Deszcz jest synonimem życia, woda którą ze sobą niesie napełnia rzeki i jeziora, uzupełnia rezerwuary wody pitnej, oczyszcza i odświeża powietrze, zapewnia życie wszystkim istotom! Jego ożywcza moc bywa niestety równie niszcząca. CO SIĘ DZIEJE W MIEŚCIE, KTÓRE NIE ZAGOSPODAROWUJE DESZCZÓWKI?W XXI wieku, w królestwie betonu, deszcz to kłopot. Wezbrane wody płyną jezdnią niczym górskie potoki powodując lokalne podtopienia i poważne zniszczenia, a tym samym duże straty finansowe. Dzieje się tak ponieważ rozwijające się przez wiele dekad miasta zatraciły kontakt z naturalnym środowiskiem. Piętrzące się budynki, wyasfaltowane ulice i parkingi, wyparły zielone przestrzenie, które dotąd w naturalny sposób radziły sobie ze zjawiskami przyrody. Okazuje się jednak, że człowiek pomimo rozwijającej się technologii nie jest w stanie opanować żywiołów. Wszelkie nowoczesne rozwiązania nie chronią nas w pełni przed negatywnymi skutkami gwałtownych zjawisk pogodowych, dlatego od kilku lat ludzie ponownie zwracają twarz ku przyrodzie. Sposobów na zagospodarowanie wód deszczowych jest conajmniej kilka: począwszy od zbiorników retencyjnych, poprzez kanalizację burzową, drożne rowy melioracyjne - aż po ogrody deszczowe. Miejskie przestrzenie obligują nas do kreowania nowych form kontaktu z przyrodą a także korzystania z jej potencjału i mądrości. Na kanwie przemyśleń o współistnieniu człowieka i przyrody w miastach zaczęły powstawać ogrody na dachach, zielone ściany czyli ogrody wertykalne, miejskie pasieki czy panele z mchami oczyszczającymi powietrze. W ten trend, który postrzegany jest przez przyrodników jako konieczność i mądrą modę, wpisuje się również ogród deszczowy.Ogrodem deszczowym określa się nasadzenia roślin w gruncie bądź w pojemniku, które usuwają zanieczyszczenia z przepływającej wody deszczowej zbieranej z powierzchni dróg, placów i dachów. To poetycka nazwa całkiem realnego i poważnego zadania jakim jest radzenie sobie z okresowym nadmiarem lub niedoborem wody opadowej. Uczenie się od przyrody i korzystanie z jej naturalnych procesów jest podstawą zrównoważonego postępowania w tej i wielu innych sprawach środowiskowych. Ma to szczególne znaczenie w miastach.Założenie na terenach zurbanizowanych systemu ogrodów deszczowych powoduje, że część wody opadowej jest konstruktywnie wykorzystana, zatrzymywana, oczyszczana i infiltrowna w głąb ziemi. Część wody wyparowuje do atmosfery, a jedynie niewielka część trafia do kanalizacji.Ogród deszczowy może mieć wiele "twarzy". Może ograniczyć się do pojemnika ale także może być umieszczony na poziomie gruntu. Swój rozmiar uzależnia od powierzchni dachu jak i dostępnego miejsca.Wpływ zastosowania systemu "ogrodów deszczowych" na środowisko: efektywne wykorzystanie wód opadowych lokalnie, ograniczenie ilości wód przepływających przez oczyszczalnie, poprawa mikroklimatu okolicy, a co za tym idzie jakości życia, wzrost użyteczności i estetyki, a więc i wartości gruntów, poprawa czystości wód podziemnych i cieków wodnych, korzyści edukacyjne - prezetowanie możliwości zastosowania różnych rozwiazań wykorzystania wód opadowych i pożytków płynących z tego dla środowiska (roślin, owadów, ptaków), oszczędność - mniejsze nakłady na podlewanie terenów zielonych. Do zagadnienia gospodarowania wodą opadową należy podchodzić wielotorowo. Nabardziej skomplikowany poziom to systemowe, kompleksowe myślenie o mieście i projektowanie przestrzeni w taki sposób, aby tworząc nowe lub rewitalizując stare tereny, uwzględniać nowoczesne i wzorowane na obserwacjach mechanizmów działajacych w przyrodzie, sposoby postępowania.Warto zatem: zostawiać w mieście jak najwięcej przestrzeni biologicznie czynnych, gromadzić deszczówkę i wykorzystywać ją do podlewania ogródków, wybierać przepuszczalną nawierzchnie chodników, parkingów, wyeliminować krawężniki lub zmienić ich kształt tak, by płyąca ulicą woda znalazła ujście na trawnik zlokalizowany minimalnie poniżej poziomu jezdni i chodnika, tereny zielone obsadzać gatunkami rodzimymi, odpornymi na suszę i okresowe zalewanie, promować wśród mieszkanców miast, działkowców i ogrodników miejskich zastępowanie trawników łąkami kwietnymi, koszonymi raz/dwa razy w sezonie, projektować budynki z zielonymi dachami. Te, zdawać by się mogło niepozorne działania poszczególnych jednostek i pojedynczych mieszkańców, będą miały wpływ na globalną zmianę w gospodarce wodno-ściekowej całego miasta. "Ogród deszczowy" to nie tylko punktowe rozwiązanie problemu zagospodarowania "deszczówki". To filozofia podejścia do gospodarki wodami opadowymi. Jest to także podpowiedź jak w ciekawy, estetyczny, ekonomiczny i prośrodowiskowy sposób wykorzystać dar natury.Woda słodka to najcenniejszy skarb. Polska jest na przedostatnim miejscu w Europie pod względem ilości wody pitnej w przeliczeniu na mieszkańca. Nie jest to komfortowa perspektywa. Okresowe momenty suszy dotykają wielu Polaków. W obliczu takich faktow, odpowiedzialne gospodarowanie każdą kroplą słodkiej wody wydaje się być absolutną koniecznością.Wyśmienity zbiór dobrych praktyk oraz opis możliwości zrealizowania różnych form zatrzymywania i wykorzystania wód opadowych, a także samego zagadnienia wód opadowych został opracowany przez Fundację Sendzimira http://sendzimir.org.pl/images/zrz-5-pl/ZRZ5_all.pdf Źródła: Woda w mieście, seria wydawnicza "Zrównoważony rozwój-Zastosowania" nr 5, Fundacja Sendzimira, Kraków 2014 http://sendzimir.org.pl/magazyn5 www.sendzimir.org.pl www.uslugiekosystemow.pl Opublikowano: 26.04.2018 13:00 Autor: Agata Lipińska (a.lipinska@gdynia.pl) Zmodyfikowano: 30.04.2018 15:47 Zmodyfikował: Agata Lipińska