Przypadająca w tym roku 70. rocznica wybuchu II Wojny Światowej sprawia, że kwiecień 2009 - jako Miesiąc Pamięci Narodowej - jest również wymowny a przy tym bardzo ważny. Coraz bardziej nieliczni są Ci, co przeżyli wojnę, a więc świadkowie tragicznej wojny w 1939 r. i okupacji. Coraz trudniej wyobrazić sobie los rówieśników dzisiejszej Gdyni - 70 lat temu.Większość Polaków urodziła się już po 1945 r. Bardzo wielu, szczególnie młodych, przyznaje, że tym okresem w dziejach Polski się nie interesuje. Tymczasem Gdynia - podobnie jak dzisiaj - żyła przygotowywaniem ogólnopolskich i międzynarodowych imprez sezonu letniego. Podobnie jak dzisiaj, wiosną 1939 roku, stawiano okazałe budowle publiczne (Dom Żeglarza Polskiego) i osiedla mieszkaniowe. Rozwijano handel z Europą i światem - dzięki coraz nowocześniejszemu portowi, szybko powiększającej się flocie handlowej i pasażerskiej i wreszcie - dzięki nowym połączeniom lotniczym z gdyńskim lotniskiem w Rumi - Zagórzu. Razem z handlem rozwijał się przemysł. Otwarto nowoczesną Rzeźnię Miejską na Pogórzu a Stocznia Gdyńska S.A. rozpoczęła budowę statków.Intensywne życie i rozwój naszego miasta nie uwalniały Gdyni od współodpowiedzialności za jej przyszłość. Mieli oni pełną świadomość obowiązku obrony Ojczyzny. Ślubowali wypełnienie tego obowiązku nie tylko na masowych wiecach podczas VIII „Dni Morza" latem 1939 r. czy na zebraniach stowarzyszeń kombatanckich. Gdynianie przewodzili w zbiórce pieniędzy i kosztowności na Fundusz Obrony Narodowej, Fundusz Obrony Morskiej czy w subskrypcji Pożyczki Obrony Przeciwlotniczej. Uczniowie szkół, organizacje społeczne, przedsiębiorstwa Gdyni wpłacały różne kwoty na zakup uzbrojenia dla żołnierzy gdyńskich batalionów Obrony Narodowej. Dzięki ofiarności Gdynian zbudowano koszary 2 Morskiego Batalionu w Redłowie. Liczba ochotników, zgłaszających się do służby wojskowej przekraczała wszelkie oczekiwania.Gdyńska ofiarność w czasie wojny też nie ma swojego precedensu w całej wojnie obronnej Polski w 1939 r. Żołnierze i marynarze - w większości mieszkańcy Gdyni i Pomorza, dowodzeni przez płk. Stanisława Dąbka, wykazali maksimum poświęcenia i odwagi. Zadali agresorom - oddziałom Wolnego Miasta Gdańska i III Rzeszy bardzo wysokie straty. Walczyli „do ostatniego naboju" - nie poddając się. Symbolem tej ofiarności stali się Gdyńscy Kosynierzy - formacja bez swojego odpowiednika w całej wojnie obronnej Polski.Obrońcom Gdyni pomagało całe miasto - skuteczną opieką medyczną, zaopatrzeniem w żywność i odzież, transportem.Postawa mieszkańców Gdyni w okresie poprzedzającym wybuch wojny a także w okresie obrony przed agresją przynosi Im najwyższą chwałę. Jest szczególnie wymownym świadectwem patriotyzmu. Te postawy - a szczególnie ofiary, ważne dla naszej kultury chrześcijańskiej, tradycji narodowej i tożsamości naszej „małej Ojczyzny" zasługują na naszą wdzięczną pamięć. Przez bardzo długi okres czasu pamięć o Gdynianach - obrońcach swojego miasta i ofiarach terroru okupantów - była przedmiotem zakłamania. Przede wszystkim zaniedbano obowiązek sumiennego ustalenia losów mieszkańców Gdyni w okresie II Wojny Światowej.Tragiczny los wielu Polaków - w tym Gdynian - zgotowany przez okupantów sowieckich był niewyjaśniony. Przypomina o tym co roku rocznica odkrycia - w kwietniu 1943 r. - masowych grobów oficerów polskich w Katyniu. Jeszcze 20 lat temu „ginęły" krzyże i kwiaty Im poświęcone - stawiane potajemnie m. in. w Gdyni.Dzisiaj pamiętamy o ofiarach wojny nie tylko odwiedzając miejsca pamięci - głównie cmentarze wojenne i wojskowe.Podjęliśmy też inicjatywę - projekt edukacyjny: „Miasto Gdynia w okresie II Wojny Światowej". Służy on - przede wszystkim - ujawnieniu ofiar wojny - wciąż bezimiennych lub znanych pracownikom archiwów czy muzeów. Współpracujemy z nimi, dla wydobycia informacji o Gdynianach z magazynów archiwalnych i innych. Na prowadzonym przez miasto portalu www.2wojna.gdynia.pl, udostępnionym opinii publicznej 1 września 2008 r., opublikowane zostało opracowanie „Straty Osobowe Gdyni w okresie II Wojny Światowej", zawierające listę 3016 osób. Obecnie publikujemy kolejną aktualizację tego opracowania, dotyczącą 4060 osób. Publikujemy również aktualizację „Listy (niepełnej) żołnierzy - obrońców Gdyni" obejmującą 2020 osób.Dokumenty te będą przekazane wszystkim filiom Miejskiej Biblioteki Publicznej w Gdyni. Publikujemy też listę (niepełną) osób wysiedlonych z Gdyni oraz poddanych innym formom represji. Trwają prace nad kolejnymi aktualizacjami. Rozwijają się też inne inicjatywy, potwierdzające zainteresowanie wielu środowisk i indywidualnych badaczy tematem II Wojny Światowej. Wyrażam uznanie dla ich inicjatorów. Wspólnie osiągniemy nasz główny cel - poznanie prawdy. Prezydent Gdyni Wojciech Szczurek Opublikowano: 23.04.2009 00:00 Autor: Małgorzata Omachel - Kwidzińska (m.omachel@gdynia.pl)