Społeczeństwo

Budżet Obywatelski trwa cały rok

W marcu spotkaliśmy się na maratonie pisania wniosków // fot. Laboratorium Innowacji Społecznych

W marcu spotkaliśmy się na maratonie pisania wniosków // fot. Laboratorium Innowacji Społecznych

Dziesiątki tysięcy zaangażowanych mieszkańców, ponad 10 milionów złotych do rozdysponowania, ponad 100 inicjatyw i projektów wskazanych do realizacji z blisko 380 złożonych. Ale bilans Budżetu Obywatelskiego 2019 to znacznie więcej niż liczby. To wiele miesięcy przygotowań do każdego z etapów procesu. Intensywnych, bo tegoroczna edycja była także przetarciem zupełnie nowych szlaków. Począwszy od odświeżonej identyfikacji wizualnej, na nowych rodzajach projektów i sposobie wypracowywania tych największych – miejskich, kończąc.

Mieszkańcy tworzą Gdynię

Budżet Obywatelski to proces, w którym gdynianie i gdynianki od sześciu lat decydują co roku o tym, na co przeznaczyć wydzieloną kwotę z budżetu miasta. Co roku wymyślają i zgłaszają projekty, które mogą podnieść jakość życia w mieście i decydują w głosowaniu, które z nich trafią do realizacji. W tej edycji wybrali łącznie 111 projektów z zakresu m.in. bezpieczeństwa w ruchu drogowym, rekreacji, estetyzacji, kultury czy zdrowia.

- BO to wyjątkowy sposób dyskusji z mieszkańcami o tym, jakich inwestycji i działań oczekują w najbliższych sobie okolicach. To dzięki ich pomysłom oraz zaangażowaniu w przygotowanie i promocję projektów do dziś mieszkańcy i mieszkanki Gdyni wybrali aż 286 inicjatyw do realizacji, z czego 111 w tym roku. Jesteśmy pewni, że to zaangażowanie trwale zmieni krajobraz i życie w naszym mieście na jeszcze ciekawsze, atrakcyjniejsze oraz bezpieczniejsze. Dziękujemy więc wszystkim zaangażowanym Budżet Obywatelski - mówi Michał Guć, wiceprezydent Gdyni ds. innowacji.

Spośród projektów wskazanych do realizacji, 110 to inicjatywy dzielnicowe (w tym 81 małych, 29 dużych oraz tzw. premia „+1” za frekwencję), a także jeden projekt miejski. Głosowanie rozpoczęło się w czerwcu. Gdynianki i gdynianie wybierali spośród 275 projektów, które mieszkańcy przygotowywali od lutego. Listę zwycięzców poznaliśmy 3 lipca.

- Przygotowanie projektu nie było trudne. Zwłaszcza że miałyśmy do pomocy dużo życzliwych osób. Wiedziałyśmy, że w każdej chwili możemy poprosić o pomoc u źródła, czyli w Laboratorium Innowacji Społecznych. Chodziłyśmy na konsultacje, dopytywałyśmy o szczegóły, szperałyśmy w internecie, pisałyśmy maile i tak powstał nasz wspólny projekt – mówią Paulina Szuflitowska i Marta Śmiechowska, czyli autorki zwycięskiego dużego projektu na Wielkim Kacku. -  Bardzo się ucieszyłyśmy, że sąsiedzi zagłosowali na nasz projekt i przebudowa placu zabaw przy ul. Gryfa Pomorskiego zostanie zrealizowana.


Czas na zmiany

Przeprowadzenie tegorocznej edycji Budżetu Obywatelskiego wymagało wielu miesięcy przygotowań – począwszy od wypracowania nowych zapisów regulaminu. W tym pomogły m.in. wnioski z ewaluacji Budżetu Obywatelskiego, w której udział wzięli mieszkańcy, pracownicy LIS i miejscy urzędnicy. W tym opinie zebrane podczas otwartego spotkania z mieszkańcami oraz sugestie Rady ds. Budżetu Obywatelskiego.

- Budżet Obywatelski jest „żywym” mechanizmem, zmieniającym się co roku. Odkąd jego podstawowe założenia zostały zapisane w ustawie o samorządzie gminnym, musi uwzględniać pewne obowiązkowe elementy, ale jego ostateczny kształt jest inny w każdej gminie. W Gdyni zmiany w BO co roku wiążemy z wynikami ewaluacji poprzedniej edycji, w ramach której zbieramy opinie mieszkańców i urzędników o całym procesie. Na stronie bo.gdynia.pl można znaleźć wszystkie raporty ewaluacyjne, w tym ten, w oparciu o który w ostatnich miesiącach 2018 roku przygotowaliśmy kształt nowego regulaminu Budżetu Obywatelskiego. Ramowe zasady dla BO 2019 uchwaliła w grudniu 2018 Rada Miasta, a niezbędne uszczegółowienie znalazły się w zarządzeniu Prezydenta ze stycznia 2019 - mówi Ewa Stokłuska z Laboratorium Innowacji Społecznych.

Wśród nowości w ostatniej edycji BO było przede wszystkim wprowadzenie pod głosowanie projektów miejskich oraz sposób ich wypracowywania. Po raz pierwszy mieszkańcy i mieszkanki Gdyni spotkali się bowiem z urzędnikami podczas serii trzech warsztatów i razem wypracowywali inicjatywy możliwe do realizacji w ramach BO.

- W warsztatach wzięło udział blisko 80 gdynian i gdynianek w różnym wieku oraz ponad 30 przedstawicieli jednostek miejskich. Była to okazja do dyskusji o pomysłach na zmiany w mieście i wspólnego szukania najlepszych rozwiązań. Uczestnicy warsztatów wykazali się ogromnym zaangażowaniem - z ponad 60 pomysłów powstało 38 projektów, z czego 15 trafiło ostatecznie na listę do głosowania. Mamy też nadzieję, że zawarte na warsztatach znajomości zaowocują kolejnymi inicjatywami na rzecz mieszkańców Gdyni – mówi Marta Wieczorek z LIS, która koordynowała organizację warsztatów.

