Kultura

Depesza literacka – medialna

Kolaż zdjęć, od lewego górnego zgodnie z zegarem: Matt Tabibi „Nienawiść sp. z o.o. Jak dzisiejsze media każą nam gardzić sobą nawzajem”; książki o Agnieszce Osieckiej; Michał Nogaś „Z niejednej półki. Wywiady

Kolaż zdjęć, od lewego górnego zgodnie z zegarem: Matt Tabibi „Nienawiść sp. z o.o. Jak dzisiejsze media każą nam gardzić sobą nawzajem”; książki o Agnieszce Osieckiej; Michał Nogaś „Z niejednej półki. Wywiady"; Shulem Deen „Kto odejdzie już nie wróci”; Tomasz S. Markiewka „Gniew"'; Ronan Farrow „Złap i ukręć łeb. Szpiedzy, kłamstwa i zmowa milczenia wokół gwałcicieli”. Fot. Biblioteka Gdynia

Tematy, którymi żyją media i kinematografia, zazwyczaj znajdziemy również w literaturze. Są omówione dogłębniej, pozwalają spojrzeć na coś z innej perspektywy, zrozumieć więcej. Biblioteka Gdynia podsuwa kilka lektur odnoszących się do aktualnych spraw z kraju i ze świata. Wszystkie do wypożyczenia w jej filiach.



Matt Tabibi „Nienawiść sp. z o.o. Jak dzisiejsze media każą nam gardzić sobą nawzajem”, przekład Tomasz S. Gałązka. Fot. Biblioteka Gdynia

Matt Tabibi - „Nienawiść sp. z o.o. Jak dzisiejsze media każą nam gardzić sobą nawzajem”, przekład Tomasz S. Gałązka

Potrzebny komentarz do ostatnich wydarzeń w Kapitolu Stanów Zjednoczonych? Od razu nasuwa się Matt Taibbi i jego „Nienawiść”, która analizuje procesy medialne i punktuje przemiany mediów, w których dziennikarze porzucili bezstronność na rzecz politycznych agitacji, a różnorodność intelektualna nie istnieje. Ironiczny i niestety gorzki obraz czerpania finansowych zysków z podsycania nienawiści. W jakimś wymiarze jest to opowieść uniwersalna.

„Czym różni się dziennikarz popierający republikanów od tego, który stawia na demokratów? Co łączy konserwatywną sieć FOX z uchodzącą za postępową MSNBC? I czy na pewno media powinny czerpać zyski z podsycania wzajemnej niechęci odbiorców? (...) Nagradzany amerykański reporter Matt Taibbi bezlitośnie rozprawia się z dziennikarskim bałaganem w USA i wnikliwie analizuje typy politycznej ortodoksji, które tylko pozornie się od siebie różnią” - pisze wydawnictwo Czarne.


Książki o Agnieszce Osieckiej, fot. Biblioteka Gdynia

O Agnieszce Osieckiej na ekranie i w literaturze

Media w Polsce zawrzały od czasu premiery pierwszego odcinka serialu o Agnieszce Osieckiej. Pewne jest, że ta poetka, pisarka i autorka tekstów żyje w pamięci i w piosence. I to intensywnie, w blichtrze, tak jak zawsze lubiła, w sławie, jakiej może pozazdrościć niejedna gwiazda minionego stulecia.

Sporo o Osieckiej już napisano. Twórczość poetki znajdziemy na stronie Fundacji Okularnicy, powołanej przez jej córkę, Agatę Passent, ale też w wydanych przez Wydawnictwo Prószyński i S-ka zbiorach wierszy i utworów scenicznych czy kilku tomach pamiętników z wczesnego etapu jej życia. Ciekawy projekt zaproponowała w 2016 roku Violetta Ozminkowski, zbierając wypowiedzi poetki, jakby przeprowadzała z nią wywiad w książce „Lubię farbować wróble”. Znakomitą biografią błysnęła Ula Ryciak. Jej „Potarganą w miłości. O Agnieszce Osieckiej” wydało Wydawnictwo Literackie. No i wreszcie najnowszą biografię poetki napisała Zofia Turowska. Książka „Nikomu nie żal pięknych kobiet” została wydana we wrześniu 2020 roku przez Marginesy.


Michał Nogaś „Z niejednej półki. Wywiady”, fot. Biblioteka Gdynia

Michał Nogaś - „Z niejednej półki. Wywiady”

Rozmowy o pisaniu i czytaniu, polityce i współczesności, kondycji świata, segregacji rasowej i albańskich kobietach. Michał Nogaś zebrał 37 rozmów z najważniejszymi autorami z całego świata, między innymi: Alice Munro, Orhanem Pamukiem, Margaret Atwood, Swietłaną Aleksijewicz, Paulem Austerem, Karlem Ove Knausgardem...

