Co nowego

Gdyńskie konserwacje – oświetlenie w budynkach historycznych

Na zdjęciu collage zdjęć z zabytkowymi detalami oświetleniowymi// fot. Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków i Bartłomiej Ponikiewski

Na zdjęciu collage zdjęć z zabytkowymi detalami oświetleniowymi// fot. Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków i Bartłomiej Ponikiewski

Elektryfikacja Gdyni nastąpiła tuż przed oficjalnym nadaniem jej praw miejskich, w latach 1924-1925. Nowoczesne oświetlenie elektryczne wprowadzone w Gdyni w okresie międzywojennym otworzyło zupełnie nowe możliwości rozświetlania wnętrz, wejść do budynków oraz przestrzeni otwartych miasta.

W latach 20. i 30. XX w. było w Polsce kilka wiodących firm produkujących oprawy oświetleniowe, oferujących efektowne katalogi swoich produktów. Wśród nich wymienić można np. Zakłady Elektrotechniczne Bracia Borkowscy czy Fabrykę Żyrandoli Elektrycznych A. Marciniak. Sygnatury producentów możemy wciąż odnaleźć na zachowanych historycznych oprawach oświetleniowych.

4.	Sygnatura producenta A. Marciniak na lampie z lat 30. XX w. z budynku Sądu Rejonowego przy Pl. Konstytucji 5 
Sygnatura producenta A. Marciniak na lampie z lat 30. XX w. z budynku Sądu Rejonowego przy pl. Konstytucji 5

Elementy oświetlające miały bardzo różne formy plastyczne. W latach 20. XX w. stosowano jeszcze eleganckie oprawy oświetleniowe w stylu art deco, ale już w architekturze modernistycznej lat 30. XX w. pojawiały się coraz częściej oprawy bardzo proste i dyskretne.

1.	Lampa wisząca w stylu art deco z końca lat 20. XX w. w głównym holu budynku Banku Polskiego przy ul. 10 Lutego 20-22
Lampa wisząca w stylu art deco z końca lat 20. XX w. w głównym holu budynku Banku Polskiego przy ul. 10 Lutego 20-22

3.	Współczesna oprawa oświetleniowa umieszczona w pierwotnej specjalnej niszy sufitu na klatce schodowej budynku przy ul. 3 Maja 27-31
Współczesna oprawa oświetleniowa umieszczona w pierwotnej specjalnej niszy sufitu na klatce schodowej budynku przy ul. 3 Maja 27-31

Wszystkie stanowiły starannie zaprojektowane elementy będące dziś przykładem nowoczesnych rozwiązań technicznych o artystycznej i funkcjonalnej wartości.

Rodzaje opraw oświetleniowych były stylistycznie powiązane z przestrzenią wnętrza lub architekturą budynku, stanowiąc ich znakomite dopełnienie. W budynkach modernistycznych niejednokrotnie lokalizowano je w strukturze budynku tj. w specjalnie do tego przeznaczonych wnękach i niszach konstrukcji. Detale architektoniczne, w tym historyczne oświetlenie w budynkach, są nieodzowną częścią architektury. Warto dołożyć starań w celu ich zachowania, aby mógł przetrwać autentyczny wystrój budynków i klimat epoki, w której były wznoszone.

Opracowanie tekstu: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków. Zdjęcia: Biuro MKZ i Bartłomiej Ponikiewski

Galeria zdjęć

ikona Pobierz galerię
ikona

Najnowsze