Aktualności

Gdynia coraz bliżej umieszczenia na Liście UNESCO

Modernistyczne śródmieście, Gdyni zostało wpisane na Tentative List Światowego Dziedzictwa UNESCO, fot. P. Kozłowski, B. Zalewski, Z.Treppa

Modernistyczne śródmieście, Gdyni zostało wpisane na Tentative List Światowego Dziedzictwa UNESCO, fot. P. Kozłowski, B. Zalewski, Z.Treppa

Starania Gdyni o wpisanie jej modernistycznego Śródmieścia na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO weszły w nową fazę. Gdynia została wpisana na listę tentatywną, która jest ostatnim krokiem przed wpisem na listę zasadniczą. To uwieńczenie wielu lat starań i przede wszystkim konsekwentnej pracy na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego modernizmu w mieście, które powstało niespełna sto lat temu. Informację o tym doniosłym wydarzeniu przekazała minister Magdalena Gawin, Generalny Konserwator Zabytków, w liście skierowanym do uczestników 7. Międzynarodowej Konferencji „Modernizm w Europie, modernizm w Gdyni”.

Konferencja, która rozpoczęła się dziś, 3 pażdziernika, zgromadziła prawie pełną salę słuchaczy i 32 prelegentów z 9 krajów. Podczas uroczystego otwarcia, przedstawiciel Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Magdalena Marcinkowska, odczytując list od minister Magdaleny Gawin, Generalnego Konserwatora Zabytków, poinformowała oficjalnie o wpisaniu Śródmieścia Gdyni na tak zwaną listę tentatywną UNESCO.
 
- Z przyjemnością pragnę Państwa poinformować, że w zeszłym tygodniu wysłałam do Centrum Światowego Dziedzictwa UNESCO w Paryżu wniosek o umieszczenie na niej modernistycznego Śródmieścia Gdyni (…). Tym samym otworzyliśmy drogę do wpisania założenia urbanistycznego Gdyni na listę UNESCO. Serdecznie gratuluję władzom miasta oraz mieszkańcom Gdyni. Nie dziwi zatem, że jedna z najważniejszych i międzynarodowych konferencji poświęconych architekturze współczesnej odbywa się w tym magicznym miejscu. Gratuluję prezydentowi Gdyni, Wojciechowi Szczurkowi, złożenia wniosku do UNESCO – czytamy w liście.
 
Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezydent Gdyni, która otworzyła konferencję, nie kryła radości, odnosząc się zarówno do informacji o umieszczeniu Gdyni na liście tentatywnej UNESCO, jak i samej konferencji:
 
- Dzisiaj niewątpliwie mamy dzień święta i radości, bo dzisiaj uroczyście ogłaszamy, ze Gdynia trafiła na listę tentatywną Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wygląda to tak, że państwo, które chciałoby, aby jakieś miejsce z jego terytorium trafiło na Listę UNESCO, ma prawo zgłosić taki wniosek. Jeśli zostanie on zaakceptowany przez UNESCO, to trafia na listę oczekujących, co wkrótce powinno się zakończyć pełnym wpisem i uznaniem fantastycznego Śródmieścia Gdyni za Światowe Dziedzictwo UNESCO – mówi Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezydent Gdyni.

 Komentując początek konferencji, powiedziała:
- Konferencja to bardzo ważne wydarzenie dla wszystkich miłośników dziedzictwa kultury. To naukowe wydarzenie, które przywodzi do Gdyni wybitnych specjalistów, jak choćby profesora Michaela Turnera, który miał dzisiaj wykład otwierający, ale przeznaczone jest też dla tych, którzy przynajmniej w części profesjonalnie zajmują się modernizmem. Dla  tych, którzy wolą bardziej rekreacyjną formę, mamy inne propozycje, choćby Gdyński Szlak Modernizmu.



Wielu badaczy architektury i dziedzictwa modernizmu uważa, że jakość architektury gdyńskiego Śródmieścia, jego spójność urbanistyczna i wartości, które stoją za powstaniem miasta i portu pretenduje Gdynię do zajęcia miejsca na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jednym ze znawców modernizmu, który pokochał Gdynię i wielokrotnie podkreślał unikalność i wartość jej architektury, jest dr Jeremie Hoffmann, piastujący funkcję dyrektora wydziału ochrony zabytków miasta Tel Aviv-Jafa.

