Co nowego

„Samarytanka” trafi do muzeum

Samarytanka trafi do Muzeum Marynarki Wojennej // fot. Paweł Kukla

Samarytanka trafi do Muzeum Marynarki Wojennej // fot. Paweł Kukla

Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni wzbogaci się o wyjątkowy eksponat. Chodzi o jednostkę, która jako pierwsza została zaprojektowana i zbudowana w Stoczni Gdyńskiej. Zwodowana w 1931 roku motorówka „Samarytanka” opuści swoje miejsce przy rondzie Czechosłowacka i zostanie przekazana placówce przez Pomorską Specjalną Strefę Ekonomiczną.


To ogromny fragment morskiej historii z bardzo silnym gdyńskim akcentem, który zasługuje na godną ekspozycję. Mowa o motorówce sanitarnej „Samarytanka”, czyli pierwszej jednostce, którą zwodowano w nieistniejącej już Stoczni Gdyńskiej (pierwsza nazwa Stoczni Gdynia). Jej historia sięga dwudziestolecia międzywojennego i czasów, w których port w Gdyni przeradzał się z ambitnej wizji w tętniący życiem organizm.

Legendarna jednostka jeszcze w tym tygodniu trafi na wystawę Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni. To decyzja Pomorskiej Specjalnej  Strefy Ekonomicznej, która przejęła motorówkę wraz z biurowcem zarządu byłej Stoczni Gdyńskiej – to tam, przed budynkiem położonym przy rondzie Czechosłowacka, do tej pory można było podziwiać wyjątkowy zabytek. W toku rozmów między muzeum a spółką udało się dojść do porozumienia i zawrzeć umowę, dzięki której „Samarytanka” zostanie częścią plenerowej ekspozycji MMW i będzie sąsiadować z inną historyczną jednostką – kutrem pościgowym „Batory”.

Samarytanka // fot. Paweł Kukla

Jednostka, która ratowała życie


Motorówka sanitarna „Samarytanka” to jednostka stalowa, pełnopokładowa, o długości całkowitej sięgającej 15 metrów i szerokości 3,8 metra. Była pierwszą jednostką, którą zaprojektowano i zbudowano we wspomnianej Stoczni Gdyńskiej. Powstała na zlecenie Urzędu Morskiego, kiedy w 1930 roku pojawiła się potrzeba zbudowania motorówki na użytek portowego lekarza, który m.in. w ten sposób transportował chorych ze statków do specjalnego szpitala kwarantannowego na Babich Dołach. Ostatecznie budowa o symbolicznym numerze B-01 kosztowała 90 tysięcy złotych, co – jak na ówczesne czasy – stanowiło pokaźną sumę.

„Samarytanka” została zwodowana 17 września 1931 roku, ale dopiero w 1933 roku trafiła do zamawiającego. Wszystko z powodu problemów z silnikiem polskiej konstrukcji (dwucylindrowy silnik polskiej firmy „Perkun” o mocy ok. 65 koni mechanicznych). Jak wskazuje Muzeum Marynarki Wojennej, jednostka miała wiele wad, m.in. była powolna i mało zwrotna, a układ pomieszczeń utrudniał pracę sanitariuszom. Z tego względu portowy lekarz stosunkowo szybko zrezygnował z jej użytkowania, a motorówka trafiła do Kapitanatu Portu, gdzie była jednostką służby pilotowej aż do wybuchu II wojny światowej w 1939 roku.

W czasie wojny Niemcy przemianowali jednostkę na „Stegen” i używali jej głównie do prac portowych, modernizując ją i wymieniając silnik. U schyłku wojny znaleziono ją jednak porzuconą, bez silnika i dopiero po latach, w 1971 roku, „Samarytanka” trafiła do Stoczni Gdynia, gdzie przeszła remont. Potem znalazła miejsce przed biurowcem należącym w tej chwili do Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

Samarytanka trafi do Muzeum Marynarki Wojennej // fot. Paweł Kukla


Nocny transport do muzeum


Już wkrótce „Samarytankę” będzie można zobaczyć w ruchu – tyle, że chodzi jedynie o jej transport w nowe miejsce. Akcję transportową historycznej motorówki zaplanowano na wtorek, 26 października. Jak zwykle w tego typu sytuacjach, cała operacja odbędzie się wieczorem, żeby zminimalizować utrudnienia w ruchu na gdyńskich ulicach.

Około godz. 18:00 rozpocznie się jej załadunek w miejscu obecnego postoju, czyli obok biurowca przy ul. Czechosłowackiej. Natomiast proces posadowienia motorówki na terenie Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni ma potrwać od godz. 22:00 aż do godz. 5:00 rano.

  • ikonaOpublikowano: 25.10.2021 14:43
  • ikona

    Autor: Kamil Złoch (k.zloch@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 26.10.2021 09:49
  • ikonaZmodyfikował: Redakcja portalu Gdynia.pl
ikona

Najnowsze