Gdynia, Berlin, Tel Awiw wspólnie na rzecz modernizmu

Wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO lub objęte ochroną państwową, zespoły urbanistyczne założycieli Forum Miast Modernistycznych są niewątpliwie perłami architektury i pomnikami historii. Jednak pomnikami nietypowymi, bo tętniącymi życiem, które jako elementy żywej tkanki miejskiej poddawane są ciągłym przemianom. Stąd pomysł utworzenia organizacji zrzeszającej 7 miast modernistycznych z całego świata. W imieniu Gdyni deklaracje członkowską podpisał dr inż. arch. Marek Stępa, wiceprezydent ds. rozwoju.

Gdynia, Kowno, Berlin, Hawr, Asmara, Brasilia i Tel Awiw-Jaffa. Łączy je bogactwo architektury modernistycznej przeważnie z lat 20. i 30. XX wieku oraz wspólny cel – ochrona modernistycznego dziedzictwa.

- Z inicjatywą zawiązania ścisłej współpracy wystąpił Tel Awiw, który ma bardzo duży zespół zabytków modernistycznych – mówi dr inż. arch. Marek Stępa, wiceprezydent Gdyni. - Chcemy zachować to, co wartościowe w architekturze modernistycznej. Dlatego utworzyliśmy organizację zrzeszającą miasta z Europy, Afryki, Azji i Ameryki Południowej – dodaje.

Akt założycielskich podpisano 5 czerwca w trakcie konferencji „Modern Cities Reporting” w Tel Awiwie. Odpowiedzi na pytania o m.in. istotę architektonicznego dziedzictwa XX w. czy o sposoby ochrony zabytkowych centrów, to niektóre z powodów powołania do życia Forum Miast Modernistycznych. Zadaniem przedstawicieli miast zrzeszonych jest wypracowanie innowacyjnych modeli zarządzania ich modernistycznym dziedzictwem.

- Grupa jest nieformalna, dzięki czemu zamiast poświęcać czas na uchwalanie statutów czy regulaminów możemy zająć się merytoryczną pracą, czyli wymianą doświadczeń, pomysłów i rozwiązań dotyczących ochrony i popularyzacji architektury – mówi Marek Stępa.

W imieniu miasta deklaracje członkowską podpisał wiceprezydent Marek Stępa, fot. materiały prasowe

W imieniu miasta deklaracje członkowską podpisał wiceprezydent Marek Stępa, fot. materiały prasowe

Samorząd gdyński jako jeden z pierwszych w kraju wprowadził kompleksowy system dotacji dla właścicieli budynków objętych ochroną konserwatorską.

- W Gdyni z dotacji korzystają obiekty, które są chronione indywidualnym wpisem do rejestru zabytków oraz te indywidualnie chronione odpowiednimi zapisami w planach zagospodarowania przestrzennego. A także te, które nie mają indywidualnej ochrony, ale znajdują się na obszarze wpisanym na listę polskich pomników historii — wyjaśnia Marek Stępa.

Od lat gdyński samorząd podejmuje działania popularyzujące wiedzę o architekturze. Organizowana co dwa lata międzynarodowa konferencja naukowa „Modernizm w Europie – Modernizm w Gdyni”, festiwal „Weekend Architektury” czy spacery śladem Gdyńskiego Szlaku Modernizmu, to tylko niektóre przykłady promocji walorów gdyńskiego modernizmu.

- Zadbaliśmy o to, żeby trafić nie tylko do wąskiej grupy specjalistów czy naukowców, ale do szerokiego grona właścicieli lokali, użytkowników, a nawet przechodniów, słowem każdego, kto obcuje z architekturą na co dzień – dodaje Marek Stępa.

Urzeczywistnieniem idei współpracy będzie deklaracja, nad którą pracują przedstawiciele miast założycielskich.

Kolejne spotkanie członków Forum Miast Modernistycznych będzie miało miejsce w przyszłym roku w Kownie, a następnie w 2021 r. w Gdyni. To ostatnie odbędzie się w ramach wspomnianej już konferencji „Modernizm w Europie – Modernizm w Gdyni”.

Gdynia – pomnik historii

Przypomnijmy, modernistyczny układ urbanistyczny śródmieścia Gdyni został w 2015 r. wpisany na listę Pomników Historii. To elitarne grono obejmuje blisko 100 zabytków o szczególnej wartości dla dziedzictwa kulturalnego kraju. Gdyńskie śródmieście zajmuje ok. 88 hektarów, na których znajduje się około 450 budynków, z których wiele jest indywidualnie wpisanych do rejestru zabytków.

Chlubą gdyńskiego modernizmu są m.in. budynek mieszkalny Funduszu Emerytalnego Banku Gospodarstwa Krajowego, czyli popularny bankowiec, Zespół Miejskich Hal Targowych, budynek Wydziału Nawigacyjnego Akademii Morskiej, budynek Polskich Linii Oceanicznych, gmach Sądu Rejonowego, kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, czy budynek dworca Gdynia Główna

Więcej o gdyńskich perłach architektury można znaleźć na stronie: modernizmgdyni.pl