Kwatera Pamięci na Oksywiu szansa na finał inwestycji

Miasto Gdynia zostało zakwalifikowane do dofinansowania na drugi etap rozbudowy Kwatery Pamięci na Oksywiu. W ramach programu „Wspieranie opieki nad miejscami pamięci i trwałymi upamiętnieniami w kraju” ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego gmina ma szansę otrzymać środki w wysokości 600 tysięcy złotych.

Budowa placu reprezentacyjno-apelowego wraz z elementami rzeźbiarskiego krzyża będzie drugim etapem i zwieńczeniem inwestycji - Kwatera Pamięci na cmentarzu MW na Oksywiu w Gdyni. Realizacja przedsięwzięcia rozpoczęła się w 2017 roku, od budowy grobowca trzech oficerów Marynarki Wojennej RP, kolejnym etapem realizowanym w 2018r. była budowa grobowca admirała Józefa Unruga oraz kwatery jego 18 podkomendnych.

- Budowa Kwatery Pamięci miała na celu upamiętnienie zarówno bohaterów obrony Wybrzeża jak i szczególnie bolesnego męczeństwa zadanego przez funkcjonariuszy komunistycznego państwa polskiego - mówi Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni. Na terenie Kwatery Pamięci odbyły się uroczystości rangi państwowej związane z pochówkami admirała Unruga wraz z małżonką, jego towarzyszy broni i trzech komandorów. Jako samorząd pragniemy szczególnie trwale zachować świadomości o bohaterach, patriotycznej postawie, a także w sposób szczególny zadbać o ich miejsca pamięci – podkreśla prezydent.

W ramach pierwszego etapu inwestycji, wykonane zostały miejsca ostatniego spoczynku oraz zagospodarowano przestrzeń wokół kwatery. Kolejny etap polegał będzie na wykonaniu elementów rzeźbiarskich krzyża, na który złoży się wykonanie modelu gipsowego, rzeźby ze stali cortenowskiej wraz z dostawą i montażem. Drugim elementem będzie budowa placu reprezentacyjno-apelowego, która obejmie m.in. roboty drogowe, budowę oświetlenia, fundamentów i konstrukcji krzyża oraz zagospodarowanie zieleni.

Kwatera pamięci na Oksywiu wraz z projektem krzyża i drewnianych elementów na placu,mat.prasowe

Kwatera pamięci na Oksywiu wraz z projektem krzyża i drewnianych elementów na placu,mat.prasowe

Zgodnie z projektem, wysoki na 16 metrów krzyż zamknie kompozycję przestrzenną, a w jego dolnej części zostaną zamontowane elementy rzeźbiarskie. Wykonany ze stali kortenowskiej nawiązywać będzie formą i fakturą do zamontowanych wcześniej rzeźb. Natomiast plac reprezentacyjno-apelowy dopełni kompozycję przestrzenną miejsca i będzie odpowiednią przestrzenią na organizację uroczystości państwowych i wojskowych ze stosownym ceremoniałem.

- Z dużą satysfakcją przyjęliśmy informację o zakwalifikowaniu do dofinansowania na realizację drugiego etapu, tego wyjątkowego historycznego miejsca na mapie Gdyni. Inwestycja będzie zwieńczeniem dzieła, pozwoli także gdynianom i turystom na emocjonalną podróż, podczas której odwiedzający mogą poczuć dramatyczną atmosferę czasów wojny i tragizm pierwszych powojennych lat stalinowskiego terroru – mówi Marek Łucyk, wiceprezydent Gdyni ds. rozwoju.

Kwatera Pamięci położona jest na klifie przy cmentarzu Marynarki Wojennej na Oksywiu w Gdyni. Przestrzeń Kwatery została ukształtowana przez "pęknięty prostokąt" wyłożony płytami szarego granitu. Wznoszące się łagodnie ku górze, w kierunku Zatoki Gdańskiej płaszczyzny zamknięte są blokami granitu w których ulokowane są sarkofagi zamordowanych Komandorów oraz grobowiec Admirała Unruga wraz z małżonką. Dwie części prostokąta zostały odsunięte od siebie, przez co powstała w ten sposób szeroka szczelina tworzy oś widokową kierującą wzrok odwiedzających na krzyż i dalej na morze. Posadzka placu w obrębie szczeliny opada łagodnie, a boki przełamanego granitowego prostokąta zamykają dwie żeliwne formy rzeźbiarskie przywołujące skojarzenia z burtami zatopionego okrętu. Zamykający kompozycję przestrzenną wysoki krzyż, w dolnej części ze stali kortenowskiej o wyrazistej fakturze, gładszy, polerowany w wyższych partiach jest znakiem nadziei i wiecznej pamięci. Sarkofagi, w których spoczęły szczątki odnalezionych „ na Łączce” Trzech Komandorów oraz sarkofag admirała Unruga przykryte są kirami wykonanym z brązu. Na każdym z kirów widnieje krzyż kaperski. Inskrypcje wykonane są w odsłoniętych częściach granitowego bloku. W południowej części Kwatery Pamięci wykonany został plac z 18 grobami podkomendnych adm. Józefa Unruga.

Jest to miejsce spoczynku admirała floty Józef Unruga wraz z małżonką, 18 jego podkomendnych oraz oficerów MW RP, kontradmirała Stanisława Mieszkowskiego, kontradmirała Jerzego Staniewicza i komandora Zbigniewa Przybyszewskiego, zamordowanych przez funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa i trzecią rocznicę pogrzebu bohaterskich Obrońców Wybrzeża z września 1939 r. Po 65 latach od śmierci oraz latach zapomnienia oficerowie Marynarki Wojennej doczekali się godnego pochówku na cmentarzu MW w Gdyni Oksywiu. O przywrócenie ich pamięci, pełną rehabilitację i godne uczczenie bohaterstwa podwładnych i towarzyszy broni upomniał się w swojej woli testamentalnej admirał floty Józef Unrug, dowódca polskiej Floty i Obrony Wybrzeża z 1939 roku.

Budowa Kwatery Pamięci jest inicjatywą Kancelarii Prezydenta RP – Biura Bezpieczeństwa Narodowego z udziałem Ministerstwa Obrony Narodowej, jednostek organizacyjnych ministerstwa na obszarze Gdyni oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.