Ogród deszczowy – kolejne ekologiczne rozwiązanie w Gdyni

W ostatnim czasie wiele uwagi poświęca się zagadnieniom związanym ze zmianami klimatu i zabiegami miast prowadzącymi do zminimalizowania ich skutków. Coraz częstsze nawalne deszcze, będące konsekwencją zmian klimatycznych, mogą wyrządzić sporo szkód. Program zagospodarowania wód opadowych w Gdyni zakłada nie tylko budowę zbiorników retencyjnych, ale też proste i zrównoważone działania zwiększające tzw. małą retencję, w tym tworzenie ogrodów deszczowych.

To ostatnie rozwiązanie na dobre przyjęło się w Gdyni. Chociaż termin ogród deszczowy może brzmieć egzotycznie, to po prostu nasadzenia roślin w pojemnikach lub w gruncie ze specjalnie dobranym podłożem, których główną funkcją jest retencjonowanie wody zebranej z dachów budynków lub z najbliższego otoczenia podczas obfitych lub długotrwałych opadów. Część wody jest wykorzystywana przez rośliny, pozostała powoli przesącza się do niższych warstw podłoża. Warto podkreślić, że ogród deszczowy pochłania nawet do 40% więcej wody niż trawnik o tej samej powierzchni. Można w ten sposób zminimalizować również straty wody z miejskich nawierzchni nieprzepuszczalnych, takich jak chodniki, parkingi i ulice.
W ogrodach deszczowych sadzi się, w zależności od rodzaju założenia, rośliny wodne (hydrofity) lub preferujące siedliska wilgotne (hygrofity) . Spośród tych ostatnich wybiera się gatunki potrafiące znieść zarówno okresowe zalanie, jak i osuszenie podłoża. Okazuje się, że w sukurs takim działaniom przychodzi sama natura. W tej roli bowiem doskonale sprawdzają się wieloletnie rośliny rodzime, m.in. niektóre gatunki paproci i turzyc, kosaćce, wierzby, sity, rdest wężownik, przywrotnik ostroklapowy, wierzbówka kiprzyca czy krwawnica pospolita. W ogrodach, do których spływa zanieczyszczona woda (z chodników, parkingów, ulic) stosuje się rośliny mające dodatkowo zdolność jej oczyszczania, np. zjawiskową wierzbę purpurową (odmiany „Nana”). Takie realizacje więc nie tylko są pożyteczne, ale też współgrają z pięknem nadmorskiego krajobrazu.

Ogród do zadań specjalnych przy al. Zwycięstwa

Najnowszą realizacją tego typu jest ogród deszczowy, który powstał jesienią przy jednej z głównych arterii miasta łączącej Gdynię z Sopotem i Gdańskiem. Ta przyciągająca wzrok wielowymiarowa realizacja łączy rośliny typowe dla naszego klimatu. Przedsięwzięcie wyglądem przypomina rabaty znajdujące się w sąsiedztwie, jednak posadzonym tam roślinom powierzono zadanie specjalne. W podłożu znajdują się warstwy gliny, które ograniczają przepływ wody głębiej i w związku z tym po obfitych lub długotrwałych deszczach powstają lokalne zastoiska. Rośliny mają pomóc w osuszaniu terenu. Do ogrodu dobrano gatunki, które znoszą to okresowe zalewanie, a jednocześnie są odporne na zdarzające się coraz częściej dłuższe okresy przesuszenia: wierzba purpurowa oraz rdest wężownik, przywrotnik ostroklapowy, kosaćce żółty i syberyjski, paproć pióropusznik strusi.
– Cieszę się, że założony tu ogród deszczowy jest nie tylko elegancki i współgra z nadmorskim krajobrazem Gdyni, ale jest też pożyteczny i przyspieszy osuszenie tego terenu po nawalnych deszczach. To rozwiązanie przyjazne środowisku i genialne w swej prostocie. Takie działania to element zielonej strategii miasta, która jest naszą dumą. Wpisują się też w program zagospodarowania wód opadowych. – mówi wiceprezydent Marek Łucyk, który koordynuje działania Wydziału Ogrodnika Miasta.

To właśnie zespół specjalistów z tej jednostki opracował koncepcję ogrodu oraz zadbał o odpowiedni dobór roślin, które zapewnią tzw. małą retencję, staną się domem dla małych stworzeń oraz przefiltrują zanieczyszczoną wodę.

Ogród deszczowy przy ul. Śliwkowej

Ogród deszczowy przy al. Zwycięstwa to kolejna realizacja w gruncie w przestrzeni miejskiej. Pierwszy ogród deszczowy powstał przy ul. Śliwkowej. Dzięki specjalnie dobranemu podłożu oraz wyselekcjonowanej roślinności pochłania deszczówkę i nie dopuszcza do podtapiania okolicznych zabudowań. Co równie ważne, jest estetyczny i wprowadza do przestrzeni osiedlowej nową jakość architektoniczną.

Deszcz korzyści, czyli ogród przy InfoBoksie

Odpowiednio rozplanowana roślinna kompozycja może być też dziełem samych mieszkańców. Inspirację można czerpać z pokazowego ogrodu funkcjonującego od dwóch sezonów przy budynku InfoBoksu. Zagospodarowuje on deszczówkę z dachu budynku, która spływa do niego oryginalnymi rurami spustowymi. Nadmiar wody jest odprowadzony poza pojemnik rurą skierowaną na sąsiedni teren, wykorzystują ją rosnące tam krzewy. Pojemniki wypełnione są odpowiednimi roślinami wilgociolubnymi, znoszącymi zarówno okresowe zalewanie, jak i okresowe przesuszenie.

Pływające ogrody na Demptowie

Ciekawym rozwiązaniem jest utworzenie na mokrym (stale wypełnionym wodą) zbiorniku retencyjnym tzw. roślinnej wyspy filtracyjnej. To nasadzenie roślin wodnych na konstrukcjach unoszących się na wodzie. Rośliny wspomagają naturalne oczyszczanie wody, a jednocześnie stanowią element ozdobny. W Gdyni takie założenie można podziwiać na zbiorniku retencyjnym przy ul. Kmdr. Sakowicza.

Zrób to sam, czyli jak założyć własny ogród deszczowy

Ogrody deszczowe to rozwiązanie, na którym korzysta środowisko, któremu zapewniamy większą bioróżnorodność, dodatkowe schronienie i dostęp do wody dla owadów, ptaków, drobnych ssaków, poprawiamy jakość odprowadzanych wód, a także wygląd krajobrazu. Wiąże się to również z oszczędnościami. Wiąże się to również z oszczędnościami. Do zasilania ogrodu zużywana jest bowiem woda opadowa.
Na taki pożyteczny projekt można uzyskać dofinansowanie. Właścicielom lub współwłaścicielom nieruchomości zlokalizowanej na terenie Gdyni, którzy po 1 marca 2018 r. zrealizowali inwestycję polegającą na wykonaniu ogrodu deszczowego, dotacja przekazywana jest w formie zwrotu części udokumentowanych kosztów poniesionych przez wnioskodawcę na podstawie umowy. Wysokość dofinansowania wynosi 60% kosztów wykonania ogrodu deszczowego. Wartość przyznanej dotacji nie może przekroczyć 10 tys. zł.

Dla osób poszukujących inspiracji lub wiedzy na temat ogrodów deszczowych na naszej stronie została zamieszczona specjalna zakładka: www.gdynia.pl/ogroddeszczowy.