Ważną częścią krajobrazu historycznej Gdyni są przestrzenie otwarte – ulice, place i podwórza, urządzone w dużej części w latach 20. i 30 XX w. Nawierzchnie utwardzone, przestrzenie zieleni, elementy małej architektury takie jak latarnie uliczne, ławki, słupy itp. tworzyły już w okresie międzywojennym wystrój nowoczesnego miasta. W wielu miejscach to urządzanie przestrzeni nie zostało ukończone z powodu wybuchu wojny i zagospodarowanie kontynuowano w latach powojennych. W ciągu dziesięcioleci intensywnie użytkowana przestrzeń miasta przechodziła wiele remontów i modernizacji i już niewiele historycznych rozwiązań przetrwało. Tym bardziej warto chronić np. nawierzchnie z kostki kamiennej, które są bardzo trwałe, choć z pewnością niekiedy uciążliwe w użytkowaniu. Jeśli je usuniemy to bezpowrotnie utracimy materialne świadectwo historii i niepowtarzalny klimat. Warto także zachowywać szczególnie charakterystyczne dla Gdyni nawierzchnie i elementy betonowe oraz żelbetowe, bardzo propagowane w latach 30. XX w. Wówczas uchodziły za przejaw nowoczesności i były szeroko stosowane. W przestrzeni miasta zachowały się nieliczne obiekty inżynierskie z lat 30. XX w., które dowodzą, że nawet proste, utylitarne budowle miały swoją formę i dyskretne dekoracje. Dwa rodzaje nawierzchni brukowej z regularnej kostki i zgrubnie obrobionych kamieni.Brukowane pasma boczne ulicy 10 Lutego wykonane w okresie międzywojennym, aby nie niszczyć nawierzchni asfaltowej, biegnącej środkiem.Brukowa nawierzchnia z małej kostki kamiennej układanej w łuki.Nawierzchnia chodnika z płyt betonowych o wymiarach 50x50 cm z charakterystycznymi wgłębieniami stosowanymi w latach 30. XX w.Betonowa kostka sześciokątna tzw. trylinka (od nazwiska Tryliński), z powierzchnią wyłożoną naturalnymi kamieniami, stosowana w latach 30. XX w. i po wojnie.Betonowa kostka sześciokątna tzw. trylinka (od nazwiska Tryliński), z powierzchnią wyłożoną naturalnymi kamieniami, stosowana w latach 30. XX w. i po wojnie (detal).Brukowana nawierzchnia ulicy Partyzantów wykonana wkrótce po II wojnie światowej.Żeliwna pokrywa studzienki kanalizacyjnej z firmy „Herzfeld i Victorius” z Grudziądza, występująca w wielu miejscach miasta.Żeliwna pokrywa studzienki kanalizacyjnej z firmy „Herzfeld i Victorius” z Grudziądza, występująca w wielu miejscach miasta (detal).Metalowa latarnia na terenie portu wojennego na Oksywiu.Żelbetowa latarnia uliczna z lat 30. XX w.Żelbetowe kolumny wiaduktu alei Piłsudskiego z dekoracją w stylu art deco, wykonaną w betonie.Żelbetowa wiata-altana na podwórzu budynku przy ul. 3 Maja 27-31, doświetlająca i wentylująca garaż podziemny, unikatowa w skali ogólnopolskiej, która nie została wykończona z uwagi na wybuch wojny i została dopiero odrestaurowana i wykończona w 2015 r. ze środków gminy. Opracowanie tekstu: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków. Zdjęcia: Biuro MKZ i Bartłomiej Ponikiewski Opublikowano: 20.12.2020 09:00 Autor: Karolina Szypelt (k.szypelt@gdynia.pl) Zmodyfikowano: 21.12.2020 12:43 Zmodyfikował: Karolina Szypelt