Kultura

Wolna kultura. Gdynia na gali Paszportów Polityki

Laureaci Paszportów Polityki 2022: Grzegorz Piątek (przy mównicy z lewej) i producent 1988 (przy mównicy z prawej) // fot. Teodor Klepczyński/Polityka

Laureaci Paszportów Polityki 2022: Grzegorz Piątek (przy mównicy z lewej) i producent 1988 (przy mównicy z prawej) // fot. Teodor Klepczyński/Polityka

Wczoraj w Warszawie już po raz 30. rozdano Paszporty Polityki. Podczas gali podsumowano ostatni rok w kulturze i przyznano prestiżowe wyróżnienia. Nie zabrakło również gdyńskich akcentów. Grzegorz Piątek otrzymał nagrodę za swoją książkę „Gdynia obiecana”, a w kategorii „Muzyka popularna” zwyciężył producent 1988, czyli Przemysław Jankowiak.

 
We wtorek, 17 stycznia już po raz 30. wręczono Paszporty Polityki. Gala odbyła się  w warszawskim Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. Gospodarzami wieczoru byli Grażyna Torbicka i redaktor naczelny Polityki Jerzy Baczyński. Wśród laureatów nie zabrakło gdyńskich akcentów.

Paszport dla Piątka


Paszport literacki otrzymał Grzegorz Piątek, autor książki „Gdynia obiecana”, architekt, który został pisarzem.

Piątek otrzymał Paszport Polityki za książkę „Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920-1939”, znakomitą opowieść o mieście, która stawia pytanie o modernizację. Za przekonującą dekonstrukcję mitu „miasta z morza i marzeń”.

„Gdynia obiecana” to fascynująca opowieść o mieście tworzonym od podstaw. Miejscu, w którym można było zacząć z czystą hipoteką. Przezwyciężyć różnice między zaborami, pokonać zacofanie, uciec od narodowych przywar, wiejskiej nędzy i wielkomiejskiego bezrobocia, zostawić w tyle waśnie etniczne i konflikty klasowe, uniknąć urbanistycznych błędów i historycznych ograniczeń krępujących rozwój innych miast.

Tu nowe pokolenie uczyło się nowych umiejętności i zawodów związanych z morzem i międzynarodowym handlem. Tu – niczym w laboratorium – mogła powstać nieobciążona żadną złą ani dobrą tradycją nowoczesna polska miejskość oraz morska polskość. Tu Polska miała uciec do przodu, z wieku dziewiętnastego w dwudziesty. Problem w tym, że w tę podróż zabrała samą siebie.

O najnowszej książce Piątka mieliśmy okazję rozmawiać podczas spotkania autorskiego, które odbyło się w październiku 2022 roku w Muzeum Miasta Gdyni.

Na zdj. Grzegorz Piątek // fot. Michał Puszczewicz
Na zdj. Grzegorz Piątek podczas spotkania w Muzeum Miasta Gdyni // fot. Michał Puszczewicz

Grzegorz Piątek (ur. 1980 r.) – absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Pisze, wykłada, opowiada i oprowadza. Był kuratorem wielu wystaw, pracował jako redaktor miesięcznika „Architektura-Murator”, pisał felietony w „Gazecie Stołecznej” oraz artykuły o architekturze, designie i mieście.

Jego książki „Sanator. Kariera Stefana Starzyńskiego” (2016 r.) i „Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944–1949” (2020 r.) zostały uhonorowane Nagrodą Literacką m.st. Warszawy. „Najlepsze miasto świata” znalazło się w finale nagrody Nike.

Najnowsza to „Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920–1939” (Wydawnictwo W.A.B.). Autor mierzy się tym razem z mitami polskiego międzywojnia, w kolejnym mieście odnajdując fascynującego bohatera.

Muzyka popularna


Z kolei Paszport Polityki w kategorii „Muzyka popularna” otrzymał gdyński producent hip-hopowy 1988, czyli Przemysław Jankowiak.



Jury swój werdykt uzasadniło następująco:

– Za otwartość stylistyczną, za umiejętność pracy z różnymi artystkami i artystami oraz za twórcze inspirowanie się różnymi nurtami. Za rozwój własnego muzycznego języka i przenoszenie go w swoich produkcjach z undergroundu do mainstreamu.

1988 (Przemysław Jankowiak) – rok urodzenia nosi w pseudonimie, a w muzyce, którą jako producent nagrywa dla różnych wykonawców, słychać, że potrafi patrzeć w przyszłość, nie zapominając o przeszłości. Pochodzi ze Szczecina, na scenie działa od kilkunastu lat, nagrywał pod szyldem Etamski i w duecie Syny (z nominowanym do Paszportu Polityki raperem Piernikowskim).

Pierwszą nominację do Paszportu w roku 2020 przyniósł mu autorski minialbum „Ring the Alarm” oraz nagrana w duecie z raperem Włodim płyta „W/88”. W roku 2022 opublikował autorski album „Ruleta”, na który zaprosił całą plejadę gości, nie tylko z hiphopowego środowiska.

Partnerował też Monice Brodce przy pracy nad jej chwalonym minialbumem „Sadza”. Na 47. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni błysnął jako autor muzyki do pełnometrażowego filmu „Zadra” w reżyserii Grzegorza Mołdy – absolwenta Gdyńskiej Szkoły filmowej.

– Z reguły jestem z tyłu i nic nie muszę mówić – stwierdził odbierając nagrodę Przemysław Jankowiak.

W tej samej kategorii innym gdyńskim akcentem była też nominacja dla Szczyla – wszechstronnego rapera, który mieszka i tworzy w naszym mieście.


Laureaci Paszportów Polityki 2022:

  • Film: Jan Holoubek;
  • Teatr: Jakub Skrzywanek;
  • Literatura: Grzegorz Piątek;
  • Sztuki wizualne: Agata Słowak;
  • Muzyka poważna: Anna Sułkowska-Migoń;
  • Muzyka popularna: 1988;
  • Kultura cyfrowa: Anna i Jakub Górniccy (Outriders);
  • Kreatorzy Kultury: Dorota Masłowska, Ryszard Poznakowski, Wilhelm Sasnal.
Laureaci Paszportów Polityki 2022, a wśród nich producent 1988 (piąty z lewej) i Grzegorz  Piątek (czwarty z prawej) // fot. Leszek Zych/Polityka Laureaci Paszportów Polityki 2022, a wśród nich producent 1988 (piąty z lewej) i Grzegorz Piątek (czwarty z prawej) // fot. Leszek Zych/Polityka

Paszporty Polityki


Idea nagradzania młodych polskich twórców narodziła się w 1993 roku. Pomysłodawcą konkursu był Zdzisław Pietrasik, zmarły w 2017 roku, wybitny publicysta i wieloletni szef działu kultury tygodnika Polityka.

Do tej pory wręczono 206 Paszportów, a 26 osób otrzymało tytuł Kreatora Kultury. Zmieniały się okoliczności, a z nimi sama nagroda.

Np. kategoria Muzyka popularna kiedyś nosiła nazwę Rock, pop, estrada (tegoroczni nominowani – raperzy – mogliby się w niej nie zmieścić), a Sztuki wizualne były po prostu Plastyką.

Od 2016 roku Paszporty przyznawane są również w najmłodszej dziedzinie, czyli Kulturze cyfrowej – za dzieła wykorzystujące język programowania.



Źródło: polityka.pl

  • ikonaOpublikowano: 18.01.2023 11:56
  • ikona

    Autor: Magdalena Śliżewska (m.slizewska@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 19.01.2023 08:21
  • ikonaZmodyfikował: Magdalena Śliżewska
ikona

Zobacz także