- Wiedza o Gdyni nie jest wciąż duża w Izraelu, próbuję wciągać ludzi w opowiadanie historii o tym mieście, ponieważ to jest niezwykłe miasto. To moja czwarta wizyta w Gdyni. Wczoraj, wczesnym rankiem, było zimno i podobnie jak poprzednio poszedłem na spacer na Molo Południowe, tam gdzie stoi Akwarium, marina i budynek Wydziału Nawigacji. Wciąż odkrywam na nowo tę architekturę. Myślę, że jest ona fascynująca i chociaż tyle razy już widziałem ten budynek, to za każdym razem na nowo odkrywam jakość tej architektury. To niesamowite. Jej wartość powinna być szeroko rozpowszechniona na całym świecie jako wartość uniwersalna i nie chodzi tu wyłącznie o Gdynię jako taką. Reprezentuje ona zmagania o niepodległość, zmagania o to, by uczynić kraj otwartym, aby otworzyć miasto na świat, to jest bardzo ważna historia. Każdy powinien czerpać z tego jakąś naukę. To nie jest tylko opowieść o architekturze, ale opowieść o mieście, o porcie, o wizji – mówi dr Jeremie Hoffmann.          
 
Drogę Gdyni do bycia oficjalnym pretendentem do Listy Światowego Dziedzictwa można podzielić na klika etapów. Prawie dwadzieścia lat temu w ramach Urzędu Miasta został powołany specjalny zespół - Miejskie Biuro Konserwatora Zabytków - którym nieprzerwanie kieruje Robert Hirsch, jednocześnie profesor na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej. Biuro zajęło się systematyczną pracą na rzecz ochrony i zachowania dziedzictwa modernizmu i jego popularyzacją. Dzięki tym wysiłkom w 2015 roku modernistyczny układ Śródmieścia Gdyni został uznany za Pomnik Historii. To najwyższa kategoria ochrony zabytku, jaka jest stosowana w Polsce. Przez cały ten czas Gdynia upowszechniała wiedzę o modernizmie, czyniąc z niego swój znak rozpoznawczy. Został stworzony Gdyński Szlak Modernizmu, specjalna strona internetowa projektu, co roku organizowany jest Weekend Architektury, Open House Festiwal, wydawane są broszury i publikacje, związane z modernizmem. Ogromnym zainteresowaniem publiczności cieszy się wystawa „Gdynia – Tel Awiw, pokazywana w Muzeum Historii Żydów Polskich „POLIN” w Warszawie.Wystawa zostanie pokazana także w Muzeum Miasta Gdyni, które jest jej współorganizatorem. 6 marca 2020 roku będzie miał miejsce jej wernisaż. Gdynia jest też organizatorem i gospodarzem cyklu międzynarodowych konferencji „Modernizm w Europie, modernizm w Gdyni”, której 7. edycja właśnie się rozpoczęła. Obrady potrwają do jutra.



Wpis Śródmieścia Gdyni na tentatywną listę UNESCO poprzedziły także prace nad samym wnioskiem, prowadzone i sfinalizowane przez dr inż. arch. Marka Stępę, wieloletniego wiceprezydenta Gdyni, który obecnie jest pełnomocnikiem prezydenta Gdyni do spraw projektów strategicznych. Do takiej kategorii projektów zostały zaliczone starania Miasta Gdyni o wpisanie na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Po kompletnym przygotowaniu, wniosek został poddany drobiazgowej weryfikacji przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, następnie przez Komitet Narodowy ds. UNESCO, wreszcie zatwierdzony przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ostatecznego zgłoszenia dokonuje zawsze rząd danego państwa i tak też było w tym przypadku. Po zgłoszeniu wniosku Gdyni o wpis, UNESCO dokonało jego pozytywnej weryfikacji i od dnia 26.09.2019 r. Gdynia znajduje się wśród pięciu polskich kandydatów. Aktualnie, łącznie ze Śródmieściem Gdyni, na liście tentatywnej znajduje się 5 miejsc z Polski, z czego dwa to miejsca cenne przyrodniczo (Puszcza Karpacka i Przełom Dunajca w Pieninach), a trzy to obiekty i miejsca związane z kulturą i działalnością człowieka: modernistyczne Śródmieście Gdyni, Kanał Augustowski i Gdańsk – Miasto Pamięci i Wolności.


 
Polska ma na właściwej Liście Światowego Dziedzictwa 15 obiektów i miejsc kulturowych i jeden obszar przyrodniczy. W województwie pomorskim znajduje się do tej pory tylko jeden obiekt – zamek w Malborku. Z pewnością już niedługo Gdynia ma realne szanse na znalezienie się w tym prestiżowym gronie.

Galeria zdjęć

ikona Pobierz galerię
  • ikonaOpublikowano: 03.10.2019 14:30
  • ikona

    Autor: Grażyna Pilarczyk (g.pilarczyk@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 04.10.2019 09:24
  • ikonaZmodyfikował: Grażyna Pilarczyk
ikona