Podsumowujemy SMACKER-a. Komunikacja na miarę dzielnicy

Miękkie działania, które poprawiają jakość transportu w dzielnicy i przekonują jej mieszkańców do wybrania komunikacji miejskiej – nadszedł czas podsumowań unijnego projektu SMACKER. W Urzędzie Miasta Gdyni zaprezentowano rozwiązania i usprawnienia, które udało się wdrożyć dzięki wielu miesiącom pracy nad zrównoważoną mobilnością dla Chwarzna-Wiczlina, najdynamiczniej rozwijającej się dzielnicy miasta.

Wiemy, jak poruszają się mieszkańcy Chwarzna-Wiczlina i czego oczekują od komunikacji miejskiej, wiemy też, co może zmotywować ich do zrezygnowania z auta na rzecz zrównoważonej mobilności i wdrażamy rozwiązania, które mogą w tym pomóc. Mamy też gotową wizję tego, w co należy zainwestować, aby rozwiązania działały – to, w ogromnym skrócie, główne zyski, które przyniósł SMACKER.

Projekt, który zbadał komunikację w dzielnicy

„Soft Measures & Actions for behavioural Change and Knowledge to Embrace Rural Areas”, bo tak brzmi jego pełna nazwa, to realizowany przez miasto unijny projekt na rzecz zrównoważonego transportu. Jest realizowany przez Referat Zrównoważonej Mobilności Urzędu Miasta Gdyni od 2019 roku. Teraz nadeszła pora na podsumowanie jego efektów i podjętych działań.

W gdyńskim magistracie w czwartek, 21 kwietnia zaprezentowano je m.in. osobom zaangażowanym w proces konsultacji, lokalnym organizatorom transportu czy przedstawicielom organizacji komunikacyjnych.

Przypomnijmy, że w przypadku Gdyni SMACKER objął swoim zasięgiem obszar dzielnicy Chwarzno-Wiczlino. Zgodnie z założeniami projektu, eksperci na przestrzeni wielu miesięcy przyjrzeli się przyzwyczajeniom transportowym mieszkańców jednej z tzw. peryferyjnych dzielnic Gdyni, których mieszkańcy codziennie przemieszczają się do pracy, szkoły lub na uczelnie. Główne arterie drogowe regularnie przeżywają przez to nadmiernie obciążenie w godzinach szczytu. Najskuteczniejszym sposobem na zatory jest komunikacja miejska i to właśnie ona znalazła się w centrum zainteresowania projektu.

- Projekt SMACKER polegał na zwiększaniu mobilności zrównoważonej poprzez wzmacnianie usług transportu zbiorowego, wykorzystując jego promowanie i zwiększanie świadomości. Naszym obszarem był obszar peryferyjny, dzielnica Chwarzno-Wiczlino, ponieważ został zidentyfikowany jako największa i najbardziej dynamicznie rozwijająca się dzielnica, a jednocześnie o dużym zapotrzebowaniu na usługę transportu zbiorowego – mówi Alicja Pawłowska, kierownik Referatu Zrównoważonej Mobilności w Wydziale Inwestycji Urzędu Miasta Gdyni.

- Mówimy o bardzo dużej liczbie osób, które przeprowadzają się do naszego miasta i o budowaniu dobrych nawyków, jeżeli chodzi o sposoby komunikacji. Z jednej strony mówimy o bardzo dużej obszarowo dzielnicy, ale chcemy też mówić o tym, że przemieszczanie się po niej to elementy związanie nie tylko z transportem indywidualnym, ale wykorzystywanie różnych form, zarówno roweru, hulajnogi czy bardzo ważnej komunikacji miejskiej – mówi Jakub Ubych, wiceprzewodniczący Rady Miasta Gdyni.

