Co nowego

50. rocznica Grudnia '70

materiały promocyjne

materiały promocyjne

W tym roku będziemy obchodzić 50. rocznicę wydarzeń Grudnia ’70. Z tej okazji zaprezentowana zostanie wystawa, która w sposób symboliczny odwołuje się do historycznego pochodu robotników i mieszkańców ulicami Gdyni.


Dlaczego w Gdyni Stoczni 17 grudnia 1970 roku urządzono pułapkę, do której zagoniono ludzi i otwarto do nich ogień z broni maszynowej? Odpowiedź jest aż nieludzko prosta: właśnie po to, by do nich strzelać.

Trzy dni wcześniej, upokarzani od lat ludzie zbuntowali się, gdy tuż przed świętami Bożego Narodzenia wprowadzona została drastyczna podwyżka cen żywności. Wyszli na ulice najpierw w Gdańsku, następnego dnia w Gdyni. Masakra gdyńska była zemstą: miała robotników nauczyć rozumu, pokazać, że „kto podnosi rękę na władzę ludową, temu władza tę rękę utnie” – jak to w 1956 roku sformułował Józef Cyrankiewicz. A Zenon Kliszko w 1970 roku: „Zginie 300 robotników, ale kontrrewolucję zdławimy”.

50 lat po tamtych wydarzeniach żałobny pochód przez ulicę Świętojańską utworzą rozwieszone czarne flagi i wstęgi, symbolizujące tragiczne losy konkretnych ludzi, mieszkańców, robotników, wskazujące jednak na wymiar uniwersalny tej narracji o nadużyciach, dominacji i przemocy władzy wobec społeczeństwa.

- 17 grudnia w okolicy przystanku SKM Gdynia-Stocznia, ok. godz. 6.00 rano, ze strony wojska i milicji padły pierwsze strzały do robotników udających się do pracy. Dokładnie pół wieku od tych wydarzeń i komunistycznej zbrodni w Gdyni przypominamy tamte tragiczne chwile. Zapraszam do marszu zadumy ulicą Świętojańską, gdzie zaprezentowana zostanie wyjątkowa wystawa, która w sposób symboliczny odwołuje się do historycznych wydarzeń. Ta „gdyńska droga krzyżowa” prowadzi przed Urząd Miasta i pomnik Ofiar Grudnia, do instalacji multimedialnej, przypominającej równocześnie bramę, łuk triumfalny i stoczniową suwnicę. Wyświetlane tam animacje przywrócą na chwilę atmosferę tamtych strasznych dni – mówi Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni.



Utwór „Ballada o Janku Wiśniewskim” autorstwa Krzysztofa Dowgiałło stał się inspiracją do nadania tytułów poszczególnym rozdziałom ekspozycji. Słowa „jeden zraniony, drugi zabity”, „chłopcy z Grabówka, chłopcy z Chyloni”, „świat się dowiedział, nic nie powiedział”, „to nie na darmo” czy „za chleb i wolność” są emocjonalnymi komentarzami do wydarzeń.

Skondensowaną historię otwiera oś czasu. Obejmuje wydarzenia w Gdyni na tle historii Polski XX wieku, którą uzupełniają informacje historyczne, dotyczące przyczyn, tajnych pogrzebów i sprawców tej zbrodni bez kary.

Materiał animowany prezentowany na ekranach instalacji jest symboliczną ilustracją wydarzeń w Gdyni – impresyjnym kolażem obrazów i efektów dźwiękowych, przywołującym marsze, ataki, siłę użytą przez władzę i chaos tamtych dni.

Autorzy tej performatywnej wystawy za pomocą prostego przekazu i artystycznej kreacji wytworzyli napięcie dramaturgiczne, które umożliwia emocjonalną identyfikację zarówno naocznym świadkom wydarzeń, jak i pokoleniu, dla którego Grudzień ’70 jest już jedynie „wspomnieniem” historycznym. Dla jednych to powtórka z historii, dla innych, zwłaszcza młodzieży – nauka lub pogłębienie wiedzy.

Instalację i wystawę będzie można oglądać od 10 do 17 grudnia.

Autorką koncepcji jest Anna Grabowska-Paciorek przy współpracy z Maugo Domańską i Tomaszem Sokolskim. Za grafikę odpowiedzialne jest Studio re:design, natomiast za animację Studio Esy Floresy. Producent wykonawczy projektu to Paulina Neugebauer Hilta. Materiały zdjęciowe dostarczyła Małgorzata Sokołowska.

Rocznicę wydarzeń grudniowych upamiętni również Muzeum Miasta Gdyni, które realizuje projekt poświęcony pamięci tego bolesnego rozdziału w historii miasta i kraju. Wiodącym celem projektu „Grudzień '70. Nieobecność” jest powrót do tamtych wydarzeń przez pryzmat braku uczestników protestów i traumy wśród najbliższych im osób. Wielka historia zostanie opowiedziana z perspektywy pojedynczych bohaterów i bohaterek oraz relacji ich rodzin. Inicjatywa Muzeum Miasta Gdyni jest działaniem interdyscyplinarnym, na które składa się cykl artykułów, materiałów multimedialnych oraz relacji uczestników wydarzeń.

Zważywszy na ograniczenia pandemiczne, a jednocześnie odczuwalną potrzebę dotarcia do szerokiego grona odbiorców, projekt przygotowany został w bezpiecznej i ogólnodostępnej formie podstrony, z bezpośrednim wejściem ze strony głównej Muzeum Miasta Gdyni. Aby zapewnić możliwie kompleksowe historycznie, a zarazem bogate duchowo przeżycie, jej struktura podzielona została na sześć sekcji. Projekt Muzeum Miasta Gdyni „Grudzień 70. Nieobecność”, przygotowany na okoliczność 50. rocznicy wydarzeń grudniowych, to strona w swym założeniu nieskończona i rozpisana długofalowo. To projekt wieloletni, otwarty na dopowiedzenia i uzupełnienia, nawiązujący w swojej formie do wystawy stałej Muzeum Miasta Gdyni – „Gdynia Dzieło Otwarte”. Przypomina ona, że historia naszego miasta pisze się nieustannie – również na naszych oczach.

Podstrona poświęcona wydarzeniom Grudnia '70 zostanie uruchomiona 17 grudnia.

  • ikonaOpublikowano: 04.12.2020 09:08
  • ikona

    Autor: Redakcja portalu Gdynia.pl (wydz.komsp@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 04.12.2020 20:41
  • ikonaZmodyfikował: Redakcja portalu Gdynia.pl
ikona

Najnowsze