Co nowego

Gdynia wspomina Franciszkę Cegielską

Grób Franciszki Cegielskiej na cmentarzu komunalnym na Witominie // fot. Jan Ziarnicki

Grób Franciszki Cegielskiej na cmentarzu komunalnym na Witominie // fot. Jan Ziarnicki

Osiemnaście lat temu, 22 października, odeszła Franciszka Cegielska. Była pierwszą wybraną w demokratycznych wyborach prezydent Gdyni, co dało początek jej karierze politycznej. Szybko stała się symbolem nowoczesnej i demokratycznej Gdyni. Miała w sobie ogromny entuzjazm i poczucie wolności, by tworzyć i budować gdyński samorząd i gdyńską społeczność. Dzisiaj o godz. 12.00 na cmentarzu witomińskim przedstawiciele miasta złożyli kwiaty na grobie Franciszki Cegielskiej.

Franciszka Cegielska urodziła się 2 sierpnia w Mulhouse we Francji. Dzieciństwo i wczesną młodość spędziła w Szczecinie, dokąd po powrocie z emigracji przenieśli się jej rodzice. W Szczecinie podjęła studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki, które ukończyła dyplomem inżyniera mało popularnej wśród kobiet specjalności siłowni okrętowych. Po wyjściu za mąż za gdynianina, młodego absolwenta tutejszej Wyższej Szkoły Morskiej w 1973 r przeniosła się do Gdyni. Tu znalazła swoje miejsce na Ziemi....
 
Kiedy jej mąż - Jacek Cegielski - działacz „Solidarności” w Polskich Liniach Oceanicznych – w nocy 13 grudnia 1981 r został internowany – z osobistych i patriotycznych pobudek zaczęła organizować pomoc uwięzionym. Wówczas jeszcze nikt włącznie z nią nie przypuszczał, że za kilka lat stanie się jedną z najlepiej rozpoznawalnych Polek, osobą publiczną.
 
W 1989 r., podczas spotkań ludzi tworzących Gdyński Komitet Obywatelski  NSZZ „Solidarność”, (przygotowujących się do sprawowania władzy po wyborach samorządowych w Gdyni w maju 1990 r)  ujawniła swój nieprzeciętny talent charyzmatycznego lidera. Naturalną koleją rzeczy została przewodniczącą KO”S”, a gdy w wyniku wyborów 27 maja 1990 r to właśnie ludzie KO”S” objęli władzę w Gdyni, Franciszce Cegielskiej Rada Miasta powierzyła pełnienie funkcji Prezydenta Miasta. Pełniła ją przez całą I kadencję, a po wyborach w 1994 r – także – przez kolejne cztery lata.
 
Były to lata wypełnione niemal bez reszty pracą na rzecz miasta, ale również na rzecz umocnienia odradzającej się po latach uśpienia, idei samorządu w Polsce.



Franciszka Cegielska - z przekonań politycznych liberalna konserwatystka - była samorządowcem z krwi i kości, odważną w podejmowaniu decyzji reformatorką. Trudno się dziwić, że wybierano ją do władz różnych gremiów – była przez lata wiceprezydentem Związku Miast Polskich, delegatką do Rady Europy, członkinią Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
 
Wierzyła, że samorządność to immanentna cecha demokracji. Ufała i nie myliła się, sądząc, że Gdynia jest najlepszym inkubatorem samorządności i przedsiębiorczości, gdyż trzon tutejszej społeczności stanowią potomkowie budowniczych tego miasta sprzed wojny – dzielni, odważni, gospodarni i otwarci na świat.
 
Często podkreślała, że Gdynia ma swego genius loci, który daje tutejszym mieszkańcom siłę i wolę pokonywania trudności i tworzenia. Uważała, że przedwojenni budowniczowie tego miasta byli marzycielami, wizjonerami, zarazem zaś ludźmi konkretu. Kontynuację ich dzieła uważała za swój obowiązek i zaszczyt, a także za wyzwanie dla współczesnego pokolenia.
 
Przyciągnęła dzięki swej sile charakteru i pasji podobnych sobie entuzjastów, spragnionych zmian. Dzięki darowi zjednywania sobie ludzi, sympatii i charyzmie naturalną koleją rzeczy stała się ich liderem. Mówiła: Nasze gdyńskie plany na przyszłość można ująć w trzech słowach: samorządność, dobrobyt, zdrowie. Najważniejszą naszą inwestycją jest oświata, młodzież. Morze daje odwagę. W samorządzie chodzi o to, żeby ludzie nie pozostawali obojętni wobec spraw, które ich dotyczą. Powtarzała te myśli wielokrotnie i w różnych okolicznościach. Ludzie jej wierzyli.
 
Gdynia pod jej rządami, po latach powojennej stagnacji, rozkwitła inicjatywami i przecierała szlak innym miastom w kraju, stając się jak niegdyś – u swego zarania – synonimem polskich przemian, przedsiębiorczości, sukcesu, a także samorządności.
 
Franciszka Cegielska zdecydowała się w 1997 r kandydować do Sejmu. Została posłem Ziemi Gdańskiej, zaangażowała się w prace kilku najpoważniejszych komisji sejmowych, pełniąc zarazem – do końca kadencji w czerwcu 1998 r – funkcje prezydenta Gdyni. W 1998 r. wystartowała w wyborach samorządowych, została radną, a potem przewodnicząca Sejmiku Wojewódzkiego. Z tego ostatniego obowiązku zrezygnowała, gdy w marcu 1999 r objęła urząd Ministra Zdrowia.
 
Nazywano ja polską Margaret Thatcher, Żelazną Franką. Sama mówiła, że Jeśli kobieta chce do czegoś dojść, musi umieć i pracować dwa razy więcej niż mężczyzna.
 
W uznaniu wybitnych zasług Rada Miasta Gdyni w lutym 2000 r. przyznała Jej Medal im. Eugeniusza Kwiatkowskiego. Jej imieniem nazwany został węzeł komunikacyjny, o kluczowym znaczeniu dla Gdyni. Z inicjatywy uczniów, nauczycieli i rodziców Franciszka Cegielska jest patronem Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 3 na Dąbrowie.

Franciszka Cegielska pozostanie na zawsze w panteonie najbardziej dla miasta zasłużonych, obok Eugeniusza Kwiatkowskiego czy ostatniego przed wybuchem II wojny światowej komisarza Rządu RP w Gdyni - Franciszka Sokoła.

Galeria zdjęć

ikona Pobierz galerię
  • ikonaOpublikowano: 22.10.2018 13:18
  • ikona

    Autor: _Agnieszka Wołowicz-Bińkowska (a.wolowicz@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 22.10.2018 14:20
  • ikonaZmodyfikował: Agnieszka Janowicz
ikona

Najnowsze