Uwaga! W sobotę PKO Gdynia Półmaraton. Sprawdź zmiany w organizacji ruchu.
Co nowego

Bandera na maszt! „Samarytanka” wyremontowana

Wyremontowana

Wyremontowana "Samarytanka" na ekspozycji plenerowej Muzeum Marynarki Wojennej. Źródło: MMW

Choć motorówka sanitarna „Samarytanka”, pierwsza jednostka zbudowana w Gdyni, zakotwiczyła na dobre przed Muzeum Marynarki Wojennej i już nigdzie stąd nie popłynie, to 17 sierpnia zostanie podniesiona na niej muzealna bandera oraz flaga Urzędu Morskiego, który w 1930 roku łódź zamówił. Uroczystość związana jest z zakończeniem prac konserwacyjno-renowacyjnych jednostki.


Szykuje się prawdziwa gratka dla miłośników historii i morskich opowieści - Muzeum Marynarki Wojennej zaprasza na symboliczne podniesienie muzealnej bandery oraz flagi Urzędu Morskiego na motorówce sanitarnej „Samarytanka”. Uroczystość, połączona z konferencją prasową, związana jest z zakończeniem prac konserwacyjno-renowacyjnych jednostki, która znalazła docelową przystań na muzealnej ekspozycji plenerowej. Spotkanie odbędzie się w czwartek, 17 sierpnia o godz. 11:00 na terenie ekspozycji plenerowej MMW.
 
Obok dyrekcji i pracowników Muzeum w spotkaniu udział wezmą przedstawiciele:

  • Urzędu Morskiego w Gdyni – instytucji, która zamówiła „Samarytankę”,
  • Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej – instytucji przekazującej jednostkę MMW,
  • Complex Jacht – firmy wykonującej prace szkutnicze,
  • Pronet Color – fundatora pokryw malarskich.

Pierwsze koty za płoty


Urząd Morski w Gdyni potrzebował jednostkę pływającą na potrzeby portowego lekarza, która mogłaby wozić chorych ze statków stojących na redzie do szpitala kwarantannowego na Babich Dołach. Miała także służyć jako łącznik pomiędzy szpitalem w Babich Dołach i centrum emigracyjnym na Grabówku. Za niebagatelną kwotę 90 tys. zł wykonanie takiej łodzi zamówiono w 1930 roku w Stoczni Gdyńskiej S.A., która została utworzona w 1927 roku. Miała to być pierwsza konstrukcja od początku zaprojektowana i zbudowana w Gdyni. Budowie nadano numer B-01.

Wodowanie motorówki.
Wodowanie "Samarytanki", zdjęcie archiwalne, źródło: MMW


Motorówkę zwodowano 17 września 1931 roku, jednak ze względu na problemy techniczne, głównie związane z prototypowym polskim silnikiem, „Samarytanka” została przekazana Urzędowi Morskiemu dopiero dwa lata później.

Konstrukcja łodzi okazała się niestety niedopracowana i niewygodna, dlatego do celów sanitarnych używaną ją rzadko, a lekarz portowy wolał dopływać na statki pilotówkami. Po kilku latach motorówkę przekazano do Kapitanatu Portu m.in. do służby pilotowej.

We wrześniu 1939 roku służyła do transportu rannych żołnierzy z Helu do Gdyni. 12 września przejęli ją Niemcy, którzy wykorzystywali motorówkę pod nazwą „Stegen” podczas przebudowy portu na cele wojenne.

Trzykrotnie uratowana


Mimo że „Samarytanka” nie była udaną konstrukcją, dziś stanowi cenny obiekt historyczny. Jakie były jej powojenne losy i jak trafiła do Muzeum Marynarki Wojennej?

- W 1945 r. odnaleziona została na nabrzeżu w stanie niezdatnym do eksploatacji. Żadna z koncepcji jej wykorzystania nie została zrealizowana. W 1971 r. „Samarytankę” uratowano przed złomowaniem, stawiając po remoncie przed dyrekcją Stoczni Gdańskiej, jako pomnik historii. Czas i warunki atmosferyczne z czasem doprowadziły do daleko zaawansowanej destrukcji jednostki. Wreszcie w 2005 r. została uratowana po raz drugi. W stoczni przeszła gruntowe prace renowacyjne kadłuba, nadbudówek, pokładu, uzupełniono osprzęt. Sytuacja przemysłu stoczniowego nie sprzyjała jednak trosce o zabytek. Po upadku Stoczni Gdynia biurowiec wraz z otoczeniem przejęła Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna. „Samarytance” ponownie groziła destrukcja. Rozmowy zmierzające do zachowania, opieki i godnego wyeksponowania historycznej jednostki doprowadziły do przekazania jej Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni. 26 października 2021 r. Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna zorganizowała i sfinansowała operację transportu „Samarytanki” do Muzeum, gdzie zacumowała obok rówieśnika, kutra pościgowego „Batory”. Muzeum Marynarki Wojennej zleciło wyspecjalizowanej firmie Complex Jacht wykonanie kompletnej odbudowy drewnianych elementów – wymieniono pokład, nadbudówkę, odbojnice. Pozostałe prace wykonał zespół konserwatorów MMW – czyszczenie, malowanie, renowację i uzupełnienie osprzętu. Wsparcia w pozyskaniu wysokiej jakości farb i technologii udzieliła gdyńska firma Pronet Color – informuje Iwona Krysiewicz, specjalista ds. edukacji w Muzeum Marynarki Wojennej.


Transport motorówki dźwigiem.
Nocny transport "Samarytanki" do Muzeum Marynarki Wojennej w 2021 roku. Źródło: MMW


Charakterystyka „Samarytanki”:

  • motorówka stalowa;
  • napęd – dwucylindrowy silnik polskiej firmy „Perkun” (ok. 65 KM);
  • wymiary: długość całkowita 15 m, szerokość 3,76 m, zanurzenie 1,5 m; pojemność – 28 BRT.

  • ikonaOpublikowano: 08.08.2023 13:40
  • ikona

    Autor: Przemysław Kozłowski (p.kozlowski@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 09.08.2023 12:54
  • ikonaZmodyfikował: Estera Grubert
ikona

Najnowsze