1415 (1115) 2020-06-26 - 2020-07-02

Gdyńskie konserwacje – praktyczny informator – cz. 6 – Modernistyczne klatki schodowe

Modernistyczne klatki schodowe, czyli przestrzenie niezbędne funkcjonalnie, szczególnie w budynkach wielokondygnacyjnych, głównie publicznych i mieszkaniowych wielorodzinnych, miały swój indywidualny wyraz architektoniczny i plastyczny. Wynikało to z dostępności tej strefy dla wielu użytkowników, a jej forma i wystrój świadczyły o statusie i randze budynku.

W architekturze modernistycznej, w której nie stosowano bardzo dekoracyjnych rozwiązań, do uzyskania efektów wykorzystywano konstrukcję schodów i elementów z nimi związanych. Bardzo często projektowano przestronne i jasne klatki schodowe, z szerokimi biegami o urozmaiconych planach. Dzięki obszernej duszy, czyli wolnej przestrzeni w środku, widoczny był plastyczny układ serpentyny biegnący przez wiele kondygnacji. Podkreślano go często balustradami w postaci pełnej, murowanej ścianki, które w latach 30. XX w. były powszechnym rozwiązaniem.

W modernistycznych schodach, szczególnie dekoracyjnie kształtowano pierwszy stopień całego ciągu, z zaokrąglonym schodkiem i ozdobnym początkiem balustrady. Wykończenie schodów wykonywano najczęściej z lastryka, niejednokrotnie o odmiennej barwie stopnic i podstopnic. Na spocznikach pojawiały się specjalnie zaprojektowane, barwne mozaiki.
Zachowane historyczne wnętrza, w tym wystrój klatek schodowych, to ważna część dziedzictwa architektonicznego miasta. Mieszkańcy wielu budynków zabytkowych w Gdyni, doceniając tradycyjne rzemiosło oraz indywidualnie zastosowane rozwiązania niejednokrotnie podejmowali się renowacji czasami mocno zniszczonych już elementów pierwotnego, autentycznego wystroju wnętrz klatek schodowych. Dzięki temu przetrwał w wielu budynkach Gdyni klimat architektury lat 30. XX w.

Dusza klatki schodowej w kamienicy przy ul. Abrahama 28.
Dusza klatki schodowej w kamienicy przy ul. Abrahama 28.


Dusza klatki schodowej w kamienicy przy ul. Świętojańskiej 44.
Dusza klatki schodowej w kamienicy przy ul. Świętojańskiej 44.

Dusza klatki schodowej w kamienicy przy ul. 10 Lutego 32. Widoczny układ serpentyny podkreślony ażurowymi, metalowymi balustradami z poręczą z drewna.
Dusza klatki schodowej w kamienicy przy ul. 10 Lutego 32. Widoczny układ serpentyny podkreślony ażurowymi, metalowymi balustradami z poręczą z drewna.
Dusza klatki schodowej w kamienicy przy skwerze Kościuszki 14.
Dusza klatki schodowej w kamienicy przy skwerze Kościuszki 14.
← Początek schodów w kamienicy przy ul. Świętojańskiej 44. Zaokrąglone pierwsze stopnie całego ciągu schodów z metalową balustradą.
Początek schodów w kamienicy przy ul. Świętojańskiej 44. Zaokrąglone pierwsze stopnie całego ciągu schodów z metalową balustradą.

Początek schodów w kamienicy przy ul 10 Lutego 5. Dekoracyjny początek ciągu schodów wykonanych z lastryka, o odmiennej barwie stopnic, podstopnic oraz spocznika.

Początek schodów w kamienicy przy ul 10 Lutego 5. Dekoracyjny początek ciągu schodów wykonanych z lastryka, o odmiennej barwie stopnic, podstopnic oraz spocznika.

Opracowanie tekstu i zdjęcia: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków i B. Ponikiewski

  • ikonaOpublikowano: 25.06.2020 15:33
  • ikona

    Autor: Karolina Szypelt (k.szypelt@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 25.06.2020 15:33
  • ikonaZmodyfikował: Karolina Szypelt
ikona