Aktualności

Zmiany w klimacie

Gdynia z lotu ptaka, fot. Marcin Mielewski

Gdynia z lotu ptaka, fot. Marcin Mielewski

Serwis Monitorowania Atmosfery Copernicus i Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) publikują raport „Stan klimatu w Europie” z niepokojącymi danymi o temperaturach na naszym kontynencie.


Tegoroczny październik był rekordowy pod względem temperatur w Europie, w tym w Polsce. Nastąpił po najcieplejszym lecie w historii pomiarów (temperatury były o 1,34°C wyższe w stosunku do średniej z ostatnich trzydziestu lat). Cała Europa odnotowała anomalie: ostatnie dni października przyniosły temperaturę sięgającą nawet 35°C – taką wartość termometry pokazały w Hiszpanii 27. października. Francja odnotowała najcieplejszy październik od 1945 roku, czyli początku rejestrów. Pod względem opadów październik na przeważającym obszarze Polski był skrajnie lub bardzo suchy. To kolejny niepokojący puzel w układance o nazwie „zmiana klimatu”. Listopad także zapowiada się nadzwyczajnie. Z prognoz długoterminowych wynika, że średnia temperatura powietrza będzie przekraczać 2 stopnie powyżej normy wieloletniej. Rok 2022 może być ósmym z rzędu najcieplejszym rokiem w historii pomiarów.

Sytuacja w Europie jest nad wyraz poważna o czym donosi raport „State of the Climate in Europe” opublikowany przez Serwis Monitorowania Atmosfery Copernicus i Światową Organizacją Meteorologiczną (WMO). Wg autorów raportu Europa jest najszybciej ocieplającym się regionem świata, a bezpośrednie skutki zmian klimatu dotknęły w 2021 r ponad pół miliona obywateli naszego kontynentu. Raport zawiera kompleksową ocenę ekstremalnych zjawisk pogodowych które miały miejsce w Europie. Wskazano w nim także zmiany, jakie zachodziły na Starym Kontynencie w ostatnich trzech dekadach - wzrost temperatur był tu ponad dwukrotnie wyższy niż średnia globalna. To rodzi konsekwencje w wielu obszarach - w latach 1997-2021 lodowce utraciły objętość 821 mld m3 lodu, przy czym największe straty lodu w tym okresie odnotowały lodowce w Alpach, gdzie grubość lodu zmniejszyła się o 30 m. W ślad za tym idzie podwyższenie poziomu mórz - większość obszarów wykazuje wzrost o 2-4 mm/rok. Jeden z najwyższych wskaźników w tym zakresie wykazuje Morze Bałtyckie, gdzie wzrost w tym okresie przekraczał 4 mm/rok.
Kolejny czynnik zmiany klimatu opisany w raporcie to susze i ekstremalne upały wpływające na skrajnie niekorzystnie na zdrowie ludzi, w szczególności dzieci, seniorów oraz przewlekle chorych. W 2021 r. w Europie zgłoszono 51 zdarzeń związanych z zagrożeniami meteorologicznymi, hydrologicznymi i klimatycznymi, które spowodowały 297 ofiar śmiertelnych, a bezpośrednio dotknęły około 510 tys. osób. Łączne szkody ekonomiczne oszacowano na ponad 50 mld dolarów.

Raport przynosi też pozytywne informacje o tym, że to Europa jest wiodącym kontynentem w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych poprzez zobowiązanie do redukcji emisji o 55%. do 2030 r. Nie tylko kraje Europy, ale i poszczególne regiony i miasta pracują nad ograniczeniem emisji oraz adaptacją do zmiany klimatu.
- Ten temat jest niezwykle ważny także dla Gdyni – warto tu wspomnieć, że obliczyliśmy ślad węglowy miasta za 2020 rok (sumę emisji gazów cieplarnianych) oraz ogłosiliśmy plan działań, aby znacząco ją zredukować – zgodnie z założeniami europejskiego pakietu Fit for 55. Śledzimy bieżące doniesienia dotyczące zmiany klimatu i realnie działamy w Gdyni, aby redukować nasz negatywny wpływ w tym obszarze" – komentuje Michał Guć, wiceprezydent Gdyni ds. innowacji.

Wśród ekstremalnych zjawisk w 2021 r. zaobserwowanych w Polsce raport wyszczególnia:
- intensywne opady śniegu
- najniższe temperatury w kwietniu w całym XXI w.
- tornada
- silne burze i nawalne deszcze.

Dlaczego „lekko” wyższa temperatura to powód do zmartwień? Według ostrzeżeń zawartych w raportach IPCC pokazujących naukową wiedzę na temat zmiany klimatu temperatura we wszystkich obszarach Europy będzie rosła szybciej niż średnia globalna, niezależnie od przyszłego poziomu globalnego ocieplenia. Krytyczne progi istotne dla ludzi i ekosystemów zostaną przekroczone przy ociepleniu 2 st. C i więcej. Ekstremalne opady i związane z nimi powodzie będą częstsze już przy ociepleniu rzędu 1,5 st. C we wszystkich obszarach poza wybrzeżem Morza Śródziemnego. Zatem przekroczenie średnich temperatur zadziała jak domino i będzie wpływać na kolejne elementy pogodowe, które świadczą o jakości naszego życia, a często i bezpieczeństwie.

  • ikonaOpublikowano: 14.11.2022 09:51
  • ikona

    Autor: Agnieszka Janowicz (a.janowicz@gdynia.pl)

  • ikonaZmodyfikowano: 14.11.2022 10:02
  • ikonaZmodyfikował: Agnieszka Janowicz
ikona