Laureaci Nagrody Literackiej GDYNIA A.D. 2009

W krótkiej, czteroletniej historii Nagrody Literackiej Gdynia doczekaliśmy się jej dwukrotnego laureata. Oprócz Eugeniusza Tkaczyszyna - Dyckiego, statuetkę - Kostkę Literacką oraz po 50 tysięcy zł otrzymali prof. Maria Poprzęcka i Marcin Świetlicki. Laureatów poznaliśmy 13 czerwca podczas uroczystej Gali w Gdyni.
Profesor Maria Poprzęcka to jeden z największych polskich autorytetów w dziedzinie historii sztuki. Nie przeszkodziło to jednak Kapitule „Gdyni" wyróżnić jej esej nagrodą... literacką, co niewątpliwie będzie i dla znawców literatury, i dla znawców sztuki, sporym zaskoczeniem. „Oko jest nie tylko oknem na świat, jest też zwierciadłem duszy. Okiem się widzi, ale także (...) wyraża siebie" - urzeka autorka swoich czytelników. „Inne obrazy" M. Poprzęckiej ukazały się nakładem trójmiejskiego wydawnictwa Słowo/Obraz Terytoria.
Marcin Świetlicki z kolei był już typowany do „Gdyni" w 2007 roku za tomik „Muzyka środka". Druga nominacja, to dowód wielkiego uznania Kapituły dla jego twórczości. Pisarz otrzymał Nagrodę jednak nie za poezję, a za książkę wieńczącą jego kryminalną trylogię, zatytułowaną „Jedenaście" (Wydawnictwo EMG).
Eugeniusz Tkaczyszyn - Dycki zapisał się już w historii Nagrody Literackiej Gdynia jako pierwszy wyróżniony poeta (2006 r.). Jak się okazuje, w oczach Kapituły artysta nadal dzieli się z nami wyjątkowo przejmującymi wierszami, godnymi ponownego uhonorowania. Tym razem, Prezydent Gdyni Wojciech Szczurek wręczył mu Kostkę Literacką za „Piosenkę o zależnościach i uzależnieniach", wydaną przez Biuro Literackie.
Gdyńscy laureaci spotkają się ponownie z trójmiejskimi czytelnikami już jesienią, podczas cyklu specjalnych spotkań autorskich, poświęconych ich twórczości.

I. daj mi słowa abym kres
nazwał umiejętnie kresem
i w nim tańczył (żebym
z radością zatoczył koła
które będą kołami nicości
i moimi kresami) i abym pojął
abym szalony nie wybiegł
z domu bo i dokąd zawiedzie mnie
natchnienie jak nie do Pana Boga
(Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, „Piosenka o zależnościach i uzależnieniach")
Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki - poeta, laureat licznych wyróżnień literackich, m.in. Nagrody Literackiej im. Barbary Sadowskiej (1994), a także Nagrody im. Kazimiery Iłłakowiczówny. W 2006 roku, w pierwszej edycji Nagrody Literackiej Gdynia, został laureatem w kategorii poezja za tomik „Dzieje rodzin polskich". „Jestem zaszczycony, jestem wzruszony i poruszony. Tym bardziej, że poezja polska ma niejedno imię. Przeszedłem zawiłą drogę od rodzinnego języka ukraińskiego do języka polskiego. Chciałem podziękować najserdeczniej Państwu za ten niezwykły gest wobec poety takiego jak ja. Poety zdradzającego i zdradzonego w pewnym sensie. Poety na swój sposób nieobecnego i obecnego."
www.wikipedia.org, www.culture.pl

(...) - Pamiętam ją wyraźnie. Ale nie potrafię zanucić. Ale gdybym ją usłyszał, od razu bym wiedział, że to ta. Raczej brzmienie jak z sześćdziesiątego ósmego, chyba George Harrison ją śpiewał, ballada, gitara akustyczna, ale i inne, dyskretne instrumenty. Ta kaseta potem przepadła, wszystko gdzieś przepada, ale ta piosenka istnieje. Potem poznałem lwią większość bootlegów, jakichś wygłupów w studiu, jakichś alternatywnych wersji, ale tej piosenki nie odnalazłem. Ale istnieje. Śniła mi się kilka razy.
- Nie wszystko, co się śni, istnieje. Nie wmówisz mi tego - rzekł Doktor i popukał się w czoło... (Marcin Świetlicki, „Jedenaście")
Marcin Świetlicki - poeta, powieściopisarz, dziennikarz, wokalista zespołu Świetliki oraz Czarne Ciasteczka. Laureat wielu wyróżnień literackich, m.in. nagrody im. Georga Trakla (1991), Paszportu Polityki (1994), przyjęcia którego odmówił, nagrody Fundacji im. Kościelskich (1996), Grand Prix w konkursie czasopisma „bruLion", nagrody im. ks. Jana Twardowskiego (2007). Nominowany do „Gdyni" za tomik „Muzyka środka" (2007). Jego twórczość jest odbierana niezwykle intensywnie na wszystkich obszarach życia literackiego. Również wśród młodych ludzi, którzy identyfikują się z przesłaniem jego wierszy.
Źródła: www.wikipedia.org, www.culture.pl

(...) Oko jest nie tylko „oknem na świat", jest też „zwierciadłem duszy". Okiem się widzi, ale także, w sposób zamierzony lub bezwiednie, wyraża siebie. Bogactwo języka daje pojęcie o możliwościach tej ekspresji. Można dawać znak wzrokiem, patrzeć porozumiewawczo, przeszywać lub miażdżyć spojrzeniem, spoglądać otwarcie, ale i uciekać wzrokiem, wstydliwie lub obłudnie spuszczać oczy. Nawet ruchy powiek są pełne znaczeń. Jakże wymowne jest „puszczenie oka", zaledwie jedno mrugnięcie. Spojrzenie może mieć wielką siłę - błogosławioną lub przeklętą. Jest wspaniałym darem, bo wzrok to najbardziej poznawczy ze zmysłów. Ale patrząc, można sprowadzić na siebie najsroższe kary - jak żona Lota, zamieniona w słup soli za złamanie boskiego zakazu. (...) (Maria Poprzęcka „Inne obrazy").
Maria Poprzęcka - dyrektor Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Kieruje też Zakładem Dziejów Myśli o Sztuce oraz Podyplomowym Studium Muzealniczym. Od 1998 roku Prezes Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Głównym przedmiotem jej zainteresowań jest malarstwo XIX wieku, zarówno wysokiego, jak i popularnego obiegu oraz jego szeroki kontekst krytyczny i teoretyczny.
Źródło: książki.wp.pl

• Opublikowano: 18.06.2009 00:00
• 

  Autor: Małgorzata Omachel - Kwidzińska (m.omachel@gdynia.pl)