„Dwudziestka piątka” - od 70 lat na trasie

Chociaż trudno w to uwierzyć, gdyńska linia trolejbusowa 25 świętuje właśnie… swoje 70-lecie! Dokładnie w 1950 roku, pośród popularnych wówczas wozów konnych na trasę łączącą Cisową z gdyńskim Śródmieściem wyjechały pierwsze trolejbusy Henschel z charakterystycznymi przyczepami. Teraz, w okrągłą rocznicę na linię 25 powróciła na jeden zabytkowa Skoda 9Tr.

Takie jubileusze nie zdarzają się często, a dla miłośników komunikacji miejskiej to prawdziwe święto. Znana i wykorzystywana przez wielu gdynian w swoich codziennych podróżach linia 25 obchodzi okrągłą, 70. rocznicę swojego funkcjonowania. Z tej okazji ZKM Gdynia zorganizował symboliczną uroczystość na przystanku przy ul. 3 Maja, podczas której nie zabrakło wspomnień, podziękowań dla byłych pracowników i sentymentalnej przejażdżki historycznym, zabytkowym pojazdem.

- W jednym z najmłodszych miast w Polsce kochamy równie mocno nowoczesność, jak i tradycję. Świętujemy jubileusz linii, która połączyła Gdynię Cisową z centrum. Dziś wydaje się, że to połączenie jedno z wielu, ale kiedy pomyślimy o tym, że rozpoczęło się w roku 1950 to zrozumiemy, że było to coś wielkiego. Wówczas nie było jeszcze SKM. Ta linia była bardzo ważna dla transportu w Gdyni. Były lata, w których kursowała z ogromną częstotliwością, co dwie minuty, w zasadzie w takim rytmie, jakiego dziś oczekiwalibyśmy od bardzo nowoczesnych środków transportu – mówiła podczas jubileuszu linii 25 Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezydent Gdyni ds. gospodarki.

Jubileusz w trasie

Jak świętować jubileusz popularnej linii? Najlepiej w drodze. Kilka środowych kursów linii 25 obsłużono na trasie zbliżonej do tej obowiązującej w 1950 roku. Obecnie obu dawnych pętli, na których kończyły się kursy „dwudziestki piątki” fizycznie już nie ma, stąd zabytkowa Škoda 9Tr z 1975 roku i ZiU 682B z 1984 roku – jedne z historycznych pojazdów, które obsługiwały dawniej tę linię – pojechały od przystanku „3 Maja – Hala”, ulicą Chylońską, aż do przystanku „Cisowa SKM”. Co ciekawe, zabytkową Škodę poprowadził pan Janusz Żal - kierowca pracujący na tym stanowisku nieprzerwanie od 1979 roku.

Linia 25 powstała, według niektórych źródeł, 22 lipca 1950 roku, według innych – 5 listopada. Była związana z odbudowanym po wojnie wiaduktem w ciągu ul. Podjazd oraz z przedłużeniem sieci trolejbusowej od Chyloni do Cisowej. Trasa prowadziła wówczas z placu Kaszubskiego ulicami: Świętojańską, 10 Lutego, Podjazd, Czerwonych Kosynierów (obecnie Morska) i Chylońską do Cisowej.

Pierwsza zmiana trasy nastąpiła w 1973 roku - tymczasowo, ze względu na przebudowę Węzła Pokoju, łączącego ul. Podjazd z ulicami Śląską i ówczesną Czerwonych Kosynierów. W 1975 roku trolejbusy powróciły na poprzednią trasę i pozostały na niej przez 17 lat, z jedynie niewielkimi zmianami. W 1992 roku linia 25 została skierowana do nowej pętli w Cisowej, a później, w 2006 roku, w związku z likwidacją pętli na pl. Kaszubskim trolejbusy skierowano do pętli przy Węźle Franciszki Cegielskiej. W 2007 trasę „dwudziestki piątki” z powrotem poprowadzono z ul. 10 Lutego do placu Kaszubskiego, a dalej - do nowego przystanku końcowo-początkowego przy ul. Wójta Radtkego. Była to ostatnia zmiana trasy linii 25.

W ciągu 70 lat funkcjonowania linii eksploatowano na niej trolejbusy różnych marek i typów. W latach 50. były to głównie pojazdy marki Henschel i Vetra, później Skoda. W połowie lat 70. zaczęto eksploatować trolejbusy produkcji radzieckiej ZiU 9, a z początkiem lat 80. – trolejbusy Jelcz Berliet. Ważnym wydarzeniem były w latach 90. pierwsze w gdyńskiej komunikacji miejskiej trolejbusy przegubowe marki Ikarus 280, przebudowane z używanych autobusów. W 1999 roku linię 25 zdominowały na kilka lat standardowe Jelcze. Osiem lat później rozpoczął się okres wprowadzania trolejbusów niskopodłogowych, m.in. Solarisy i Mercedesy. Trolejbusy przegubowe wróciły do obsługi linii 25 w soboty i niedziele w 2019 roku.

