81 lat od rozpoczęcia budowy kamienicy przy ul. 3 Maja 27-31 w Gdyni, podwórze tego zabytkowego obiektu, zyskało reprezentacyjny wygląd. Najbardziej oryginalnym elementem jest modernistyczna altanka, która jednocześnie jest częścią systemu wentylacyjnego garażu, znajdującego się bezpośrednio pod placem. Bezpośrednie przygotowania do tej inwestycji trwały blisko trzy lata.Budynek mieszkalny przy ul. 3 Maja 27-31 w Gdyni zaprojektował inż. architekt Stanisław Ziołowski. Inwestorem był Fundusz Emerytalny Banku Gospodarstwa Krajowego. Jest to największy kubaturowo budynek mieszkalny międzywojennej Gdyni, a jego długość wzdłuż ulicy 3 Maja wynosi ponad 90 metrów. Tak zwany „Bankowiec" od kilku lata wzbudza wielkie zainteresowanie miłośników architektury modernistycznej z kraju i z zagranicy. Wiele osób przybywa specjalnie, aby zobaczyć społeczne MINIMUZEUM budynku założone i prowadzone przez wspólnotę mieszkaniową. Przestrzeń podwórza stała się wizytówką miasta i jego zabytków. Budynek powstawał w trzech etapach w latach 1935-1939, jako niezależne konstrukcyjnie części. Jako pierwsza powstała najwyższa, narożna część przy skrzyżowaniu ulic 10 Lutego i 3 Maja. Część ta wyróżnia się także najbardziej eleganckim wykończeniem elewacji i wnętrz z użyciem naturalnego kamienia. Jednolitość elewacji zewnętrznych uzyskano wykańczając elewacje części z pierwszego etapu płytami wapienia, a elewacji z kolejnych etapów tynkiem imitującym kamienne płyty. Budynek wpisano do wojewódzkiego rejestru zabytków w 1983 r. (numer rej. 1036). Dzięki wzniesieniu budynku na planie litery C, we wnętrzu jest wspólne duże podwórze. W największej powierzchniowo części podwórza, powiązanej z trzecim etapem, zaplanowano w projekcie urządzenie przestrzeni rekreacyjnej dla mieszkańców. Z tego m.in. powodu zdecydowano o wybudowaniu garażu podziemnego. Według pisma Banku Gospodarstwa Krajowego do Komisariatu Rządu z 23 maja 1938 r. w sprawie budowy III części budynku mieszkalnego przy ul. 3 Maja 27-31, planowana była początkowo budowa garaży na poziomie podwórza, ale zrezygnowano z tego projektując zieleniec. Do wybuchu wojny jednak nie zagospodarowano podwórza związanego z częścią trzecią. Nieukończone zostały m.in. nawierzchnie i żelbetowa altana-wiata, przez którą jest doświetlenie i wentylacja garażu podziemnego. Nowa sytuacja po II wojnie światowej, zamiast dokończenia realizacji, przyniosła dezintegrację zespołu. Garaż podziemny, który jest umiejscowiony pod podwórzem i związany integralnie z budynkiem, został udostępniony użytkownikom spoza budynku i przez kilkadziesiąt lat pełnił bardzo różne funkcje. Kolejnym elementem dezintegracji były wprowadzone po 1989 r. nowe podziały własnościowe nieruchomości. Granice nowych wydzieleń poprowadzono po obrysie rzutu budynku. Właścicielem terenu pod budynkiem jest wspólnota mieszkaniowa mieszkańców, a pozostała część terenu czyli podwórze jest własnością gminy. Dotyczy to także garażu podziemnego, który znajduje się pod podwórzem budynku, a więc na działce gminy, a dojazd do niego jest pod budynkiem, należącym do wspólnoty. Dzięki współpracy mieszkańców budynku i gdyńskiego samorządu, po roku 2000 roku podjęte zostały działania rewaloryzacyjne związane z podwórkiem i garażem podziemnym. Mieszkańcy budynku podpisali umowę dzierżawy garażu od miasta. Wkrótce we własnym zakresie mieszkańcy zaczęli porządkować garaż przystosowując go do użytkowania. Podziemna hala ma nie tylko walory użytkowe, ale jest też zabytkiem techniki. Zachowały się w nim pozostałości przedwojennych rozwiązań: bębny rolet zamykających boksy garażowe i metalowe kanały nawiewne z regulowanymi przepustnicami. W 2012 roku zlikwidowane zostały liczne wiaty garażowe na podwórzu, które powstały w okresie kiedy garaż wynajmowany był zewnętrznym użytkownikom. Likwidacja wynikała m.in. ze złego stanu technicznego stropu nad garażem, który obciążały parkujące samochody. Jednocześnie władze miasta podjęły decyzję o niewydzierżawianiu garażu podziemnego podmiotom zewnętrznym, ale podpisaniu umowy z mieszkańcami budynku, którzy zechcieli wynająć garaż podziemny. Po raz pierwszy garaż został trwale zintegrowany użytkowo z budynkiem tak jak zaplanowano przed wojną. W 2013 i 2014 r. podjęto w Urzędzie Miasta Gdyni przygotowania do rewaloryzacji historycznej przestrzeni oraz do dokończenia przerwanego przez wojnę zagospodarowania. Opracowana została ekspertyza konstruktorska i projekt budowlany naprawy i wykończenia stropu nad podziemnym garażem. W 2015 r. przeprowadzone zostały prace budowlano-remontowe związane ze stropem nad garażem. Wykonano nowe warstwy odpływowe, odwodnienie, izolacje przeciwwilgociowe i termiczne. Wykonano także prace restauratorskie przy żelbetowej wiacie-altanie wykańczając jej powierzchnie, wzmacniając stopnie i montując balustrady. Ostatnim etapem było urządzenie przestrzeni rekreacyjnej na stropie garażu. Nawierzchnię częściowo utwardzono płytami betonowymi, a część porasta trawnik. Zgodnie z porozumieniem pomiędzy miastem a wspólnotą mieszkaniową, brama na podwórko od strony ul. Stefana Batorego, jest otwarta od poniedziałku do piątku, w godzinach od 8.00 do 12.00.Prace wykonała firma BUD-KON z Warzenka. Koszt inwestycji to blisko 465 tys. złotych. fot. Agnieszka Wołowicz, Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdyni Opublikowano: 17.03.2016 00:00 Autor: Małgorzata Omachel - Kwidzińska (m.omachel@gdynia.pl)