Jest też Olga Tokarczuk i inni znakomici literaci z polskiego podwórka: Małgorzata Rejmer, Dorota Masłowska, Mariusz Szczygieł.


Książki o chasydach, fot. Biblioteka Gdynia

O chasydach na ekranie i w literaturze

Drzwi do zamkniętego, ortodoksyjnego świata chasydów, żyjących w XXI wieku w Ameryce niemal tak, jak w XIX wieku w Polsce, uchylił serial Netflixa zrealizowany na podstawie książki Deborah Feldman - „Unorthodox. Jak porzuciłam świat ortodoksyjnych Żydów”. Feldman wpuszcza nas do hermetycznego świata, którego grzechy są starannie ukrywane i wypierane. Autorka relacjonuje, jak wyglądało jej życie, pełne nakazów i zakazów. Życie, które opierało się na milczącym przyzwoleniu na cierpienie, zniewolenie i przemoc. 

Tymczasem Shulem Deen w książce „Kto odejdzie już nie wróci” pokazuje ten sam świat z męskiej perspektywy. Narracja męska, ale obarczona podobnymi ciężarami: ślepą wiarą w dogmaty i przymusem wypełniania narzuconej przez społeczność roli. I wreszcie obarczona samotnością związaną z wkraczaniem w świat, którego się nie zna, którego się nie rozumie.

Shulem Deen dorastał w latach osiemdziesiątych w Nowym Jorku, jednak zamiast matematyki czy angielskiego uczył się praw obowiązujących w starożytnej Jerozolimie. Kiedy miał osiemnaście lat, ożenił się z dziewczyną, z którą przed ślubem rozmawiał zaledwie przez siedem minut. W wieku dwudziestu kilku lat był ojcem pięciorga dzieci. Dni spędzał na studiowaniu Talmudu i modlitwie. Nie oglądał telewizji, nie słuchał radia, nie czytał gazet. Od dzieciństwa słyszał, że nie należy zadawać pytań, bo to niebezpieczne. W jego przypadku okazało się to prawdą.

W chwili gdy postawił sobie po raz pierwszy pytanie o sens surowych ortodoksyjnych zasad, wkroczył na trudną ścieżkę, która po latach doprowadziła go do porzucenia świata chasydów” - czytamy na stronie wydawnictwa Czarne.

Tomasz S. Markiewka „Gniew”, fot. Biblioteka Gdynia

Tomasz S. Markiewka „Gniew”

„Co łączy wyborców Trumpa, sufrażystki, Adasia Miauczyńskiego i młodzież biorącą udział w strajkach klimatycznych? Gniew. Gwałtowne uczucie, które wyraźnie sygnalizuje sprzeciw i potrzebę zmian.

Filozof i publicysta Tomasz S. Markiewka, odwołując się do historii, ekonomii i popkultury, odpowiada na pytania o rolę gniewu we współczesnej Polsce. Kogo najczęściej dotyczy i jak się wyraża? W jakie kierunki polityczne popycha? I czy dobrze wykorzystany może pozytywnie wpływać na społeczeństwo?

Gniew to książka o zbiorowej emocji jako zjawisku politycznym oraz próba odpowiedzi na pytanie, jak najlepiej radzić sobie z gniewem we współczesnym kapitalizmie” - pisze wydawnictwo Czarne.


Ronan Farrow „Złap i ukręć łeb. Szpiedzy, kłamstwa i zmowa milczenia wokół gwałcicieli”, przekład Anna Dzierzgowska i Sławomir Królak. Fot. Biblioteka Gdynia

Ronan Farrow - „Złap i ukręć łeb. Szpiedzy, kłamstwa i zmowa milczenia wokół gwałcicieli”, przekład Anna Dzierzgowska i Sławomir Królak

W 2017 roku usłyszeliśmy o przemocy seksualnej w Hollywood na niespotykaną dotąd skalę. To od ujawnienia informacji przez ofiary Harveya Weinsteina ruch „MeToo” błyskawicznie obiegł świat.

Ronan Farrow za swoje dziennikarskie śledztwo prowadzone wspólnie z redakcjami New Yorkera i New York Timesa otrzymał Nagrodę Pulitzera.

W „Złap i ukręć łeb” czytamy o mechanizmach tuszowania przemocy seksualnej, milczącej akceptacji, ale też kulisach śledztwa, zastraszaniu przez prawników Weinsteina i inwigilowaniu dziennikarzy przez agencje szpiegowskie.

Sprawa Weinsteina to tylko wierzchołek góry lodowej – pisze na okładce wydawnictwo Czarne.

W Polsce „Złap i ukręć łeb” można czytać na wiele sposobów, a temat nieustannie wydaje się być aktualny.

  • ikonaOpublikowano: 11.01.2021 11:23
  • ikona

    Autor: Przemysław Kozłowski (p.kozlowski@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 11.01.2021 18:42
  • ikonaZmodyfikował: Redakcja portalu Gdynia.pl
ikona