Cześć i chwała bohaterom Grudnia ‘70

Dziś mija 51 lat od tragicznych zdarzeń z grudnia 1970 roku. Miasto tradycyjnie już od rana oddaje hołd tym, którzy byli uczestnikami tamtych wydarzeń. Oficjalne uroczystości rozpoczęły się o godz. 6:00 przed pomnikiem Ofiar Grudnia '70 w okolicy przystanku SKM Gdynia Stocznia – Uniwersytet Morski.

Tamten dzień odcisnął piętno na wielu pokoleniach gdynian. 17 grudnia 1970 roku na ulicach Gdyni rozegrała się tragedia. Wojsko i milicja zaczęły strzelać do robotników zmierzających ze stacji kolejowej do zablokowanej stoczni. Padli zabici i ranni.

Wydarzenia Grudnia '70 były odpowiedzią i karą za nasilające się społeczne protesty. Robotnicy strajkowali od kilku dni, bo chcieli godziwych warunków życia, podniesienia płac i cofnięcia wprowadzonych tuż przed świętami podwyżek cen żywności. A za to spotkała ich przemoc komunistycznych władz.

17 grudnia 1970 roku to jedna z najtragiczniejszych dat w historii naszego miasta. O poranku przy wiadukcie obok stacji SKM Gdynia Stocznia wojsko i milicja zaatakowały idących do pracy, bezbronnych stoczniowców. Pojawiły się pierwsze ofiary, a wiele osób zostało rannych.

Wzburzeni robotnicy postanowili pójść pod Prezydium Miejskiej Rady Narodowej (dzisiejszy Urząd Miasta Gdyni). Pochód, który szedł od strony ul. Czerwonych Kosynierów (dzisiejsza ul. Morska), na czele niósł na drzwiach ciało Janka Wiśniewskiego, czyli młodego robotnika Zbigniewa Godlewskiego.

Na Wzgórzu Nowotki (dzisiaj Wzgórze św. Maksymiliana) doszło do kolejnej krwawej konfrontacji. Młodzi ludzie rzucali w funkcjonariuszy ZOMO kamieniami w odwecie za poranne wydarzenia. To zachowanie nie pozostało bez odpowiedzi ze strony milicji. Według oficjalnych informacji tego dnia w Gdyni zginęło 18 osób. Jednak w rzeczywistości ofiar było znacznie więcej.

Pamiętamy o ofiarach

Każdego roku okazją do upamiętnienia ofiar grudniowej masakry są oficjalne uroczystości, które gromadzą świadków tamtych dni, samorządowców, parlamentarzystów oraz mieszkańców.

Dzisiejsze uroczystości rozpoczęły się przy pomniku Ofiar Grudnia '70 o godz. 6:00. Wśród uczestników obecni byli m.in.: prezydent Gdyni Wojciech Szczurek, wiceprezydent Michał Guć, radni Gdyni i przedstawiciele Młodzieżowej Rady Miasta, przedstawiciele rodzin ofiar Grudnia '70 oraz członkowie NSZZ Solidarność.

– Grudzień ’70 jest żywo wpisany w pamięć tysięcy gdynian. Musimy pamiętać, że ofiara tych, którzy wtedy zginęli na ulicach Gdyni, budowała drogę do wolności. Bez grudnia roku 1970 nie byłoby wielkiego, polskiego Sierpnia ‘80 i niepodległości – mówi Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni.

Uroczystości rozpoczęły się od odśpiewania hymnu oraz odczytania apelu poległych i nazwisk zmarłych robotników, a żołnierze Marynarki Wojennej oddali honorową salwę.

Szef gabinetu prezydenta RP Paweł Szrot odczytał także list od prezydenta RP Andrzeja Dudy. Po nim głos zabrał przewodniczący międzyzakładowej komisji zakładowej NSZZ „Solidarność" Stoczni Gdynia – Roman Kuzimski.

Metropolita gdański arcybiskup Tadeusz Wojda pomodlił się w intencji tych, którzy 51 lat temu w Gdyni stracili życie. Po modlitwie przy pomniku złożono kwiaty i zapalono znicze.

Tamte tragiczne wydarzenia wciąż są obecne we wspomnieniach mieszkańców, którzy co roku przychodzą pod pomnik Ofiar Grudnia ’70 z symboliczną świeczką.

– Miałem wtedy 18 lat i mieszkałem w hotelu przy ul. Śląskiej. O godz. 6 rano szliśmy do pracy. Od Gdyni już nic nie jeździło, żadna komunikacja, więc szliśmy pieszo i akurat jak zaczęli strzelać – staliśmy z kolegą pod wiaduktem – opowiada Michał Łonyszyn, jeden ze świadków grudniowych wydarzeń.

– Nie mogę tego zapomnieć. Byłem wtedy akurat dwa miesiące po ślubie, a o mało by mnie tu nie zabili. Do dzisiaj mam to w pamięci i co roku tutaj przyjeżdżam – wspomina tamte dni Bogusław Karmowski.

Symboliczne przejście ul. Świętojańską, fot. Karol Stańczak

Popołudniowe obchody wydarzeń Grudnia ’70 rozpoczęły się od uroczystej mszy świętej w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa. Po nabożeństwie uczestnicy przeszli ulicami Armii Krajowej i Świętojańską przed pomnik Ofiar Grudnia '70 na placu Wolnej Polski przy Urzędzie Miasta Gdyni.

Podczas wieczornych uroczystości przy pomniku odegrano hymn narodowy oraz wysłuchano wystąpień okolicznościowych, w tym m.in. prezydenta Gdyni Wojciecha Szczurka. Odczytano także apel poległych, a żołnierze Marynarki Wojennej oddali honorową salwę. Uczestnicy złożyli przed pomnikiem wiązanki kwiatów i zapalili znicze.

Po tym, jak przedstawiciel NSZZ „Solidarność” podziękował wszystkim za udział w uroczystościach – odśpiewano „Hymn do Bałtyku” i „Pieś reprezentacyjną WP”, a tradycyjne wyprowadzenie asysty wojskowej oficjalnie zakończyło tegoroczne obchody wydarzeń Grudnia ’70.

W wieczornych obchodach na placu Wolnej Polski uczestniczyli m.in.: prezydent Wojciech Szczurek, przewodnicząca Rady Miasta Joanna Zielińska, senator Sławomir Rybicki, doradca prezydenta RP – Piotr Karczewski, przedstawiciele Solidarności i Marynarki Wojennej oraz mieszkańcy Gdyni.