Sprawniejszy transport, hulajnogi i nowe usprawnienia

Zgodnie z założeniami projektu, główny cel to zmniejszenie różnic między peryferyjnym obszarem, a centrum miasta. Mieszkańcy Chwarzna-Wiczlina dowiedzieli się więcej na temat ekologicznych zachowań transportowych i otrzymali lepszą, bardziej zintegrowaną ofertę usług transportowych. Zarówno w kwestii codziennych dojazdów autobusami, jak i np. hulajnóg czy korzystania z nowej infrastruktury zachęcającej do bardziej zrównoważonej mobilności.

^{Ulotki informujące o działaniach w ramach projektu SMACKER, fot. Kamil Złoch}

Przeprowadzono m.in. badania marketingowe dotyczące korzystania z komunikacji miejskiej. Opinie 1500 mieszkańców wskazały chociażby na silną dominację codziennych podróży samochodem i ich najważniejsze preferencje transportowe. Zamontowano kilka ekranów e-papierowych z informacją o rozkładzie jazdy w czasie rzeczywistym – to przystanki przy ul. Bryla, Gierdziejewskiego, Filipkowskiego i Zaruskiego. Podniesiono też jakość przestrzeni w pobliżu przystanków w dzielnicy, aby zachęcić do korzystania z transportu zbiorowego – zamontowano nową wiatę przystankową oraz zadbano o oznakowanie, zieleń i nowe ławki. Wszystkie działania zaplanowano tak, aby przekonały większą liczbę osób do zmiany swoich przyzwyczajeń.

Co ważne, dzięki projektowi powstał też nowy, strategiczny dokument – plan mobilności dla Chwarzna-Wiczlina, który uwzględnia oczekiwania i potrzeby samych mieszkańców oraz pozwala myśleć o rozwoju w dłuższej perspektywie.

- Część analiz dotyczyła poziomu Chwarzno-Wiczlino - reszta miasta, czyli: jak lepiej dojeżdżać, co należy zrobić, by usprawnić głównie dojazd publicznym transportem zbiorowym. Druga płaszczyzna, z racji rozległości samej dzielnicy i błyskawicznych zmian przestrzennych: co można poprawić, by na terenie samego Chwarzna-Wiczlina można było się lepiej, bardziej komfortowo, w sposób bardziej ekologiczny i zdrowy przemieszczać – wyjaśnia dr hab. Marcin Wołek, wiceprzewodniczący Rady Miasta Gdyni i ekspert rynków transportowych.

- Rozmawialiśmy i współpracowaliśmy bardzo ściśle z Zarządem Komunikacji Miejskiej w Gdyni. Dzięki temu udało nam się wspólnie trochę przeorganizować linie, które już funkcjonowały, wzmocnić trzon komunikacyjny dzielnicy. Udało nam się też uruchomić ofertę hulajnóg w tej dzielnicy, która ma działać na zasadzie transportu na „ostatniej mili”. Podjęliśmy się też opracowania planu mobilności dla samej dzielnicy. W Gdyni mamy już taki plan dla miasta, jednak to pierwszy tego rodzaju plan dla dzielnicy i mogliśmy się bardzo szczegółowo skupić na rozwiązaniach infrastrukturalnych, żeby promować i zachęcać do ruchu pieszego, do ruchu rowerowego – wymienia Alicja Pawłowska.

Projekt SMACKER (Soft Measures & Actions for behavioural Change and Knowledge to Embrace peripheral and Rural areas) był dofinansowany ze środków pochodzących z unijnego Programu Współpracy INTERREG Europa Środkowa (Zadanie 4.1: „Poprawa planowania i koordynacji regionalnego systemu transportu pasażerów dla lepszych połączeń krajowych i Europejskich sieci transportowych”).

Logotyp projektu SMACKER

To trzyletni projekt z łącznym budżetem 2,1 miliona euro, który jest prowadzony przez włoskie SRM Reti e Mobilità - Zarząd Transportu Miejskiego i Metropolii Bolonii. Konsorcjum projektu obejmuje dziewięciu partnerów z sześciu krajów europejskich – oprócz Gdyni to także węgierski Budapeszt, austriackie Wiedeń i Lienz, słoweńskie Maribor i Murska Sobota oraz czeska Praga.