Co nowego

Gdyńskie konserwacje – modernistyczne klatki schodowe

Modernistyczne klatki schodowe. Od lewej zgodnie z zegarem: Dusza klatki schodowej w kamienicy przy ul. 10 Lutego 32; Dusza klatki schodowej w kamienicy przy ul. Świętojańskiej 44; Dusza klatki schodowej w kamienicy przy Skwerze Kościuszki 14; Początek schodów w kamienicy przy ul 10 Lutego 5.

Modernistyczne klatki schodowe. Od lewej zgodnie z zegarem: Dusza klatki schodowej w kamienicy przy ul. 10 Lutego 32; Dusza klatki schodowej w kamienicy przy ul. Świętojańskiej 44; Dusza klatki schodowej w kamienicy przy Skwerze Kościuszki 14; Początek schodów w kamienicy przy ul 10 Lutego 5.

Modernistyczne klatki schodowe, czyli przestrzenie niezbędne funkcjonalnie, szczególnie w budynkach wielokondygnacyjnych, głównie publicznych i mieszkaniowych wielorodzinnych, miały swój indywidualny wyraz architektoniczny i plastyczny. Wynikało to z dostępności tej strefy dla wielu użytkowników, a jej forma i wystrój świadczyły o statusie i randze budynku.
 
W architekturze modernistycznej, w której nie stosowano bardzo dekoracyjnych rozwiązań, do uzyskania efektów wykorzystywano konstrukcję schodów i elementów z nimi związanych. Bardzo często projektowano przestronne i jasne klatki schodowe, z szerokimi biegami o urozmaiconych planach. Dzięki obszernej duszy, czyli wolnej przestrzeni w środku, widoczny był plastyczny układ serpentyny biegnący przez wiele kondygnacji. Podkreślano go często balustradami w postaci pełnej, murowanej ścianki, które w latach 30. XX w. były powszechnym rozwiązaniem.

Dusza klatki schodowej w kamienicy przy ul. Abrahama 28
Dusza klatki schodowej w kamienicy przy ul. Abrahama 28 
W modernistycznych schodach, szczególnie dekoracyjnie kształtowano pierwszy stopień całego ciągu, z zaokrąglonym schodkiem i ozdobnym początkiem balustrady. Wykończenie schodów wykonywano najczęściej z lastryka, niejednokrotnie o odmiennej barwie stopnic i podstopnic. Na spocznikach pojawiały się specjalnie zaprojektowane, barwne mozaiki.

Początek schodów w kamienicy przy ul. Świętojańskiej 44
Początek schodów w kamienicy przy ul. Świętojańskiej 44 
Zachowane historyczne wnętrza, w tym wystrój klatek schodowych, to ważna część dziedzictwa architektonicznego miasta. Mieszkańcy wielu budynków zabytkowych w Gdyni, doceniając tradycyjne rzemiosło oraz indywidualnie zastosowane rozwiązania niejednokrotnie podejmowali się renowacji czasami mocno zniszczonych już elementów pierwotnego, autentycznego wystroju wnętrz klatek schodowych. Dzięki temu przetrwał w wielu budynkach Gdyni klimat architektury lat 30. XX w.
 
Opracowanie tekstu i zdjęcia: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków i B. Ponikiewski

ikona

Najnowsze