- Zapisałam się na warsztaty, bo chciałam doprowadzić pod głosowanie BO projekt, który opracowaliśmy ze znajomymi. I chociaż ostatecznie do tego nie doszło, bo inni uczestnicy nie wybrali naszego pomysłu do finałowej puli 15 projektów, to i tak bardzo dobrze wspominam te spotkania. Mogliśmy porozmawiać o mocnych i słabych stronach konkretnych projektów, ale też o innych pomysłach czy ogólnych potrzebach. Niekiedy okazywało się, że te są dość podobne i dzięki temu łączyliśmy się w grupy warsztatowe. I  chociaż wydawałoby się, że w takich dyskusjach mogą wziąć górę emocje, tak w trakcie tych spotkań było spokojnie, co z pewnością było zasługą dobrych moderatorów – mówi Agnieszka Miazga, uczestniczka warsztatów.

[Warsztaty wypracowywania projektów miejskich do BO odbyły się w tej edycji po raz pierwszy // fot. Laboratorium Innowacji Społecznych]



Tegoroczną nowością było także włączenie projektów „miękkich”, czyli wszelkiego rodzaju wydarzeń, zajęć i działań społecznych, do katalogu BO. Dotychczas bowiem tego rodzaju zadania były zgłaszane przez rady dzielnic i partnerów, a wybierane przez mieszkańców w trakcie odrębnego głosowania Przyjazna Dzielnica.

Rozszerzeniu katalogu projektów towarzyszyły także dwie inne, istotne zmiany. Przede wszystkim zwiększenie puli środków do ponad 10 mln złotych, ale także zmiana internetowego systemu składania wniosków i modułu do głosowania. 

Zmianą widoczną na pierwszy rzut oka była też nowa identyfikacja wizualna Budżetu Obywatelskiego. Nowe logo oraz projekty plakatów i ulotek – także tych, które wykorzystali autorzy projektów do promocji swoich pomysłów na etapie głosowania – przygotowali artyści ze Stowarzyszenia Traffic Design. 

- Idea nowej identyfikacji to kilka kluczowych elementów, które spaja chęć pobudzenia interakcji między mieszkańcami, a Budżetem Obywatelskim i urzędnikami, bo to w końcu sedno tego procesu. Logotyp i plakaty opierają się przede wszystkim o skrótowiec „BO”. „B” od budżetu, części tzw. urzędniczej oraz „O” od „obywatelski”, „obywatelskość”. „O” wizualnie znacząco się wybija, bo to właśnie mieszkańcy i ich zaangażowanie są tu najważniejsze. Ale „O” w tym przypadku jest także zbiorem, zbiorem potrzeb i oczekiwań. Chcieliśmy, żeby przy okazji mieszkańcy wpisywali w jego środek, w tę obywatelskość, swoje pomysły na zmiany w mieście. Do tego też nawiązywały pozostałe elementy: niebieskie linie i czerwony margines, jak w zeszycie gotowym do wypełnienia – mówi Jacek Wielebski ze Stowarzyszenia Traffic Design.

I dodaje: - Bardzo cieszyło mnie to, że się to udało. Na etapie składania projektów BO mieszkańcy spontanicznie wpisywali swoje pomysły na plakatach rozwieszonych w mieście, a w trakcie promocji projektów, na etapie głosowania, wpisywali w te zbiory konkretne założenia.

[Plakaty BO można było zobaczyć m.in. w komunikacji miejskiej, na citylightach, klatkach schodowych, szkołach i przychodniach // fot. Laboratoriium Innowacji Społecznych]

2019 wciąż trwa

Ogłoszenie listy zwycięskich projektów to jeszcze nie koniec BO 2019. W najbliższym czasie pomiędzy poszczególne jednostki miejskie i Wydziały Urzędu Miasta – w zależności od ich kompetencji – rozdzielone zostaną projekty wybrane w tegorocznym głosowaniu.

- Co roku w realizację zadań z Budżetu Obywatelskiego zaangażowanych było około 10 miejskich jednostek i komórek Urzędu Miasta. Od tego roku liczba ta wzrośnie, ponieważ swoje zadania z BO otrzymają też komórki odpowiedzialne za działania „miękkie”, m.in. z zakresu kultury czy edukacji - mówi Ewa Stokłuska z LIS.

Warto pamiętać, że czas realizacji projektów jest różny w zależności od ich stopnia skomplikowania. Tym samym niektóre projekty mogą zostać oddane do użytku już w kilka miesięcy, a niektóre mogą potrzebować więcej niż rok. To zależy od czasu niezbędnego na spełnienie wymaganych procedur, w tym m.in. ustaleń z właścicielami gruntów lub pozytywnych rozstrzygnięć przetargów.

Równolegle trwa ewaluacja Budżetu Obywatelskiego 2019, z której raport zostanie opublikowany na jesieni. Już 3 września w UrbanLabie odbędzie się otwarte spotkanie, na którym pracownicy LIS odpowiedzialni za koordynację Budżetu Obywatelskiego, zaproszą mieszkańców do rozmowy o pomysłach na zmiany w przyszłorocznej edycji.

[Tuż po ogłoszeniu wyników głosowania // fot. Laboratorium Innowacji Społecznych]

  • ikonaOpublikowano: 13.08.2019 08:30
  • ikona

    Autor: Ksenia Pisera (k.pisera@lis.gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 13.08.2019 08:35
  • ikonaZmodyfikował: Agnieszka Janowicz
ikona