Elektryfikacja Gdyni nastąpiła tuż przed oficjalnym nadaniem jej praw miejskich, w latach 1924-1925. Nowoczesne oświetlenie elektryczne wprowadzone w Gdyni w okresie międzywojennym otworzyło zupełnie nowe możliwości rozświetlania wnętrz, wejść do budynków oraz przestrzeni otwartych miasta.W latach 20. i 30. XX w. było w Polsce kilka wiodących firm produkujących oprawy oświetleniowe, oferujących efektowne katalogi swoich produktów. Wśród nich wymienić można np. Zakłady Elektrotechniczne Bracia Borkowscy czy Fabrykę Żyrandoli Elektrycznych A. Marciniak. Sygnatury producentów możemy wciąż odnaleźć na zachowanych historycznych oprawach oświetleniowych. Elementy oświetlające miały bardzo różne formy plastyczne. W latach 20. XX w. stosowano jeszcze eleganckie oprawy oświetleniowe w stylu art deco, ale już w architekturze modernistycznej lat 30. XX w. pojawiały się coraz częściej oprawy bardzo proste i dyskretne. Wszystkie stanowiły starannie zaprojektowane elementy będące dziś przykładem nowoczesnych rozwiązań technicznych o artystycznej i funkcjonalnej wartości.Rodzaje opraw oświetleniowych były stylistyczne powiązane z przestrzenią wnętrza lub architekturą budynku, stanowiąc ich znakomite dopełnienie. W budynkach modernistycznych niejednokrotnie lokalizowano je w strukturze budynku tj. w specjalnie do tego przeznaczonych wnękach i niszach konstrukcji. Detale architektoniczne, w tym historyczne oświetlenie w budynkach, są nieodzowną częścią architektury. Warto dołożyć starań w celu ich zachowania, aby mógł przetrwać autentyczny wystrój budynków i klimat epoki, w której były wznoszone. Lampa wisząca w stylu art deco z końca lat 20. XX w. w głównym holu budynku Banku Polskiego przy ul. 10 Lutego 20-22Lampa wisząca z końca lat 20. XX w. na klatce schodowej w budynku d. Banku Gospodarstwa Krajowego przy ul. 10 Lutego 8Współczesna oprawa oświetleniowa umieszczona w pierwotnej specjalnej niszy sufitu na klatce schodowej budynku przy ul. 3 Maja 27-31Sygnatura producenta A. Marciniak na lampie z lat 30. XX w. z budynku Sądu Rejonowego przy pl. Konstytucji 5Nowoczesna oprawa oświetleniowa z lat 30. XX w. w formie prostopadłościanu w podcieniu wejściowym do willi w OrłowieLampa z końca lat 20. XX w. przed wejściem do budynku d. Biura Budowy Portu przy ul. Waszyngtona 38Oprawa oświetleniowa we wnętrzu dworca kolejowego Gdynia Główna przy pl. Konstytucji 1, lata 50. XX w.Nowoczesna podświetlana tabliczka adresowa na elewacji budynku przy ul. Architektów 21, lata 30. XX. Opracowanie tekstu: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków. Zdjęcia: Biuro MKZ i B. Ponikiewski Opublikowano: 10.09.2020 11:36 Autor: Karolina Szypelt (k.szypelt@gdynia.pl) Zmodyfikowano: 10.09.2020 11:41 Zmodyfikował: Karolina Szypelt