Ruszają prace konserwatorskie dawnej siedziby PLO

Budynek PLO, czyli Polskich Linii Oceanicznych – tak wciąż większość mieszkańców Gdyni nazywa charakterystyczny budynek przy ul. 10 Lutego 24 - zostanie odnowiony. Właśnie rozpoczynają się prace konserwatorskie elewacji południowej, od strony ulicy 10 Lutego. Zostanie ona naprawiona zgodnie z prawidłami sztuki konserwatorskiej.

Budynek powstał w latach 1934-1936, wg projektu Romana Piotrowskiego i w okresie międzywojennym był biurowcem Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych (później ZUS). W ciągu swojej długiej historii miał wielu gospodarzy, a od 2008 roku jest własnością Gminy Gdynia i jest siedzibą Urzędu Miasta. Swoim kształtem nawiązuje do okrętu płynącego po morzu. Jego powstanie zwiastowało nowy styl, który potem był naśladowany także w projektach prywatnych kamienic. Jak pisze znawczyni modernizmu gdyńskiego prof. Maria Jolanta Sołtysik – Znany ówczesny gdyński krytyk i publicysta, notariusz z zawodu, Henryk Chudziński, dostrzegł w tych obiektach ( budynku ZUS i zespole mieszkalnym Funduszu Emerytalnego BGK – przyp. aut.) „gmachy, od których rozpoczyna się może jakaś nowa epoka w architekturze gdyńskiej, okręty z cegły i cementu na lądzie”.

Budynek ZUS w latach 30-tych XX wieku, fot. W.Schulz, zbiory MMG/HM/II/893/77

Budynek ZUS w latach 30-tych XX wieku, fot. W.Schulz, ze zbiorów MMG/HM/893/77

Budynek wzniesiono w nowoczesnej konstrukcji szkieletowej, żelbetowej, którą następnie wypełniono cegłą ceramiczną. Elewacje powyżej parteru są wykończone kamiennymi płytami z z wapienia lekkiego „Pińczów”. Partie przyziemia frontu budynku obłożono płytami z polerowanego granitu, sprowadzonego prawdopodobnie ze Skandynawii, a cokoły elewacji szczytowych oraz części od podwórza są pokryte płytkami ceramicznymi.

Obecny stan zachowania tej najbardziej reprezentacyjnej elewacji, czyli od strony ulicy 10 Lutego, wymagał przeprowadzenia prac budowlanych i konserwatorskich. Część płyt wapiennych uległa destrukcji, którą w dużej mierze spowodowała korozja metalowych kotw mocujących płyty do ścian budynku. Rdzewiejące metalowe płaskowniki rozsadzają kamienne płyty. Ubytki w płytach elewacji widoczne są przy gzymsie oraz przy oknach.

- W chwili obecnej rozpocznie się remont części południowej, polegający między innymi na ustabilizowaniu lub zdemontowaniu odspojonych fragmentów okładziny wykonanej z płyt kamiennych, usunięciu wtórnych tynków, oczyszczeniu oraz odsoleniu, uzupełnieniu okładzin płytowych. Wykonany także zostanie remont płyt granitowych czy okładziny lastryko w części przyziemia – wyjaśnia Joanna Szwedowska, inspektor z Wydziału Administracji UM Gdynia, który koordynuje te prace.

Dr hab. inż. arch. Robert Hirsch, Miejski Konserwator Zabytków, tak ocenia stan zachowania budynku – Problem odspojenia warstw kamienia pojawił się wiele lat temu i poprzedni właściciele prowadząc niezbędne remonty naprawili elewację, malując potem całą powierzchnię. Kilka lat temu Miasto Gdynia zleciło pilotażową konserwację elewacji zachodniej (szczytowej), wykonaną przez konserwatorów specjalistów. Usunięte zostały warstwy farby, usunięto też liczne uzupełnienia wykonane ze zwykłej zaprawy, następnie uzupełniono ubytki w płytach wykorzystując nowe płyty kamienne i specjalne zaprawy na bazie wapienia. Podkreślono też kolorystycznie spoiny płyt, które były istotnym elementem aranżacji elewacji. Efektem końcowym nie ma być uzyskanie jednolitości całej powierzchni elewacji, bo to stosunkowo łatwo osiągnąć malując ją, ale celem jest ukazanie struktury i faktury naturalnego kamienia, nawet jeśli są widoczne pewne niedoskonałości wynikające z upływu czasu i burzliwej historii. W podobny sposób zostaną przeprowadzone prace zaplanowane obecnie.

Wykonawcą prac jest firma NEY sp. z o.o. ze Zwolenia, która specjalizuje się w pracach przy zabytkach, wykończonych tynkami i naturalnym kamieniem. Firma ta brała m.in. udział w odrestaurowaniu wnętrz (posadzki i okładziny ścian) dworca kolejowego Gdynia Główna. Koszt prac przy elewacji budynku przy ul. 10 Lutego 24 wynosi 1.045.500 zł brutto. Powinny się one zakończyć do końca listopada 2018 roku.