Przyszła kolej na reprezentacyjny gdyński trakt – ulicę Świętojańską. A przy niej prestiżową kamienicę zbudowaną dla mecenasa Antoniego Ogończyka-Blocha i architekta Leona Mazalona pod adresem Świętojańska 122. To nad nią wznosimy się w kolejnym odcinku cyklu „Modernizm okiem mewy”. Gdyńską architekturę modernistyczną – oficjalnego polskiego kandydata na listę światowego dziedzictwa UNESCO, można poznawać na różne sposoby, spacerując np. indywidualnie lub z przewodnikiem trasami Gdyńskiego Szlaku Modernizmu.My na naszej stronie proponujemy wznieść się ponad poziom chodników i spojrzeć na perły modernizmu z lotu ptaka. Dziś gdyńska mewa przelatuje nad kamienicą przy ulicy Świętojańskiej 122, na przecięciu z al. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Prestiż i nowoczesność Dziś Gdynia stawia na parki, w tym te małe – kieszonkowe oraz ogrody deszczowe. Przed wojną niektórzy projektanci stawiali na ogrody zimowe – przeszklone narożniki kamienic, zapewniające dostęp dużej ilości światła i dobre warunki domowym roślinom przez cały rok. Dzięki przeszkleniom od podłogi do sufitu krajobraz stawał się częścią domu, a ogród – przedłużeniem mieszkania.Takie rozwiązania pojawiały się w eleganckich i luksusowych domach, jak kamienica zbudowana w latach 1936-1937 dla mecenasa Antoniego Ogończyka-Blocha i architekta Leona Mazalona – współautora projektu wraz ze Stefanem Kozińskim.Duet architektów zaprojektował budynek na rzucie litery L. Od strony ul. Świętojańskiej skrzydło jest krótsze i niższe – pięciopiętrowe. Przy czym 5. piętro zostało cofnięte tak, by powstał przestronny taras. Właścicielem tego skrzydła był Ogończyk-Bloch. Skrzydło od strony al. Piłsudskiego ma 6 pięter oraz bramę przyjazdowa w przyziemiu. Te skrzydło należało do architekta Mazalona, absolwenta Politechniki Gdańskiej. Klatki schodowe w obu skrzydłach wyposażono w windy. Budynek posiadał także centralne ogrzewanie oraz instalację gazową, a także (jako pierwszy w Gdyni) schron obrony przeciwlotniczej i gazowej.Zdjęcie archiwalne z czasu okupacji niemieckiej, źródło: www.modernizmgdyni.pl - To jedna z najbardziej oryginalnych kompozycji architektonicznych dwudziestolecia międzywojennego, nie tylko w skali gdyńskiej. Jej autorzy inspirowali się ekspresjonistycznymi realizacjami architektów szkoły amsterdamskiej, z tą jednak różnicą, że zamiast fasady ceglanej, zaprojektowali tu jasną, odbijającą światło – czytamy na stronie www.modernizmgdyni.pl. - Zaokrąglony i przeszklony narożnik przeznaczony do tzw. ogrodów zimowych dodaje kamienicy nowoczesności i prestiżu. Wyrazista linia budynku podkreślona stylową „eską” oraz szeroka południowa elewacja z charakterystycznymi rzędami jakby przyklejonych do kolorowego tynku „falujących” balkoników pełna jest ruchu i światłocienia. Przeszklone zostały nie tylko ogrody zimowe, ale i przeznaczone na funkcje handlowo-usługowe przyziemie kamienicy, co wyeksponowało jej słupową konstrukcję. Podobnie jak przed wojną oraz w czasie wojny mieści się tu apteka.Antoni Ogończyk-Bloch, bydgoski adwokat, zginął 17 września 1939 roku. Architekt Leon Mazalon uczestniczył w Powstaniu Warszawskim jako żołnierz AK. Po wojnie wrócił do Gdyni, był wykładowcą akademickim i prowadził firmę budowlaną. Opublikowano: 08.09.2023 08:30 Autor: Przemysław Kozłowski (p.kozlowski@gdynia.pl) Zmodyfikowano: 08.09.2023 16:13 Zmodyfikował: Karolina Szypelt