Dziś 70-letnie połączenie Cisowej ze Śródmieściem to nadal jedna z popularniejszych linii w ofercie ZKM Gdynia. Przez kilkadziesiąt lat zmieniało się oblicze gdyńskiej komunikacji, nowe pojazdy zastępowały wysłużone trolejbusy, ale nigdy nie brakowało pasażerów.

- W połowie lat 70. linia 25 była jedną z zaledwie dwóch, które funkcjonowały w kierunku Chyloni. Dzisiaj mamy siedem linii, które stanowią pewną zintegrowaną całość z kilkoma liniami autobusowymi. Oferujemy na głównym ciągu jeszcze większą częstotliwość i, co ważne, zapewniamy bezpośrednie połączenia, co tak bardzo cenią sobie mieszkańcy Gdyni – podsumował prof. Olgierd Wyszomirski, zastępca dyrektora ZKM Gdynia.

- Trolejbusy wyróżniają Gdynię na tle innych polskich miast. Dzisiejszy jubileusz to przykład pewnej trwałości rozwiązań i decyzji podejmowanych przez władze miasta. Oprócz najnowocześniejszych trolejbusów, również możemy zapewnić gdynianom możliwość podróżowania zabytkowymi trolejbusami – zaznaczył Hubert Kołodziejski, dyrektor ZKM Gdynia. - Sama linia 25 to dzisiaj sześć trolejbusów, które w dni powszednie wyjeżdżają na trasę. Łącznie wykonują dziennie ponad 1200 kilometrów i widzimy, że ta linia ma przez tyle lat swoich pasażerów, którzy przyzwyczaili się do przebiegu jej trasy i są zadowoleni z obsługi – dodał.

W symbolicznej uroczystości 70-lecia linii 25 wzięli też udział trzej najstarsi kierowcy trolejbusowi. Poniżej więcej informacji o postaciach wyróżnionych przy okazji jubileuszu:

Adolf Labuhn

Rozpoczął pracę w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym w 1954 r. W latach 80. i 90. pełnił funkcję dyrektora, a następnie prezesa w gdyńskich przedsiębiorstwach przewozowych. Był niestrudzonym orędownikiem utrzymania i dalszego rozwoju komunikacji trolejbusowej w Gdyni. Dzięki jego zaangażowaniu zawodowemu, w Gdyni – we własnym zapleczu technicznym przedsiębiorstwa przewozowego – skonstruowane zostały pierwsze trolejbusy przegubowe marki Ikarus, w rezultacie przebudowy używanych autobusów. Trolejbusy te obsługiwały w latach 90. linię 25.

Jan Kaszuba

Pracował w gdyńskiej komunikacji miejskiej jako kierowca trolejbusowy i autobusowy w latach 1952-94. Pod koniec lat 50. prowadził m.in. na linii 25 trolejbus marki Henschel z przyczepą –
o nr inwentarzowym 206. Trolejbus ten został wprowadzony do gdyńskiej komunikacji trolejbusowej w dniu jej uruchomienia w 1943 roku.

Mateusz Andrzejewski

Rozpoczął pracę w gdyńskiej komunikacji miejskiej w 1963 roku. Za kierownicą trolejbusu usiadł
w 1967 roku, a ostatni kurs wykonał w maju 2020 – miał więc okazję zarówno prowadzić stare Skody na nieistniejących już dzisiaj liniach oksywskich, jak i nowoczesne trolejbusy z dodatkowym napędem bateryjnym na liniach pozbawionych sieci trakcyjnej na części tras. Bardzo często obsługiwał linię 25. Uzyskał status najstarszego kierowcy gdyńskiej komunikacji miejskiej.

Janusz Żal

Pracuje w gdyńskiej komunikacji trolejbusowej nieprzerwanie od 40 lat. Prowadził trolejbusy marki ZiU i Jelcz oraz Ikarus – w wersji przegubowej, na linii 25. Ostatnio obsługuje najnowocześniejsze Solarisy z dodatkowym napędem bateryjnym. Zamierza przejść do historii gdyńskiej komunikacji miejskiej jako jej najstarszy kierowca. W dniu jubileuszu linii 25 zdecydował się poprowadzić na niej zabytkowy trolejbus marki Skoda.