rockmetalshop.pl
Strony z książki „Wszyscy kochają nasze miasto. Historia grunge'u z pierwszej ręki”, fot. www.rockmetalshop.pl

  • ikonaOpublikowano: 11.09.2021 10:00
  • ikona

    Autor: Przemysław Kozłowski (p.kozlowski@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 11.09.2021 16:39
  • ikonaZmodyfikował: Redakcja portalu Gdynia.pl
ikona

Najnowsze