11 lipca 2025 roku po raz pierwszy obchodziliśmy Narodowy Dzień Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej. W Gdyni uroczystości z udziałem przedstawicieli władz samorządowych, parlamentarzystów, dyplomatów oraz przedstawicieli Marynarki Wojennej odbyły się przed Urzędem Miasta. W piątek 11 lipca o godzinie 10:00 przed głównym wejściem do Urzędu Miasta Gdyni odbył się uroczysty apel z okazji Narodowego Dnia Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA. Ceremonii towarzyszyła Wojskowa Asysta Honorowa wystawiona przez Komendę Portu Wojennego w Gdyni oraz oprawa muzyczna zapewniona przez Orkiestrę Reprezentacyjną Marynarki Wojennej.Podczas wydarzenia odczytano treść ustawy ustanawiającej święto, a także przybliżono kontekst tragicznych wydarzeń, które dotknęły ludność polską na Kresach Wschodnich.Wiceprezydent Gdyni Rafał Geremek, wiceprzewodnicząca Rady Miasta Gdyni – Mariola Śrubarczyk-Cichowska, wiceprezydent Gdyni Maciej Zielonka oraz radna Miasta Gdyni – Teresa Bysewska oddali hołd ofiarom ludobójstwa (fot. Michał Sałata)W swoim przemówieniu wiceprezydent Rafał Geremek podkreślił dramatyzm tamtych wydarzeń i znaczenie zachowania o nich pamięci: Szanowni Państwo, zebraliśmy się tu dzisiaj, ażeby uczcić pamięć ofiar ludobójstwa. Jest to bardzo bolesny moment w naszej historii, w którym to, że ktoś był Polakiem, decydowało o tym, czy będzie żył, czy nie. Brakuje słów, gdy myślimy o tej ogromnej tragedii, która dotknęła całe rodziny, dzieci, kobiety, mężczyzn, starców. Nowe święto państwowe Narodowy Dzień Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA został ustanowiony ustawą z 4 czerwca 2025 roku (Dz.U. z 2025 r., poz. 891). Przypada on 11 lipca – w rocznicę tzw. „krwawej niedzieli” z 1943 roku, gdy ukraińscy nacjonaliści przeprowadzili skoordynowany atak na około 100 polskich miejscowości na Wołyniu, mordując tysiące osób.W latach 1939-1946 członkowie OUN, UPA oraz innych nacjonalistycznych formacji ukraińskich zamordowali – według szacunków historyków – ponad 120 tysięcy obywateli II Rzeczypospolitej, głównie Polaków. Ofiary były najczęściej mieszkańcami wsi, których domy i dobytek zostały następnie zniszczone lub rozgrabione.Ustawa stanowi, że „męczeńska śmierć z powodu przynależności do narodu polskiego zasługuje na pamięć w formie dnia wyróżnianego corocznie przez państwo polskie, w którym ofiarom będzie oddawany hołd”. Gdynia pamięta Uroczystość pod Urzędem Miasta miała uroczysty i refleksyjny charakter. Po oficjalnych wystąpieniach uczestnicy złożyli kwiaty, oddając hołd zamordowanym Polakom.W imieniu władz Gdyni kwiaty złożyli: wiceprezydent Rafał Geremek, wiceprezydent Maciej Zielonka, wiceprzewodnicząca Rady Miasta Mariola Śrubarczyk-Cichowska oraz radna Teresa Bysewska.Wśród obecnych znaleźli się również: dyrektor biura senatora RP Sławomira Rybickiego – Grzegorz Kuleta, konsul Ukrainy Oleksandr Plodystyi, Krzysztof Kosek, który złożył wieniec w imieniu Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Agnieszki Dziemianowicz-Bąk oraz konsul honorowy Republiki Cypru Jan Michalewski – świadek tragicznych wydarzeń z 13 lutego 1944 roku w Hucisku Brodzkim, gdzie jako sześcioletni chłopiec przeżył napad UPA. Kwiaty złożyła także delegacja Marynarki Wojennej z zastępcą dowódcy garnizonu, komandorem Przemysławem Karasiem na czele.Konsul Ukrainy, Oleksandr Plodystyi złożył wieniec oraz oddał hołd ofiarom ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej (fot. Michał Sałata)Obchody były wyrazem szacunku dla ofiar oraz wspólnego obowiązku pamiętania o przeszłości, która ukształtowała naszą tożsamość i świadomość historyczną. Ustanowienie Narodowego Dnia Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa to upamiętnienie historyczne, ale taż zobowiązanie do przekazywania prawdy kolejnym pokoleniom. Dla Gdyni to również ważny gest solidarności z potomkami ofiar i wszystkich tych, którzy zachowują pamięć o dramacie Kresów Wschodnich. Opublikowano: 11.07.2025 11:53 Autor: Zofia Marczak (zofia.marczak@gdynia.pl) Zmodyfikowano: 12.07.2025 11:49 Zmodyfikował: Zofia Marczak