Rozmawiamy o mobilności. Gdyńskie doświadczenia inspirują samorządy

Gdynia ponownie gościła samorządowców zainteresowanych nowoczesnym podejściem do planowania mobilności miejskiej. Druga wizyta studyjna, organizowana we współpracy ze Związkiem Miast Polskich, odbyła się 8 grudnia. Tym razem zaproszeni zostali przedstawiciele Ostrołęckiego Obszaru Strategicznej Interwencji, którzy w tym roku rozpoczęli prace nad własnym Planem Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP). Spotkanie zrealizowano w ramach projektu unijnego „SUMPs for BSR”, współfinansowanego z programu Interreg BSR.

Od planów do działania

Podczas pierwszej części wizyty pokazano gościom gdyńskie plany na mobilność. Zaprezentowano trzy kluczowe dokumenty, które wpływają na to, jak miasto rozwija transport i przestrzeń. Przedstawiono „Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej” (SUMP), czyli dokument określający kierunki rozwoju transportu w Gdyni.

Omówiono także „Strategię Rozwoju Miasta”, tworzoną z udziałem różnych grup interesariuszy, oraz „Plan Ogólny”, który wskazuje, jak Gdynia ma się zmieniać w kolejnych latach pod względem przestrzennym. W rozmowie podkreślono, jak ważne jest łączenie tych dokumentów i współpraca między różnymi jednostkami, aby codzienne rozwiązania dotyczące mobilności były spójne, czytelne i odpowiadały na potrzeby mieszkańców.

Wizyty studyjne to ważna część współpracy między samorządami. Dzięki nim Gdynia dzieli się doświadczeniem zdobywanym od 2006 roku i wspiera miasta, które dopiero tworzą swoje plany mobilności. Projekty unijne, takie jak „SUMPs for BSR”, pomagają rozwijać lokalne działania i budować wspólne standardy planowania mobilności w całym regionie Morza Bałtyckiego – informuje Tomasz Gałązka, dyrektor zarządzający ds. inwestycji w Urzędzie Miasta Gdyni.

Projekt „SUMPs for BSR” – od danych do decyzji

Druga część spotkania dotyczyła projektu unijnego „SUMPs for BSR”, w ramach którego Gdynia aktualizuje „Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej”. To projekt, który pozwala miastu testować nowe narzędzia i technologie, dzięki którym planowanie mobilności opiera się na rzetelnych danych i rzeczywistych potrzebach mieszkańców. Zaprezentowano narzędzia monitoringu i ewaluacji rozwijane w projekcie, które pomagają oceniać skuteczność wprowadzanych rozwiązań. Podkreślono, że dzięki uczestnictwu w projektach unijnych Gdynia może testować technologie i metody, które jeszcze kilka lat temu były niedostępne dla polskich samorządów, w tym np. kamery z oprogramowaniem AI zbierające dane o ruchu pieszym i rowerowym.

Dobre praktyki

Spotkanie z przedstawicielami Ostrołęckiego Obszaru Strategicznej Interwencji. Na zdj. przy mównicy Justyna Suchanek z Referatu Zarządzania Ruchem i Mobilnością UMG (fot. Referat Zarządzania Ruchem i Mobilnością)

Goście z Mazowsza przygotowują własny SUMP i podczas wizyty szczególnie interesowali się tym, jak Gdynia przekłada zapisy dokumentów strategicznych na praktyczne działania. Przedstawiono doświadczenia miasta zarówno w tworzeniu dokumentów dotyczących mobilności, jak i metody ich wdrażania.

Omówiono m.in.:

opracowanie SUMP 2016-2025,
współopracowanie „Planu Zrównoważonej Mobilności” dla dzielnicy Chwarzno-Wiczlino (projekt SMACKER),
przygotowanie „Strategii Rowerowej Gdyni” do 2030 roku,
trwającą aktualizację dokumentu SUMP.

Gości szczególnie zainteresowały przykłady rozwiązań stosowanych w Gdyni na co dzień, w tym:

mechanizmy angażowania interesariuszy w procesy tworzenia dokumentów strategicznych,
kampanie mobilnościowe, takie jak „Odprowadzam Sam” i „Jak szkoła, to dwa koła”,
programy wsparcia miejskiego (dotacje do rowerów elektrycznych, wypożyczalnia rowerów cargo),
nowoczesne narzędzia ICT do informowania o inwestycjach i konsultacji,
monitoring ruchu pieszego i rowerowego oparty na kamerach z oprogramowaniem AI,
system automatycznego zliczania pasażerów w pojazdach komunikacji miejskiej,
rozwój sieci buspasów,
przykłady zakończonych w 2025 roku inwestycji, takich jak przebudowa ulicy Unruga, gdzie powstała nowa droga rowerowa i wdrożono priorytety dla komunikacji miejskiej.

Wiele z tych rozwiązań zainspirowało gości i chcieliby je wdrażać w swoich miastach w ramach przygotowywanego SUMP.

Podczas spotkania gości zaproszono także do udziału w programie „Centrum Kompetencji SUMP”, bezpłatnym cyklu webinarów i warsztatów organizowanym w ramach projektu „SUMPs for BSR”. Program rozpoczyna się w styczniu 2026 roku i zapewnia samorządom dostęp do wiedzy, narzędzi oraz doświadczeń europejskich partnerów. Dziesięć małych i średnich miast otrzyma dodatkowo indywidualne wsparcie ekspertów.

Logo programu „SUMPs for BSR”