1419 (1119) 2020-08-14 - 2020-08-27

Gdyńskie konserwacje – praktyczny informator – cz. 10 – posadzki

Płyty z naturalnego kamienia stosowane we wnętrzach reprezentacyjnych i luksusowych budynków to jeden z najbardziej eleganckich rodzajów wykończenia posadzek. W Gdyni, w której budynki wznoszono dość oszczędnie, naturalny kamień jako element aranżacji wnętrz wykorzystywano nieczęsto. Materiał pojawiał się głównie w ważnych i okazałych gmachach użyteczności publicznej np. w bankach i w znaczniejszych kamienicach modernistycznych.

W latach 20. i 30. XX w. różne rodzaje struktur i kolory kamienia pozwalały na tworzenie posadzek o wyjątkowych walorach. W przeciwieństwie do posadzek ceramicznych, tu dekoracyjność wynikała często z indywidulanej struktury naturalnego materiału z widocznymi warstwami skały, żyłkami o różnych kolorach, a nawet z organicznymi skamielinami. Stosowane były najczęściej płyty kamienne krajowego pochodzenia, głównie z kamieniołomów położonych na obszarach świętokrzyskich, kieleckich, czy krakowskich. Część rzadszych granitów i marmurów importowano również z Włoch oraz Skandynawii. Po II wojnie światowej, w wyniku przesunięcia państwowych granic, pojawiła się możliwość korzystania ze złóż kamieni granitów strzegomskich i strzelińskich oraz marmurów śląskich. Jedne z najbardziej dekoracyjnych posadzek wykonano w latach 50. XX w. w budynkach dworca kolejowego Gdynia Główna.
Kamień naturalny to materiał efektowny, ale jego odporność na zużycie zależy od rodzaju i właściwości. Na posadzkach wykonanych z bardziej miękkich kamieni, np. wapieni, można dzisiaj dostrzec skutki upływającego czasu i ślady natężonego użytkowania w miejscowym starciu powierzchni. Renowacja materiału jest jednak możliwa do wykonania, choć w niektórych przypadkach może być konieczna wymiana pojedynczych elementów posadzek. Dzięki temu kamienne posadzki mogą być ozdobą wnętrza przez kolejne długie lata.

Posadzka na klatce schodowej w budynku przy ul. Świętojańskiej 44. Schody wykończone beżowo brązowym wapieniem Morawica i Bolechowice i czarnym wapieniem Dębnik.
Posadzka na klatce schodowej w budynku przy ul. Świętojańskiej 44. Schody wykończone beżowo brązowym wapieniem Morawica i Bolechowice i czarnym wapieniem Dębnik.

Posadzka w budynku ZUS, ob. Urząd Miasta, przy ul. 10 Lutego 24. Płyty z beżowego i różowego wapienia kieleckiego.
Posadzka w budynku ZUS, ob. Urząd Miasta, przy ul. 10 Lutego 24. Płyty z beżowego i różowego wapienia kieleckiego.

Posadzka w budynku przy ul. 3 Maja 27-31. Płyty beżowe z wapienia Morawica oddzielone czarnymi pasmami z wapienia Dębnik.
Posadzka w budynku przy ul. 3 Maja 27-31. Płyty beżowe z wapienia Morawica oddzielone czarnymi pasmami z wapienia Dębnik.

Posadzka w budynku dworca kolejowego Gdynia Główna przy pl. Konstytucji 1. Mozaika z płytek z wapieni Dębnik, Morawica i Bolechowice oraz biało-różowego marmuru Marianna.
Posadzka w budynku dworca kolejowego Gdynia Główna przy pl. Konstytucji 1. Mozaika z płytek z wapieni Dębnik, Morawica i Bolechowice oraz biało-różowego marmuru Marianna.

Posadzka w budynku dworca kolejowego Gdynia Główna przy pl. Konstytucji 1, detal posadzki.
Posadzka w budynku dworca kolejowego Gdynia Główna przy pl. Konstytucji 1, detal posadzki.

Posadzka w budynku Banku Polskiego przy ul. 10 Lutego 20-22, posadzka z wapienia Morawica oraz brunatnego wapienia kieleckiego
Posadzka w budynku Banku Polskiego przy ul. 10 Lutego 20-22, posadzka z wapienia Morawica oraz brunatnego wapienia kieleckiego

Posadzka na klatce schodowej w budynku przy ul. Abrahama 37. Płyty z wapienia mikrytowego, podstopnice i cokoły schodów z okładziny marmurowej, prawdopodobnie importowanej
Posadzka na klatce schodowej w budynku przy ul. Abrahama 37. Płyty z wapienia mikrytowego, podstopnice i cokoły schodów z okładziny marmurowej, prawdopodobnie importowanej

Posadzka na klatce schodowej w budynku przy ul. Abrahama 37. Płyty z wapienia mikrytowego, podstopnice i cokoły schodów z okładziny marmurowej, prawdopodobnie importowanej
Posadzka na klatce schodowej w budynku przy ul. Abrahama 37. Płyty z wapienia mikrytowego, podstopnice i cokoły schodów z okładziny marmurowej, prawdopodobnie importowanej

Posadzka kamienna w budynku d. Banku Gospodarstwa Krajowego przy ul. 10 Lutego 8.
Posadzka kamienna w budynku d. Banku Gospodarstwa Krajowego przy ul. 10 Lutego 8.

Opracowanie tekstu: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków, zdjęcia: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków i B. Ponikiewski

ikona